Οι πυρετώδεις προετοιμασίες στην Ε.Ε ενόψει της Συνόδου Κορυφής για το Brexit την ερχόμενη Κυριακή είναι ένα από τα βασικά θέματα του διεθνούς Τύπου.
Για Brexit: “Οι τελευταίες μέρες του Brexit” σχολιάζει το Politico. “Αν πρέπει να φύγουμε χωρίς συμφωνία και να διαπραγματευτούμε μια ελεύθερη συμφωνία εμπορίου στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, ας είναι” δήλωσε ο Ντέιβιντ Ντέιβις, πρώην υπουργός του Brexit. Δεν θέλουμε να κακοκαρδίσουμε τον κ Ντέιβις, αλλά αν δεν υπάρχει συμφωνία δεν υπάρχει μεταβατική περίοδος. Το δευτερο λάθος του Ντέιβις είναι κάτι ασήμαντο: “Έχω περάσει αμέτρητες ώρες διαπραγματευόμενος με Ευρωπαίους ομολόγους μου” κάγχασε ο Ντέιβις και “γνωρίζω ότι το μάξιμουμ που επιδιώκουμε δηλαδή μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου σαν αυτή που πέτυχε ο Καναδάς, είναι εφικτή”. Ίσως να είναι – αλλά όχι τους επόμενους μήνες, που σημαίνει ότι η Βρετανία θα πρέπει να αποφύγει να μην πέσει απο το γκρεμό.
Αυτή την εβδομάδα στις Βρυξέλλες… είναι επικεντρωμένοι στη διακήρυξη γύρω από τη μελλοντική σχέση Ε.Ε – Ηνωμένου Βασιλείου. Θα πρέπει να συμπεριλάβει μια μεγάλη, όμορφη, στενή και χωρίς προηγούμενο σχέση ή ένα σχέδιο τύπου Τσέκερς. Σύμφωνα με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους απο τη στιγμή που το κείμενο αυτό θα προετοιμαστεί και θα εγκριθεί από το Κολέγιο των Επιτρόπων (και σε καμία περίπτωση νωρίτερα) ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ θα είναι έτοιμος να συναντηθεί με την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, δεν θα έχει την ευκαιρία να τον δει πριν από την έγκριση της διακήρυξης.
“Πυρετώδεις προετοιμασίες”… Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναμένουν πως η Σύνοδος την Κυριακή θα ολοκληρωθεί σύντομα. Οι διπλωμάτες ανέφεραν πως το μήνυμα που έστειλαν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Ευρωπαίκών Υποθέσεων χθες στις Βρυξέλλες ήταν περίπου το εξής: Δεν θα μείνουμε να διαπραγματευτούμε με την Μέι αλλά θα πρέπει να στηρίξουμε ότι θα έχει επιτύχει ο Μισέλ Μπαρνιέ έως τότε.
“Πώς θα βοηθήσουν καπως την Μέι”: Η ιδέα είναι να την προσκαλέσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όταν θα έχουν καταλήξει σε μια κοινή θέση και οι 27. Σύμφωνα με το BBC το πρόγραμμα της Συνόδου την Κυριακή περιλαμβάνει: 8.30 άφιξη ηγετών, 9.30 ανταλλαγή απόψεων με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, 10.00 συνεδρίαση με βασικό θέμα το Άρθρο 50, 11.00 συνάντηση με τη βρετανίδα πρωθυπουργό, 12.00 κοινή συνέντευξη Τύπου των κκ Τουσκ, Γιούνκερ
“Ένας μικρός πονοκέφαλος γύρω από το Brexit”: “Θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι η ερμηνεία αυτού του κειμένου θα είναι ξεκάθαρη και θα δείχνει ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ε.Ε και του Ηνωμένου Βασιλείου δεν αφορούν το Γιβραλτάρ” τονισε ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας, Χοσέπ Μπορέλ. “Οι μελλοντικές διαπραγματεύσεις για το Γιβραλτάρ θα γίνουν ξεχωριστά. Εως ότου αυτό ξεκαθαριστεί στο τελικό κείμενο “εξόδου” της Βρετανίας αλλά και στην πολιτική διακήρυξη για τη μελλοντική σχέση, δεν θα μπορέσουμε να συμφωνήσουμε”.
“Ένας μεγάλος πονοκέφαλος γύρω από το Brexit” Το ερώτημα βέβαια είναι αν η Μέι θα εξακολουθεί να είναι πρωθυπουργός έως την Κυριακή. Έως και σήμερα το πρωί οι επιστολές που έχουν συγκεντρωθεί δεν ήταν αρκετές για να ξεκινήσει η διαδικασία παροχής ψήφου εμπιστοσύνης. Και μπορεί επί της ουσίας οι ευρωσκεπτικιστές να έχουν γελοιποιηθεί… ωστόσο και η θέση της πρωθυπουργού δεν θεωρείται ασφαλής. Θα χρειαστούν τουλάχιστον 48 επιστολές βουλευτών και οι οποίες θα πρέπει να κατατεθούν στην περίφημη “επιτροπή 1922”. Οι επιστολές πάντως παραμένουν εν ισχύ έως ότου συγκεντρωθεί ο “μαγικός αριθμός” 48. Και ίσως αυτό συμβεί τελικά όταν κάποιοι βουλευτές δουν το έγγραφο που θα περιγράφει τη μελλοντική σχέση με την Ε.Ε.
Στο πλευρό της Τερέζα Μέι βρίσκεται ο υπουργός Εξωτερικών της, Τζέρεμι Χαντ που δήλωσε στον Guardian ότι “οι αντάρτες που επιδιώκουν να αμφισβητήσουν την Τερέζα Μει κινδυνεύουν να προκαλέσουν το πιο αποτρόπαιο χάος” που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη χώρα και να επιβαρύνει την διεθνή φήμη της Βρετανίας. Ο Χαντ, υπουργός Εξωτερικών και ένας από τους πιο φιλόδοξους υπουργούς της Μει επέκρινε τους συναδέλφους του που ζητουν αύξηση των επιστολών που μπορούν να προκαλέσουν ψήφο εμπιστοσύνης για την πρωθυπουργό.
Για Ευρω-βαρόμετρο: Τρεις στους τέσσερεις Ευρωπαίους βλέπουν το ευρώ ως κάτι θετικό για την Ε.Ε στο σύνολό της, σύμφωνα με το νέο Ευρωβαρόμετρο, το οποίο σχολιάζει σήμερα το Politico. Αυτό – για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά – είναι το μεγαλύτερο ποσοστό από όταν οι Ευρωπαίοι ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν το ευρώ. Στην Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Σλοβενία και Ισπανία μάλιστα η θετική ανταπόκριση έναντι του ευρώ φθάνει ή ακόμα και ξεπερνά το 80%. Περισσότερο επιφυλακτικοί εμφανίζονται οι πολίτες στην Κύπρο, την Ιταλία, το Βέλγιο, τη Γαλλία ωστόσο και εκεί η πλειοψηφία είναι υπερ του ενιαίου νομίσματος. Καλό για τη χώρα μου; Η δημοσκόπηση διενεργήθηκε με τη συμμετοχή 17.000 πολιτών σε χώρες της Ευρωζώνης. Το 64% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι το κοινό νόμισμα είναι καλό για το έθνος τους. Η μεγαλύτερη έκπληξη και αλλαγή απο το 2017; 74% των Ιταλών βλέπουν το ευρώ ως θετικό στοιχειο για τη χώρα τους – ποσοστό που εμφανίζεται ενισχυμένο κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες. Η νέα έρευνα θα δημοσιευθεί ολόκληρη την Τετάρτη.
“Όμως οι ιταλικοί αριθμοί… απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή”. Η ακροδεξιά, εθνοκεντρική κυβέρνηση αναφέρει συχνά ότι δεν προτίθεται να βγει από την Ευρωζώνη. Αλλά οι Ιταλοί ενδέχεται να ξυπνήσουν μια μέρα σε μια χώρα που τελικα οδηγήθηκε από κάποιους εκτός Ευρωζώνης. Ας θυμηθούμε το Brexit και το αφήγημα περί “διατήρησης της εθνικής κυριαρχίας” για να σκεφτούμε πού μπορεί να καταλήξει η Ιταλία.
Για Ιταλία: Η Κομισιόν αναμένεται – σύμφωνα με πηγές – να υιοθετήσει δύο κείμενα για την Ιταλία. Το πρώτο θα αφορά την αξιολόγηση της για το προσχέδιο του προϋπολογισμού της Ρώμης (και καθώς το κείμενο δεν άλλαξε, δεν αναμένεται να έχει αλλάξει και η άποψη της Κομισιόν). Το δεύτερο αφορά την έκθεση βάσει του άρθρου 126 παρ. 3 της Συνθήκης της Λισαβώνας το οποίο θα επιδιώξει να εξετάσει την δημοσιονομική κατάσταση της Ιταλίας – αυτή είναι μια πολύ αρνητικη εξέλιξη, που έχει συζητηθεί μεν αλλά ποτέ δεν έχει επιβεβαιωθεί την Επιτροπή. Η έκθεση αυτή θα είναι το πρώτο βήμα της εφαρμογής της διαδικασίας “υπερβολικού ελλείμματος”. Η Ιταλία πάντως θα νιώσει πολύ μόνη καθώς όλες οι κυβερνήσεις έχουν τους δικούς τους λόγους να επιμένουν στην εφαρμογή των δημοσιονομικώ κανόνων: Το κοινό τους σημείο: Αν η ιταλική κυβέρνηση τελικά κατορθώσει να γίνει το δικό της,. πώς οι ηγέτες των άλλων χωρών θα πείσουν τους ψηφοφόρους τους ότι δεν υπάρχει υψηλό τίμημα όταν εκλέγεις “λαϊκιστές;” Το Παρίσι και το Βερολίνο θέλουν τον νέο προϋπολογισμό να μπει σε εφαρμογή έως το 2021, ανέφερε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρυνό Λεμέρ σε κοινή συνέντευξη που παραχώρησε με τον Γερμανο ομόλογό του, Όλαφ Σολτς. Ο προϋπολογισμός θα βοηθήσει να “προωθηθεί μεγαλύτερη σύγκλιση” και να “υπάρξει μια σταθεροποιητική λειτουργία” που θα μπορούσε να απορροφήσει τα ξαφνικά οικονομικά σοκ, προσέθεσε. Ως “αντίποινα” ο Ματέο Σαλβίνι απείλησε κατά τη δική του τακτική… να θέσει βέτο στον επόμενο 7ετη προϋπολογισμό της Ε.Ε. “Αν τελικά καταλήξει αρνητικό για την Ιταλία, κάτι που τελικά φαίνεται ότι θα γίνει, δεν θα στηρίξουμε καμία πρόταση” είπε στο Μιλάνο. Απαντούσε… στην πρόταση των Γαλλο- Γερμανών πως τα μελλοντικά κονδύλια από οποιονδήποτε προϋπολογισμό της Ευρωζώνης θα “απελευθερώνονται” μόνο αν τα κράτη – μέλη συμβιβάζονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι παρότρυνε τον Σαλβίνι να “σπάσει” τη συμμαχία με τους Πεντάστερους και να επιστρέψει στην “οικογένειά” του την Φόρτσα Ιτάλια. “Αν η κυβέρνηση πέσει, τότε θα επιστρέψουμε στην πλειοψηφία της κεντροδεξιάς” δήλωσε στη Messagero. Προσέθεσε ότι ελπίζει (για το καλό του κόμματός του, όχι του ίδιου φυσικά) να είναι στην κυβέρνηση “αμέσως μετά τις ευρωεκλογές”. Κατά την ανάλυση του Ταγιάνι… η σημερινή κυβέρνηση είναι στα πρόθυρα “διαζυγίου”. Οι Πεντάστεροι θα πρέπει να κατηγορηθούν γιατί αυτή επιδιώξαν την απομόνωση της χώρας, όπως είπε.
Για προϋπολογισμό Ε.Ε.: Οι διαπραγματευτές από τα κράτη μέλη της Ε.Ε και το ευρωκοινοβούλιο απέτυχαν να εγκρίνουν τον προϋπολογισμό του 2019 πριν από την εκπνοή της διορίας το βράδυ της Δευτέρας. Η Κομισιόν, όπως αναφέρει η DW, θα πρέπει να καταθέσει μια νέα πρόταση και οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν εκ νέου στις αρχές Δεκεμβρίου. “Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να άρουμε το αδιέξοδο” δήλωσε ο επίτροπος προϋπολογισμού, Γκύντερ Έτινγκερ. Δήλωσε πως θα καταθέσει μια νέα πρόταση σε λίγες μέρες που θα επιτρέψει την έγκρισή του έως το τέλος του χρόνου.
Στη Γερμανία: Ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), ο Γερμανός Μάνφρεντ Βέμπερ, παρουσίασε σήμερα στην Ένωση Ανταποκριτών στο Βερολίνο τις βασικές θέσεις του προγράμματός του για τις Ευρωεκλογές τον ερχόμενο Μάιο, αναφέρει η DW. Σύμφωνα με τον γερμανό πολιτικό η επόμενη εκλογική αναμέτρηση έχει ιστορική σημασία. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο θα επικρατήσουν οι δυνάμεις που υποστηρίζουν την αναγκαιότητα της εταιρικής σχέσης στην ΕΕ ή όχι. Κύριος εχθρός της ευρωπαϊκής ιδέας είναι τα κόμματα που ακολουθούν μια εθνικιστική πολιτική. Σε αυτά τα κόμματα ο κ. Βέμπερ συγκαταλέγει την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). ο κ. Βέμπερ απέφυγε να διευκρινίσει κατά πόσο το Φιντές, το κόμμα του ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, ανήκει σε αυτό το φιλοευρωπαϊκό μπλοκ και κατά πόσο μπορεί να παραμείνει μέλος του ΕΛΚ. Απαντώντας σε ερώτηση της Deutsche Welle αναφορικά με το ρόλο του έλληνα πρωθυπουργού στην ΕΕ, ο Μάνφρεντ Βέμπερ δήλωσε ότι ο Αλέξης Τσίπρας «πέρασε από πολλά κύματα, είπε στους ψηφοφόρους του αρκετές αναλήθειες προκειμένου να γίνει πρωθυπουργός. Όταν όμως ανέλαβε το αξίωμα δεν διέκρινε καμία άλλη εναλλακτική παρά να συνεργαστεί εταιρικά με τα κράτη της ευρωζώνης. Στο διάστημα της διακυβέρνησης του έκανε πολλές στροφές. Θα πρέπει όμως να ειπωθεί ξεκάθαρα ότι στο τέλος ήταν ένας αξιόπιστος εταίρος ο οποίος υλοποίησε το πρόγραμμα. Θα πρέπει να του αναγνωρίσει κανείς αυτή την αλλαγή». Ο κ. Βέμπερ δεν κρύβει όμως την προτίμηση του για μια «νέα κυβέρνηση» στην Ελλάδα η οποία θα αναδείξει «προοπτικές» και θα δημιουργήσει ένα «θετικό επενδυτικό κλίμα» για να έρθουν ξένοι επενδυτές. Προκειμένου να κερδίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης τις εθνικές εκλογές ο Μάνφρεντ Βέμπερ ανακοίνωσε ότι θα συμμετέχει στον προεκλογικό αγώνα της Νέας Δημοκρατίας.Πάντως, η Ελλάδα θα πρέπει να παραμείνει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων. Η περίοδος των προγραμμάτων έχει μεν ολοκληρωθεί όχι όμως η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Ο κ. Βέμπερ δεν θέλησε να απαντήσει στην ερώτηση της Deutsche Welle για το πώς κρίνει την στήριξη που παρέχει το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών στην ελληνική κυβέρνηση στο θέμα της μη περικοπής των συντάξεων. Όπως δήλωσε, το θέμα είναι υπόθεση των αρμόδιων οργάνων της ΕΕ.
Ήταν μία απόπειρα να φιλοτεχνήσει πολιτικό προφίλ ή απλώς να προσεταιριστεί την ακροδεξιά AfD και τους ψηφοφόρους της; Η επιλογή του υπερσυντηρητικού “δελφίνου” να αμφισβητήσει ανοιχτά το Σύμφωνο του ΟΗΕ για το Προσφυγικό προκαλεί θύελλα αντιδράσεων στο Βερολίνο, ακόμη και εντός του κυβερνώντος χριστιανοδημοκρατικού κόμματος (CDU) της Άγκελα Μέρκελ. Δεν λείπουν όμως και εκείνοι που εκφράζουν κατανόηση για την κριτική Σπαν. “Έχει δίκιο και τον στηρίζω”, λέει χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της Κ.Ο. των χριστιανοδημοκρατών Κάρστεν Λίνεμαν. Ακόμη και η ίδια η Άνγκελα Μέρκελ παραδέχεται ότι το ζήτημα προκαλεί πλέον “πολύ έντονη αντιπαράθεση”. Ήδη προ ημερών ο Γενς Σπαν είχε δηλώσει ότι η Γερμανία θα πρέπει “να εξετάσει με προσοχή” το Σύμφωνο του ΟΗΕ για τη Μετανάστευση, αλλά η δήλωσή του πέρασε απαρατήρητη. Την Κυριακή επανήλθε δριμύτερος, λέγοντας ότι το θέμα πρέπει να συζητηθεί εκτενώς στο επικείμενο συνέδριο της CDU, γιατί “τα ερωτήματα των πολιτών πρέπει να απαντηθούν” και στην ανάγκη η Γερμανία θα μπορούσε να καθυστερήσει την υπογραφή της. Υπενθυμίζεται ότι το συνέδριο των χριστιανοδημοκρατών συγκαλείται στις 7 και 8 Δεκεμβρίου στο Αμβούργο προκειμένου να εκλεγεί ο διάδοχος της Άγκελα Μέρκελ στην ηγεσία του κόμματος, ενώ το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση αναμένεται να υπογραφεί σε διεθνή διάσκεψη στο Μαρόκο, στις 10 και 11 Δεκεμβρίου. Πρόκειται για ένα κείμενο που συμφωνήθηκε μετά από επίπονες διαπραγματεύσεις και δεν θεωρείται δεσμευτικό, αλλά προβλέπει κατευθυντήριες γραμμές ώστε να γίνει η μετανάστευση πιο συντεταγμένη και ασφαλής και να καταπολεμηθούν τα κυκλώματα των διακινητών. Ήδη πολλές χώρες με υπερσυντηρητικές κυβερνήσεις, όπως οι ΗΠΑ, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Αυστρία έχουν δηλώσει ότι δεν πρόκειται να υπογράψουν τελικά το σύμφωνο.Σε αυτή τη λογική φαίνεται ότι επιχειρεί να κινηθεί πλέον και ο Γενς Σπαν, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις ακόμη και στο ίδιο του το κόμμα. Μιλώντας στη γερμανική τηλεόραση, ο υπουργός Οικονομίας και έμπιστος συνεργάτης της καγκελαρίου, Πέτερ Αλτμάγερ, δήλωσε ότι είναι “έκπληκτος” από την κριτική Σπαν, υπενθυμίζοντας μάλιστα ότι πριν από περίπου δύο εβδομάδες οι Χριστιανοδημοκράτες είχαν συζητήσει διεξοδικά το ζήτημα και συμφωνούσαν ότι “δεν πρόκειται να παρασυρθούν από τους λαϊκιστές” στο μεταναστευτικό. Επιπλέον ο Πέτερ Αλτμάγερ “δεν θυμάται” να είχε ακούσει κάποιες αντιρρήσεις από τον Σπαν.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με εμπιστευτικό έγγραφο του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών που διέρρευσε στα γερμανικά μίντια, υπάρχει προειδοποίηση να μην αποστέλλονται πίσω στη χώρα τους οι Σύριοι καθώς η βία και η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Συρία συνεχίζεται. Η “απαγόρευση” αυτή της απέλασης των προσφυγων πίσω στη Συρία εκπνέει τον Δεκέμβριο. Οι υπουργοί Εσωτερικών της Γερμανίας αναμένεται να αποφασίσουν αν θα επεκτείνουν το μέτρο αυτό σε συνάντηση που θα έχουν σε λίγες μέρες.
Στη Γαλλία: “Μακρόν εναντίον κίτρινων γιλέκων” σχολιάζει το Politico. Ο Εμανουέλ Μακρόν αντιμετωπίζει ένα αυξανόμενο κύμα διαδηλώσεων με αφορμή την άνοδο στις τιμές της βενζίνης. Οι ακτιβιστές επονομαζόμενοι πλέον και ως “κίτρινα γιλέκα” απαιτούν από τον Μακρόν να εγκαταλείψει εντελώς την ιδέα ή τουλάχιστον να μειώσει την αύξηση στον φόρο. Ενώ βασικό θέμα των διαδηλώσεων είναι αυτός ο φόρος στη βενζίνη, επί της ουσίας οι κινητοποιήσεις προκαλούν νέα προβλήματα στον Μακρόν. Μια δημοσκόπηση έδειξε ότι 74% των Γάλλων στηρίζουν το κίνημα, δύο μονάδες κάτω από πριν από δύο εβδομάδες. Το κίνημα τα μέλη του οποίου ανήκουν σε όλο το πολιτικό φάσμα προέρχονται κυρίως από την επαρχία και τα προάστια, όπου εκτός από το αυτοκίνητο δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική.
Στη Βραζιλία: Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαϊρ Μπολζονάρου προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις όταν δήλωσε πως ο λαός της Βραζιλίας – που βίωσε στρατιωτική χούντα για δύο δεκαετίες – “δεν γνωρίζει τι είναι δικτατορία”. Ο πρώην επικεφαλής του στρατού – που δεν έχει κρύψει τον θαυμασμό του για τη στρατιωτική δικτατορία στη Βραζιλία 1964- 1985- έκανε αυτές τις δηλώσεις μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Ούγγρο πρωθυπουργό, Βίκτορ Όρμπαν. “Η Ουγγαρία είναι μια χώρα που έχει υποφέρει αρκετά από τον κομμουνισμό στο παρελθόν, και ο κόσμος εκεί ξέρει τι θα πει δικτατορία” δήλωσε ο Μπολζονάρου στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου έξω από το σπίτι του στο Ρίο ντε Τζανέιρο, συμφωνα με τον Guardian. “Ο λαός της Βραζιλίας δεν γνωρίζει ακόμα τι είναι δικτατορία, δεν γνωρίζει τι σημαίνει να υποφέρεις από τέτοιους ανθρώπους” είπε. Σε μια κυβερνητική έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2014 επισημαίνεται ότι 400 άνθρωποι σκοτώθηκαν ή εξαφανίστηκαν και αρκετοί ακόμα βασανίστηκαν στη διάρκεια της στρατιωτικής χούντας στη Βραζιλία, που επίσης είχε εξορίσει αρκετούς άλλους.
Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη
