Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήθελαν να εμφανιστούν πιο σκληροί αυτή τη φορά απέναντι στην Κίνα. Αντιθέτως όμως είχαν τελικά δυσκολία να παραμείνουν συνεπείς ως προς αυτό ακόμα και στις δηλώσεις τους.
Στη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης της «Συνόδου» με τον Πρόεδρο Σι Ζινπίνγκ και τον πρωθυπουργό, Λι Κεκιάνγκ χθες η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλς Μισέλ τελικά έριξαν κάπως τους τόνους σε ό,τι αφορά τις διαφωνίες σε θέματα που άπτονται των εμπορικών σχέσεων, των κυβερνο – επιθέσεως αλλά και σε σχέση με τις εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ.
Οι Ευρωπαίοι δεν έλαβαν καμία εγγύηση είτε γραπτή, είτε προφορική από τους Κινέζους. Και δεν υπήρξε καν κοινή συνέντευξη Τύπου, που θα υποχρέωνε είτε τον Σι είτε τον Λι να επιβεβαιώσουν τα θέματα που συζητήθηκαν και να αναγνωρίσουν τις θέσεις της Ε.Ε.
Στο μεταξύ, διφορούμενες ήταν οι δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων,
Για «συστημικό ανταγωνιστή» έκανε λόγο η Φον ντερ Λάιεν αναφερόμενη στη «στρατηγική σχέση» με την Κίνα όπως αυτή κατεγράφη σε σχετικό ευρωπαϊκό έγγραφο το 2019. «Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν δύο διαφορετικά συστήματα, πολύ διαφορετικές απόψεις πάνω στις αξίες… και σε αυτή τη κατηγορία φυσικά ανήκει και η κυβερνο-ασφάλεια. Γνωρίζουμε ότι έχουν υπάρξει τέτοιες επιθέσεις… κυβερνοεπιθέσεις στο παρελθόν και όπως έχω πει σε συστήματα ακόμα και νοσοκομείων. Και γνωρίζουμε την «πηγή» αυτών των επιθέσεων, όπως και της παραπληροφόρησης». «Έχουμε ήδη κάνει γνωστό ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει ανεκτό» προσέθεσε η πρόεδρος της Κομισιόν για να επισημάνει παράλληλα ότι «από την πλευρά μας τους θέσαμε γεγονότα και στοιχεία που έπρεπε να λάβουν υπόψιν τους».
«Έχουμε υπάρξει αφελείς με την Κίνα»
Σε συνέντευξη του χθες ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ στο German Marshall Fund των ΗΠΑ υιοθέτησε ένα λιγότερο συγκρουσιακό τόνο. «Δεν θέλουμε να εμπλακούμε σε μια ανταγωνιστική συστηματικά σχέση με την Κίνα» είπε. «Αλλά από την άλλη πλευρά, δεν είμαστε αφελείς. Είπα όταν ανέλαβα ότι εμείς οι Ευρωπαίοι έχουμε υπάρξει λίγο αφελείς σε ό,τι αφορά την Κίνα και συμφωνώ ως προς αυτό με τον Πρόεδρο Τραμπ».
Η Ε.Ε έχει υιοθετήσει μια επίσημη τουλάχιστον συνάντηση κάθε χρόνο με την Κίνα αλλά αυτή τη χρονιά αναγκάστηκε να γίνει διαδικτυακά λόγω της πανδημίας. Η Γερμανία συνεχίζει να ελπίζει ότι θα «φιλοξενήσει» μια ακόμα με Κινέζους αξιωματούχους και τους 27 επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων το φθινόπωρο.
Ήταν η πρόεδρος της Κομισιόν πάντως που τη Δευτέρα πήρε μια σκληρή θέση σε ό,τι αφορά το εμπόριο. Επέμεινε ότι η Σύνοδος της Δευτέρας ήταν χρήσιμη, αλλά προσέθεσε ότι χρειάζονται πολλά ακόμα να γίνουν. «Πρέπει να πετύχουμε πρόοδο» είπε «για τον λόγο αυτό, η Σύνοδος ήταν απλώς η αρχή. Η πρόοδος απαιτεί συνεργασία και των δύο πλευρών, όπως και αμοιβαιότητα και εμπιστοσύνη».
Η Φον ντερ Λάιεν απαίτησε από το Πεκίνο να επιταχύνει τις προσπάθειες σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις για τα θέματα των εμπορικών σχέσων που αυτές θα πρέπει να έχον ολοκληρωθεί έως τα τέλη του χρόνου.
Καμία προοπτική κυρώσεων
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του Χονγκ Κονγκ τοσο η πρόεδρος της Κομισιόν, όσο και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μετέφεραν την κοινή θέση της Ε.Ε σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ειδικά μετά τον νόμο εθνικής ασφάλειας που πέρασε πρόσφατα η Κίνα. «Για την Ε.Ε, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις αρχές δεν είναι διαπραγματεύσιμες» είπε. «Πάντα εκφράζουμε τις ανησυχίες μας όπως και σήμερα».
Πάντως, τόσο εκείνη όσο και ο Σαρλς Μισέλ δεν προχώρησαν σε αναφορά σε συγκεκριμένες ενέργειες που θα μπορούσε να λάβει η Ε.Ε και πράγματι δεν υπάρχει συμφωνία στην προοπτική κυρώσεων ή άλλων τιμωρητικών μέτρων εναντίον του Πεκίνου για το συγκεκριμένο θέμα.
Αντιθέτως, το Συμβούλιο και η Κομισιόν εξέδωσαν κοινή διακήρυξη περιγράφοντας τους στόχους και τις προτεραιότητες αλλά δεν φαίνεται να «γεφυρώνονται» οι διαφορές μεταξύ των δύο θεσμών ούτε είχαν φυσικά την υπογραφή της Κίνας.
Μια τέτοια προσέγγιση μάλλον επιβεβαιώνει τα περί «αφέλειας» που είπε ο Μπορέλ. Η πρόεδρος της Κομισιόν απλώς ευχήθηκε τα καλύτερα στο Πεκίνο. «Βασιζόμαστε στην ηγεσία της Κίνας προκειμένου να έχουμε κοινές φιλοδοξίες», προσέθεσε.
Αλεξάνδρα Βουδούρη
