Συνέντευξη παραχώρησε ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Δένδιας στο Euronews Now” και στον δημοσιογράφο Alasdair Sanford.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας στο Euronews Now. Οι εντάσεις ανάμεσα στις δυο χώρες έδειχναν να έχουν μειωθεί. Πιστεύετε ότι αυτός ο έντονος διάλογος τις επανέφερε; Και πως σκοπεύετε να διορθώσετε τις σχέσεις σας τώρα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει κάποια επιδείνωση στις σχέσεις μας. Είχαμε μια ανοιχτή ανταλλαγή απόψεων με τον φίλο μου Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, η οποία ήταν μια ανταλλαγή που ευθέως έθεσε τα ζητήματα. Επανέλαβα τις ελληνικές θέσεις που είναι ξεκάθαρες και την ίδια στιγμή υπέβαλα στους Τούρκους μια ατζέντα, μια οικονομική ατζέντα, με 14-15 σημεία που αν γίνει αποδεκτή και νομίζω ότι ήδη έχει γίνει αποδεκτό να την δουν, θα οδηγήσει τις σχέσεις μας σε ένα καλύτερο κλίμα. Αλλά ακόμη μια φορά θα ήθελα να επισημάνω ότι η προσπάθεια του να κάνουμε καλύτερες τις σχέσεις μας δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνει τις θέσεις που εδώ και πολλά χρόνια έχει σε ζητήματα διεθνούς δικαίου και του διεθνούς δικαίου της θάλασσας. Άλιστερ, επίτρεψε μου να πω, δεν αναφέρομαι σε αμφισβητούμενα ζητήματα. Είναι απλά μαύρο ή άσπρο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήταν όμως μια δημόσια λογομαχία. Και όμως διαβάζω ότι οι δυο σας έχετε μία καλή σχέση και στη συνέχεια πήγατε για δείπνο. Αληθεύει και αν ναι δεν θα έπρεπε αυτές οι διαφωνίες να τεθούν ιδιωτικά και όχι δημόσια;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πρέπει να πω ότι δεν ήταν κάτι που επιθυμούσα να συμβεί. Επανέλαβα αυτό που είναι ήδη γνωστό στην τουρκική πλευρά, τις πάγιες ελληνικές θέσεις. Ειδικά σε θέματα διεθνούς δικαίου, πάνω στα οποία αν μου επιτρέπετε, δεν μπορούν να υπάρχουν πολλές απόψεις, κάτι είναι νόμιμο ή παράνομο, κάτι συνάδει με το διεθνές δίκαιο ή δεν συνάδει με το διεθνές δίκαιο. Με δεδομένο αυτό, φυσικά και είχαμε ένα υπέροχο δείπνο, με τον φίλο μου Μεβλούτ Τσαβούσογλου, το δείπνο ιφτάρ, που ακολουθεί μια ημέρα νηστείας στις μουσουλμανικές κοινωνίες και είμαι χαρούμενος που συμμετείχα σε αυτό το δείπνο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι ευχάριστο ότι πήγατε για δείπνο. Ωστόσο, επαναλάβατε τις κατηγορίες κατά της Τουρκίας ότι παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, κάτι που η Τουρκία αρνείται. Αρνείται επίσης τα δικαιώματά σας στο Αιγαίο και προτείνει μια σύνοδο για τη θαλάσσια δραστηριότητα. Πιστεύετε ότι αυτό είναι μια καλή ιδέα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πρώτα από όλα, το να αρνείσαι κάτι είναι ένα πράγμα και η αλήθεια είναι ένα άλλο. Αυτό στο οποίο αναφέρθηκα είναι κάτι που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Τετρακόσιες (400) υπερπτήσεις σε ελληνικό έδαφος. Δεν υπάρχει κανένας όρος σε καμία διεθνή συνθήκη που να επιτρέπει στα μαχητικά αεροσκάφη ενός κράτους να πετούν πάνω από τα εδάφη του άλλου. Με δεδομένο αυτό, δεν έχουμε πρόβλημα να συζητήσουμε με την Τουρκία, θα θέλαμε οι σχέσεις μας να πάνε μπροστά, αλλά όπως βλέπετε υπάρχει πρόβλημα. Προκειμένου να το λύσουμε πρέπει να υπακούμε στους ίδιους κανόνες και οι κανόνες στην Διεθνή Κοινότητα είναι ξεκάθαροι. Είναι το διεθνές δίκαιο και το διεθνές δίκαιο των θαλασσών. Αν προχωρήσουμε με τους ίδιους κανόνες θα λύσουμε αυτά τα προβλήματα και μπορώ να πω ότι θα είναι σχετικά εύκολο, αλλά αυτό που συμβαίνει με την Τουρκία είναι ότι η Τουρκία δεν δέχεται αυτούς τους κανόνες. Είναι σαν να λύνεις μια άσκηση στο σχολείο και ο ένας χρησιμοποιεί την ευκλείδεια γεωμετρία, στην οποία υπάρχουν παράλληλες και ο άλλος χρησιμοποιεί την ελλειπτική γεωμετρία στην οποία δεν υπάρχουν παράλληλες. Δεν μπορούμε να λύσουμε μαζί έτσι αυτό το πρόβλημα. Για να μπορέσουμε να λύσουμε τις διαφορές μας με την Τουρκία υπάρχει μόνο ένας χρυσός κανόνας. Η Τουρκία πρέπει να δεχτεί και να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και να αποδεχτεί τη Διεθνή Συνθήκη της Θάλασσας (UNCLOS) που είναι και μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Τότε θα μπορέσουμε να πάμε μπροστά, και επιτρέψτε μου να σας πω ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην Ελλάδα θα το επιθυμούσε αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το πρόβλημα είναι ότι αντιμετωπίζετε αυτά τα σοβαρά θέματα, αλλά η ρητορική φαίνεται να κλιμακώνεται. Την ίδια ώρα, ο Μάριο Ντράγκι χαρακτήρισε τον πρόεδρο Ερντογάν δικτάτορα. Βοηθάει αυτό στο να υπάρξει πρόοδος;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν είμαι εγώ αυτός που θα σχολιάσει τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Ντράγκι. Αυτό που λέω είναι ότι υπό την πρωθυπουργία Μητσοτάκη η Ελλάδα προσπαθεί να βρει κοινό τόπο με την Τουρκία, αλλά αυτός ο κοινός τόπος πρέπει να έχει μια σταθερή βάση και αυτή η σταθερή βάση είναι το διεθνές δίκαιο και το διεθνές δίκαιο της θάλασσας. Θα έλεγα ότι αυτό θα ήταν πολύ σημαντικό και για τις δύο κοινωνίες, γιατί αυτό που επιθυμεί η Ελλάδα είναι ένα φιλικό μέλλον με την Τουρκία, τους Τούρκους και την τουρκική κοινωνία. Ως στενοί γείτονες μπορούμε να κάνουμε πολλά μαζί, αλλά αυτό χρειάζεται μια πολύ σταθερή βάση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ας αναφερθούμε σε ένα ακόμα ζήτημα που αφορά το διεθνές δίκαιο και αυτό είναι η μετανάστευση. Υπάρχει μια συμφωνία, η Τουρκία λέει ότι την έχει ακολουθήσει και κατηγορεί την Αθήνα ότι στέλνει πίσω (pushbacks) δεκάδες χιλιάδες μετανάστες τα τελευταία χρόνια. Με το καλοκαίρι να έρχεται, περιμένετε να αντιμετωπίσετε περισσότερα προβλήματα σε αυτό το ζήτημα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πρέπει να σας πω ότι μετά τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2020 όταν δεκάδες χιλιάδες μετανάστες πιέστηκαν προς τα ελληνικά σύνορα από την Τουρκία, για να ασκηθεί πίεση στην ΕΕ, η Τουρκία δεν είναι σε θέση να μας κάνει υποδείξεις ή να μας κάνει μαθήματα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν θα επεκταθώ περισσότερο σε αυτό, ακριβώς επειδή όπως είπατε και πριν, αυτό που κοιτάμε δεν είναι η επιδείνωση στις σχέσεις μας με την Τουρκία. Αλλά μιλήσουμε ξεκάθαρα. Νομίζω ότι όλοι θυμούνται τις εικόνες του Μαρτίου και του Φεβρουαρίου του 2020.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στο μεταναστευτικό ζήτημα τι βοήθεια μπορεί να προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: «Πολλά μπορούν να γίνουν. Το πρώτο είναι η αναγνώριση από όλους ότι η μετανάστευση είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα και θέλει πανευρωπαϊκές απαντήσεις. Φυσικά θέλουμε την συνεργασία της Τουρκίας σε αυτό, όπως θέλουμε και την συνεργασία των γειτονικών κρατών. Και εκτός από την Τουρκία, θα πρέπει να επικροτήσουμε τις προσπάθειες από χώρες όπως η Αίγυπτος, που προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα χωρίς να ζητούν χρήματα από την ΕΕ και χωρίς να προσπαθούν να ασκήσουν πίεση και να εκβιάσουν την ΕΕ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κλείνοντας, κύριες υπουργέ, η Ελλάδα ανοίγει τον τουρισμό μετά την πανδημία. Πόσο αισιόδοξος είστε ότι μπορείτε να είστε μία ασφαλής χώρα για τους επισκέπτες και για τον ελληνικό λαό;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα το κάνουμε αυτό μόνο αν είναι ασφαλές για την ελληνική κοινωνία και για τους επισκέπτες μας που θα έρθουν για διακοπές. Αλλά θα ήθελα να επισημάνω ότι ο τρόπος που η Ελλάδα διαχειρίστηκε την πανδημία είναι υποδειγματικός. Και επιτρέψτε μου να πω άλλη μια φράση. Δεν υπάρχει περίπτωση η Ελλάδα να άνοιγε αν δεν ήμασταν απόλυτα σίγουροι ότι μπορούμε να προστατεύσουμε την υγεία τόσο των πολιτών μας όσο και των επισκεπτών.
Αλεξάνδρα Βουδούρη
