Ποιο είναι το κοινωνικοοικονομικό, πολιτικό και πολιτισμικό προφίλ της ελληνικής διασποράς στο Ηνωμένο Βασίλειο σήμερα; Σε ποιο βαθμό και υπό ποιες συνθήκες μπορούν και επιθυμούν οι Έλληνες του ΗΒ να συνεισφέρουν στην Ελλάδα; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα επέστρεφαν στη χώρα; Επηρέασε η πανδημία την απόφασή τους να επιστρέψουν;
Ερευνητές από το Κέντρο Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (SEESOX) υπό τον συντονισμό του Μανώλη Πρατσινάκη σχεδίασαν και υλοποίησαν για λογαριασμό της διαΝΕΟσις μια νέα έρευνα για τη χαρτογράφηση του ελληνικού πληθυσμού που ζει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το δείγμα που συγκέντρωσαν και χρησιμοποίησαν στην έρευνα τους περιλαμβάνει 586 Έλληνες ηλικίας 18 και άνω, που είχαν ζήσει στο ΗΒ για τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από την περίοδο που έγινε η έρευνα. Είναι η πρώτη φορά που τέτοια έρευνα γίνεται σε δείγμα επαρκώς αντιπροσωπευτικό του ελληνικού πληθυσμού μιας ξένης χώρας.
Η έρευνα περιλάμβανε 90 ερωτήσεις, διεξήχθη από τον Οκτώβριο του 2018 μέχρι τον Μάιο του 2019. Μπορείτε να δείτε όλες τις απαντήσεις εδώ, και την εκτενή έκθεση που τις αναλύει εδώ.
Ωστόσο, μετά την ανάλυση των δεδομένων, τη συγγραφή και μετάφραση της σχετικής έκθεσης (PDF) και την προετοιμασία της δημοσίευσης της έρευνας από τη διαΝΕΟσις μεσολάβησε η πανδημία. Η νέα κατάσταση έκανε τα δεδομένα ανεπίκαιρα και έτσι η διαΝΕΟσις προχώρησε σε μια επαναληπτική έρευνα, για την αποτύπωση των επιπτώσεων της πανδημίας στις στάσεις των Ελλήνων του ΗΒ. Μάλιστα, οι ερευνητές απευθύνθηκαν στους ίδιους Έλληνες που είχαν συμμετάσχει στην πρώτη έρευνα. 184 από εκείνους τους ερωτηθέντες απάντησαν σε μια σειρά 18 νέων ερωτήσεων τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2020. Αν και αυτό το μικρότερο δείγμα δεν είναι αντιπροσωπευτικό, και γι’ αυτό τα συμπεράσματα δεν γενικεύονται εύκολα ώστε να αφορούν τον γενικό πληθυσμό των Ελλήνων στο ΗΒ, ωστόσο είναι χρήσιμα γιατί αποτυπώνουν και αναδεικνύουν κυρίαρχες τάσεις.
Την επαναληπτική έκθεση του Μανώλη Πρατσινάκη και της Αναστασίας Καφέ του SEESOX που περιγράφει τα νέα, συμπεράσματα μπορείτε διαβάσετε εδώ.
Μερικά από τα αποτελέσματα της έρευνας που μας βοηθούν να κατανοήσουμε το προφίλ της ελληνικής διασποράς στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι:
-Στην απογραφή του 2001 στο Ηνωμένο Βασίλειο ζούσαν περίπου 35.000 Έλληνες. Στην απογραφή του 2011 ο αριθμός είχε φτάσει τις 37.000. Σήμερα ο αριθμός αυτός σχεδόν τριπλασιάστηκε –εκτιμάται πάνω από 100.000.
-Το μεταναστευτικό κύμα εξόδου κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης άλλαξε την πληθυσμιακή και κοινωνική σύσταση της διασπορικής κοινότητας. Σήμερα οι Έλληνες μετανάστες στο ΗΒ είναι σχετικά νέοι, με το 44,6% των ενηλίκων να είναι κάτω των 35 ετών.
-Οι μετανάστες της κρίσης αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% του συνόλου.
Σχεδόν το 1/6 του ελληνικού πληθυσμού στο ΗΒ είναι φοιτητές.
Όσον αφορά τις ενδεχόμενες αλλαγές που προκάλεσε πανδημία του κορονοϊού:
-Από την έναρξη της πανδημίας μέχρι το διάστημα διεξαγωγής της νέας, δεύτερης έρευνας (Μάρτιος – Δεκέμβριος 2020) το 4% των Ελλήνων του ΗΒ επέστρεψαν μόνιμα στην Ελλάδα.
-Συνολικά τον τελευταίο 1,5 χρόνο επέστρεψε το 11,4% των Ελλήνων του ΗΒ.
-6 στους 10 από όσους επέστρεψαν αναφέρουν ως σημαντικότερους λόγους της επιστροφής το Brexit, την πανδημία ή οικογενειακούς/προσωπικούς λόγους.
-Ένα σημαντικό τμήμα των Ελλήνων στο ΗΒ (15,2%) επέλεξε να μετοικίσει στην Ελλάδα προσωρινά κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
-Το 25,7% ανέφερε ότι θα επιθυμούσε να επιστρέψει, αλλά δεν μπορούσε να το κάνει για εργασιακούς ή άλλους λόγους.
-Οι μισοί ερωτηθέντες δήλωσαν ότι η εργασιακή τους κατάσταση στο ΗΒ έμεινε ανεπηρέαστη από την πανδημική κρίση.
-1 στους 3 δήλωσαν ότι το εισόδημα τους μειώθηκε (ποσοστό λίγο χαμηλότερο από το 41% των Ελλήνων που δήλωναν το ίδιο στην Ελλάδα, σε έρευνα της διαΝΕΟσις τον Απρίλιο του 2020).
-Αξιολογούν θετικότερα τη διαχείριση της πανδημίας στην Ελλάδα ως προς τις πολιτικές προστασίας της δημόσιας υγείας.
-Αξιολογούν, όμως, θετικότερα τα μέτρα αντιμετώπισης των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης στο ΗΒ, από ό,τι εδώ.
