Τους όρους μείωσης της σύνταξης κατά 30% για τους συνταξιούχους που συνεχίζουν να εργάζονται, αλλά και τις περιπτώσεις που εξαιρούνται, περιγράφει εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας.
Η ρύθμιση, ισχύει από τις 28 Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο του πρόσφατου ασφαλιστικού νόμου.
Στην ρύθμιση, συμπεριλαμβάνονται και όσοι λαμβάνουν χορηγία ή βουλευτική σύνταξη, οι οποίοι είτε έχουν αναλάβει εργασία ή ιδιότητα ή δραστηριότητα πριν τις 28 Φεβρουαρίου ή θα αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχόληση μετά την ημερομηνία αυτή, εφόσον για την εργασία ή την ιδιότητα ή την δραστηριότητα προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ.
Ο χρόνος ασφάλισης που πραγματοποιείται από τους απασχολούμενους συνταξιούχους μπορεί να αξιοποιηθεί για καταβολή επιπλέον ποσού στην κύρια και την επικουρική σύνταξη, τόσο στις περιπτώσεις που γίνεται περικοπή όσο και στις περιπτώσεις που γίνεται αναστολή της σύνταξης.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
1. Εξαιρούνται οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία ή δραστηριότητα για την οποία είτε λαμβάνουν αμοιβές (π.χ. έξοδα κίνησης) που δεν υπόκεινται βάσει νόμου σε ασφαλιστικές εισφορές κλάδου κύριας σύνταξης ή λαμβάνουν αποδοχές για τις οποίες από την ισχύουσα νομοθεσία υφίσταται δυνατότητα παραίτησης και παραιτούνται του δικαιώματος είσπραξής τους.
2. Η καταβαλλόμενη στον απασχολούμενο συνταξιούχο επικουρική σύνταξη αναστέλλεται ή περικόπτεται μόνο εφόσον προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ (τ. ΕΤΕΑΕΠ) για την αναληφθείσα εργασία ή ιδιότητα ή δραστηριότητα.
3.Η μείωση της σύνταξης, αφορά στη χρονική περίοδο που παρέχεται η αναληφθείσα επαγγελματική δραστηριότητα, για την οποία προκύπτει η υποχρέωση ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ, και όχι στη χρονική περίοδο καταβολής των σχετικών αμοιβών για την αναληφθείσα δραστηριότητα.
Ειδικές κατηγορίες εξαιρέσεων
1. οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, οι οποίοι ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
2. Οι ψυχικά ασθενείς του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 για τους οποίους η ανάληψη μισθωτής εργασίας ή αυτοαπασχόλησης ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 23 ν. 4488/2017.
3. Όσοι συνταξιοδοτούνται από τους λοιπούς- πλην δημοσίου – ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς ως πάσχοντες από παρα-τετραπληγία καθώς και από τις λοιπές παθήσεις βάσει του ν. 612/1977 και των διατάξεων που παραπέμπουν σ’ αυτόν.
4. Οι πολιτικοί και στρατιωτικοί συνταξιούχοι του δημοσίου που λαμβάνουν σύνταξη ως πάσχοντες από παρα-τετραπληγία και και τις λοιπές παθήσεις που αναφέρονται στο τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 1 και του άρθρου 26 του πδ 169/2007.
5. Όσοι λαμβάνουν το εξωϊδρυματικό επίδομα του ν. 1140/1981 ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του πδ 169/2007
6. Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
7. Τα πρόσωπα της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016, ήτοι οι παθόντες από βίαιο συμβάν, τα θύματα τρομοκρατικών ενεργειών βάσει των ν. 1897/1990 (Α’ 120) και 1977/1991 (Α’ 185), όσοι δικαιούνται πολεμική σύνταξη ή σύνταξη αναπήρου οπλίτη ειρηνικής περιόδου ή σύνταξη Εθνικής Αντίστασης ΟΓΑ ή ανασφάλιστου Αγωνιστή Εθνικής Αντίστασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 168/2007 (Α’ 209), του π.δ. 169/2007 (Α’ 210) και των άρθρων 22 και 27 του ν. 1813/1988 (Α’243), οι λογοτέχνες – καλλιτέχνες που δικαιούνται σύνταξη από το Δημόσιο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 3075/2002 (Α’ 297), τα πρόσωπα που λαμβάνουν προσωπική σύνταξη, καθώς και όσοι λαμβάνουν σύνταξη λόγω αναπηρίας ή λόγω θανάτου που προήλθε πρόδηλα και αναμφισβήτητα εξαιτίας της υπηρεσίας και ένεκα ταύτης, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 169/2007 σε συνδυασμό και με αυτές του π.δ. 168/2007.
Παραδείγματα
Παράδειγμα 1: Εάν ο συνταξιούχος απασχολήθηκε για το σύνολο του έτους 2020 και στη συνέχεια διέκοψε την απασχόλησή του, όμως η σχετική αμοιβή για την παρασχεθείσα κατά το έτος 2020 εργασία καταβληθεί το έτος 2021, θα θεωρηθεί ότι απασχολήθηκε το έτος 2020 και συνεπώς η σύνταξη αναστέλλεται ή περικόπτεται για το έτος 2020, ενώ για το έτος 2021 η σύνταξη καταβάλλεται χωρίς περιορισμό, δεδομένου ότι έχει διακοπεί η αναληφθείσα δραστηριότητα.
Το νέο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων αφορά πρόσωπα που συνταξιοδοτούνται από 28.2.2020 και μετά, ανεξάρτητα εάν η ασκούμενη δραστηριότητα αναλήφθηκε πριν ή μετά την συνταξιοδότησή τους (σχετική η αριθ. 531/2008 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους), καθώς και πρόσωπα που έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία, με βάση το προγενέστερο του ν. 4670/2020 νομοθετικό πλαίσιο, και αναλαμβάνουν την ασκούμενη δραστηριότητα μετά την 28.2.2020.
Προκειμένου για τους συνταξιούχους, οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία πριν την 13.5.2016 και δεν ενέπιπταν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 και βάσει του προϊσχύοντος νομοθετικού πλαισίου εξαιρούνταν από τις επιπτώσεις της απασχόλησης τους αυτής, με βάση ειδικές διατάξεις, και οι οποίοι συνεχίζουν την εργασία τους και μετά την 28.2.2020 (έναρξη ισχύος του κοινοποιούμενου άρθρου), δίδεται μεταβατική περίοδος ενός έτους για την υπαγωγή τους στις διατάξεις του άρθρου 27. Συγκεκριμένα, θα συνεχίζουν να εξαιρούνται έως και την 28.2.2021. Οι συνταξιούχοι αυτοί, εφόσον συνεχίζουν την απασχόληση τους αυτή, θα υπαχθούν στο ρυθμιστικό πεδίο των διατάξεων του άρθρου 27 του ν. 4670/2020 από την 1.3.2021.
Παράδειγμα 2: Συνταξιούχος του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου που παρέχει εκπαιδευτικό έργο στη Δημόσια Εκπαίδευση και ο οποίος είχε εξαιρεθεί από την προϊσχύουσα διάταξη του άρθρου 20 του ν. 4387/2016, εφόσον συνεχίζει και μετά την 28.2.2020 να απασχολείται με το ίδιο έργο, θα ενταχθεί στην κοινοποιούμενη διάταξη από 1.3.2021.
Από το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 27 εξαιρούνται οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν αυτοτελή σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ είτε αναλογική σύνταξη, με βάση τις διατάξεις περί συνυπολογισμού περιόδων ασφάλισης, των ΕΚ 883/04 και του Εφαρμοστικού του 987/09, οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία σε άλλο κράτος – μέλος της ΕΕ. Και τούτο γιατί, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 27, προϋπόθεση για την επιβολή των προβλεπόμενων από την ίδια τη διάταξη περιορισμών είναι η ανάληψη εργασίας ασφαλιστέας στον e-ΕΦΚΑ.
Αντίθετα οι ρυθμίσεις του άρθρου 27 του ν. 4670/2020 εφαρμόζονται στην περίπτωση συνταξιούχου του e-ΕΦΚΑ ο οποίος από 28.2.2020 και εφεξής εργάζεται ως μισθωτός ή αυτοαπασχολείται ή σε χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε χώρα με την οποία δεν έχει συναφθεί διμερής σύμβαση κοινωνικής ασφάλειας. Και τούτο γιατί εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 2335/1995 οι οποίες ορίζουν ότι κατά την εφαρμογή των διατάξεων περί μειώσεως, αναστολής, διακοπής, θεμελιώσεως και υπολογισμού των πάσης φύσεως παροχών κοινωνικής ασφάλισης, λόγω σωρεύσεώς τους με άλλες κοινωνικοασφαλιστικές παροχές ή με κάθε είδους εισοδήματα ή λόγω παροχής εργασίας, λαμβάνονται υπόψη και οι παροχές που χορηγούνται βάσει νομοθεσίας ξένων κρατών, τα εισοδήματα που αποκτώνται στην αλλοδαπή, καθώς και η παρεχόμενη εργασία στο εξωτερικό.
Επισημαίνεται τέλος ότι, όσον αφορά στους απασχολούμενους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας/ανικανότητας, δεν έχουν εφαρμογή οι κοινοποιούμενες διατάξεις, αλλά εφαρμόζονται οι διατάξεις της νομοθεσίας κάθε ενταχθέντος στον e-ΕΦΚΑ φορέα (παρ. 2 του άρθρου 27).
Παράδειγμα 3: Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ λαμβάνει κύρια σύνταξη ύψους €800,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, και αναλαμβάνει εργασία στον ιδιωτικό τομέα, είτε με πλήρη απασχόληση (25 ημέρες ασφάλισης), είτε με μερική (ανεξαρτήτως τις ώρες ή ημέρες απασχόλησης). Ο εν λόγω συνταξιούχος θα λάβει μειωμένη κύρια και επικουρική σύνταξη κατά 30%, δηλαδή η μηνιαία κύρια σύνταξη θα ανέρχεται σε €560,00 [(€800,00 – (30% x €800,00)] και η μηνιαία επικουρική σύνταξη θα ανέρχεται σε €70,00 [€100,00 – (30% x €100,00)].
Για τους συνταξιούχους, οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία ή είχαν αποκτήσει ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ πριν την 28.2.2020 η οποία συνεχίζεται χωρίς διακοπή, και για τους οποίους προβλεπόταν εξαίρεση από το άρθρο 20 του ν. 4387/2016, καθώς και από τις προϊσχύουσες αυτού διατάξεις, η κατά 30% περικοπή των κύριων και επικουρικών συντάξεων, με βάση τις διατάξεις του κοινοποιούμενου άρθρου, αρχίζει από την 1.3.2021.
Παράδειγμα 4: Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €800,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ, που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και οποίος συμπληρώνει το 61ο έτος της ηλικίας του την 10. 2.2021. Μέχρι την συμπλήρωση του 61ου δηλαδή έως και την 10.2.2021 έχει πλήρη αναστολή της σύνταξης και από 11.2.2021 και εφεξής θα υπόκειται στη μείωση που ισχύει για τους λοιπούς συνταξιούχους και επομένως θα λαμβάνει μηνιαία κύρια σύνταξη που ανέρχεται σε €560,00 [(€800,00 – (30% x €800,00)] και επικουρική σύνταξη που ανέρχεται σε €70,00 [€100,00 – (30% x €100,00)].
Παράδειγμα 5: Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €1000,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και συμπληρώνει το 61ο έτος από 1.3.2021 μέχρι και 28.2.2022. Η πλήρης αναστολή καταβολής της κύριας και επικουρικής σύνταξής του υφίσταται μέχρι την ημερομηνία που συμπληρώνει ημερολογιακά το 61ο έτος και στη συνέχεια μειώνεται κατά 30% η κύρια και επικουρική του σύνταξη.
Παράδειγμα 6: Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €1000,00 και επικουρική σύνταξη, ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και συμπληρώνει το 62ο έτος την 31.5.2022. Μέχρι την ημερομηνία αυτή δηλαδή μέχρι να συμπληρώσει ημερολογιακά το 62ο έτος έχει πλήρη αναστολή της κύριας και επικουρικής σύνταξης. Από 1.6.2022 στον εν λόγω συνταξιούχο η κύρια και επικουρική σύνταξη μειώνεται κατά 30%.
Ως προς το ποσό της σύνταξης επί του οποίου διενεργείται η μείωση του 30% επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την παρ. 1β του άρθρου 27, το ποσό που υπόκειται στη μείωση είναι η ακαθάριστη σύνταξη ή συντάξεις (επί συρροής συντάξεων), στην οποία δεν συμπεριλαμβάνονται το εξωιδρυματικό επίδομα και το επίδομα ανικανότητας.
Επισημαίνεται ότι η μείωση της σύνταξης κατά 30%, εφαρμόζεται ανεξαρτήτως του εάν ο συνταξιούχος παρέχει εργασία με μειωμένο ωράριο ή με μειωμένη απασχόληση, δηλαδή δεν υφίσταται η δυνατότητα αναλογικής περικοπής της σύνταξής του βάσει των ημερών απασχόλησής του ανά μήνα.
Παράδειγμα 7: Συνταξιούχος του ευρύτερου δημόσιου τομέα του ν. 1256/1982, που συνταξιοδοτήθηκε το 2015 και συνέχισε απασχολούμενος σε θέση του δημόσιου τομέα και ο οποίος δεν προέβη σε αναστολή καταβολής της σύνταξης του. Ο ανωτέρω, εφόσον είχε αναλάβει εργασία πριν την 13.5.2016 συνέχιζε να εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 14 του ν. 2592/1998 και του άρθρου 6 του ν. 1379/1983 και μετά την έναρξη ισχύος του άρθρου 20 του ν. 4387/2016. Ο ανωτέρω δεν μπορεί να αξιοποιήσει καθόλου το χρόνο απασχόλησής του εφόσον δεν είχε προβεί στην αναστολή της σύνταξης του. Ο ανωτέρω, ο οποίος θα ενταχθεί στις διατάξεις του άρθρου 27 του ν. 4670/2020 από 1.3.2021 – εφόσον συνεχίζει την ίδια απασχόληση – θα αξιοποιήσει μόνο το χρόνο ασφάλισής του από 1.3.2021 και εφεξής υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτουν οι κοινοποιούμενες διατάξεις.
Δημήτρης Κωστάκος
