Aντιδράσεις εκ μέρους της αντιπολίτευσης και των συνδικάτων, έχουν προκαλέσει οι προβλέψεις του εργασιακού νομοσχεδίου για την καθιέρωση της άδειας άνευ αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα και την παράταση του ωραρίου εργασίας των μερικώς απασχολουμένων ακόμη κι αν ο επιπλέον χρόνος εργασίας παρέχεται σε άλλη στιγμή της ημέρας και όχι ως επέκταση του ωραρίου.
Παράλληλα, στο επίκεντρο της κριτικής παραμένει η διευθέτηση του χρόνου εργασίας.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο:
Για πρώτη φορά θεσμοθετείται άδεια, άνευ αποδοχών, στον ιδιωτικό τομέα, με διάρκεια έως ένα έτος, μετά από συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου. Μάλιστα -σύμφωνα με συνδικαλιστές- θα μπορεί να προτείνεται από τον εργοδότη και ενδέχεται να προκαλέσει την εφαρμογή μοντέλου αναγκαστικής άδειας για περιπτώσεις επιχειρήσεων που θα βρίσκονται σε δεινή οικονομική κατάσταση.
Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη. Η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί, εφόσον συμφωνεί ο εργαζόμενος, και κατά ωράριο που δεν είναι συνεχόμενο σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί ημερήσιας ανάπαυσης. Αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση 12% επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει. Σύμφωνα με συνδικαλιστές, με την διάταξη αυτή ο “ημι-απασχολούμενος” μπορεί να μετατραπεί σε πλήρως απασχολούμενο, χωρίς τα αντίστοιχα δικαιώματα, με επιπτώσεις στην οικογενειακή ζωή του.
Το υπουργείο
Σε εφ όλης της ύλης απάντηση, προέβη το υπουργείο Εργασίας, τονίζοντας ότι:
– Είναι ψευδές ότι στο πλαίσιο της διευθέτησης του χρόνου εργασίας οι εργαζόμενοι θα εργάζονται επί 13 ώρες την ημέρα. Είναι σαφές από την ήδη ισχύουσα νομοθεσία ότι στην περίοδο αυξημένης απασχόλησης, δηλαδή στις ημέρες που ο εργαζόμενος θα απασχοληθεί πάνω από 8 ώρες (και έως 10), απαγορεύεται η εκτέλεση υπερωριών.
Σε περίπτωση απόλυσης του εργαζομένου μετά τη λήξη της περιόδου διευθέτησης που περιλαμβάνει αυξημένη απασχόληση, προβλέπεται ρητά ότι οι επιπλέον ώρες εργασίας που δεν αντισταθμίστηκαν με μειωμένη απασχόληση θα πληρωθούν ως υπερωρίες, ενώ απαγορεύεται και είναι άκυρη απόλυση εργαζόμενου επειδή αρνήθηκε την εφαρμογή της διευθέτησης.
Στο πλαίσιο της διευθέτησης του χρόνου εργασίας, η μία από τις δύο ώρες επιπλέον ημερήσιας απασχόλησης θα αφαιρείται από το πλαφόν των 150 ωρών.
– Η άδεια άνευ αποδοχών δεν προβλεπόταν ως τώρα από διάταξη νόμου, αλλά εφαρμοζόταν κατόπιν συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου. Το νομοσχέδιο επαναλαμβάνει ότι η άδεια άνευ αποδοχών χορηγείται κατόπιν συμφωνίας των δύο μερών. Το νομοσχέδιο για λόγους αποτελεσματικότερης λειτουργίας και διαφάνειας του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ δίνει σαφέστερη θεσμική υπόσταση στην άδεια άνευ αποδοχών και προβλέπει ότι επιπλέον ότι θα αναρτάται στο ΕΡΓΑΝΗ.
Ορίζεται επίσης ρητά ότι «Μετά τη λήξη της άδειας άνευ αποδοχών αναβιώνουν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών εκ της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας».
– Για την μερική απασχόληση σημειώνεται ότι ήδη προβλέπεται από τη νομοθεσία η δυνατότητα του μερικώς απασχολούμενου να απασχοληθεί μέχρι πλήρες 8ωρο και να αμειφθεί με προσαύξηση 12% για κάθε ώρα επιπλέον των συμφωνημένων.
Σε σχέση με την προστασία από απολύσεις τονίζεται ότι η μεγάλη πλειονότητα των απολύσεων που φθάνουν στα δικαστήρια αφορούν περιπτώσεις άσκησης νόμιμου δικαιώματος του εργαζόμενου. Με το νομοσχέδιο γίνεται ένα μεγάλο βήμα προστασίας των εργαζόμενων καθώς προβλέπεται ρητά ότι οι απολύσεις αυτές είναι άκυρες.
Δημήτρης Κωστάκος
