Ο Αθανάσιος Διάκος μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία: «Τον οπλαρχηγόν τούτον οι περιφερόμενοι εν τη Ανατολική Ελλάδι απόστολοι της Εταιρίας, Δρόσος Μανσόλας, Ζαρίφης και άλλοι κατήχησαν ομού με τους λοιπούς οπλαρχηγούς της Στερεάς∙ όλων όμως υπερείχεν ο Διάκος κατά την φρόνησιν και την απαραδειγμάτιστον ευτολμία». *
Στα τέλη Μαρτίου του 1821 ο Αθανάσιος Διάκος συσκέφθηκε με τους προκρίτους της Λιβαδειάς και έκριναν αναγκαίο να στείλουν άνθρωπο στην Πελοπόννησο, για να συνεννοηθούν και να κινηθούν όλοι μαζί. Στο μεταξύ οι Τούρκοι της πόλης ανησυχούσαν με αυτά που μάθαιναν. Ο βοεβόνδας της Λιβαδειάς, Χασάν Αγάς, κάλεσε τους προκρίτους, οι οποίοι δίσταζαν να παρουσιαστούν μπροστά του. Ο Διάκος τότε για να τους καθησυχάσει τους συνόδευσε, στις 26 Μαρτίου, μαζί με είκοσι στρατιώτες.
Στη συζήτηση που ακολούθησε ο Διάκος απευθυνόμενος στον βοεβόνδα είπε:
«Ξέρεις, αγά, ότι τον μουκατά (φόρο) σου δε θα μπορέσης να συμμάσης εφέτος; Έμαθα ότι ο Δυσσέος ευγήκε ζορμπάς εις τον Μοριά με δέκα χιλιάδες∙ και αν κάμη εδώθε, αλλοίμονο εις τον κόσμον, Τούρκους και Ρωμιούς!». **
Η αναφορά του Διάκου στον Ανδρούτσο δεν ήταν τυχαία. ‘Ηξερε ότι και μόνο το άκουσμα του ονόματός του προκαλούσε τρόμο. Ο τρομαγμένος Χασάν αγάς τότε αναρωτήθηκε αν ο Αθανάσιος προτίθετο να κτυπήσει τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Τότε ο Διάκος ζήτησε άδεια (μπουγιουρδί) στρατολογίας, για να οργανώσει αξιόμαχο σώμα. Τελικά με αυτούς τους άνδρες κατέλαβε την Λιβαδειά.
Ο τρόπος που ενήργησε ο Αθανάσιος Διάκος είναι ένα είδος παραπλάνησης που αναφέρεται ως «εσκεμμένη προσπάθεια από τον παραπλανώντα να χειραγωγήσει τις αντιλήψεις των διαμορφωτών των αποφάσεων του στόχου, προκειμένου να κερδίσει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα». ***
Αυτά που μελετούν οι αξιωματικοί στη σύγχρονη εποχή, τα μάθαιναν οι αγωνιστές του 1821 στην αυλή του Αλή πασά.
Πηγές: *ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ. Λ. , «ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ» (Αθήνα 1864, τόμος 2ος ), σελ. 48
** ΦΙΛΗΜΩΝ. Ι. , «ΔΟΚΙΜΙΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ» (Αθήνα 1860, τόμος 3ος ), σελ.81
*** HANDEL. M. I, «War, Strategy, and Intelligence» (London- New York: Routledge, 1989), σελ. 130 (στο: ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ. Ι. , «Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ» σελ.3
Κείμενα: Παύλος Κουτουζής
Εκφώνηση: Άννα Μπάστα
