Οι τελευταίες μέρες του Ναπολέοντα, όπως τις φαντάστηκε η πένα του σπουδαίου συγγραφέα.
Ο Ροτ περιγράφει τις εκατό μέρες από τη στιγμή της δραπέτευσης και επιστροφής του Ναπολέοντα από τη Νήσο Έλβα μέχρι και την τελική ήττα στο Βατερλό. Με μια διεισδυτική και ευαίσθητη εσωτερική ματιά, καταφέρνει να σκιαγραφήσει μια ολότελα αντιφατική ψυχοσύνθεση, να υπογραμμίσει την ευάλωτη πλευρά μιας περίπλοκης φυσιογνωμίας. Να δώσει το πορτρέτο ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε να κάνει δικό του έναν ολόκληρο κόσμο, ενός ηγέτη «μεγάλου και παράτολμου, αλλά σε έναν κόσμο που προτιμούσε να μείνει μικρός και φρόνιμος». Παράλληλα, παρακολουθούμε την ιστορία μιας πλύστρας της αυτοκρατορικής αυλής, της Αντζελίνας Πιέτρι από το Αγιάτσιο, η οποία λατρεύει τον Αυτοκράτορα, ζώντας και αναπνέοντας στη σκιά του. Γιατί η μικρή Ιστορία πάντα επηρεάζεται και διαμορφώνεται από τη μεγάλη.
Οι «Εκατό μέρες» κατέχουν εξέχουσα θέση στο συνολικό έργο του Ροτ, καθώς εδώ ο συγγραφέας καταφεύγει στο παρελθόν και στο Παρίσι, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα γνωστά βιβλία του, ζωηρούς πίνακες της ανατολικής Ευρώπης των αρχών του εικοστού αιώνα. Εκδόθηκε το 1935 και παραμένει ένα από τα πιο λαμπρά δείγματα της λυρικής και μεστής πρόζας του, ίσως το πιο κομψό έργο του.
«Ο κόσμος μπορούσε να τον αγαπάει, να τον μισεί, να τον φοβάται, να τον λατρεύει, σαν να ’ταν θεός. Κι αυτός ήταν άνθρωπος. Αγαπούσε, μισούσε, φοβόταν, σεβόταν κι ο ίδιος. Ήταν μαζί δυνατός και αδύναμος, παράτολμος και δειλός, πιστός και προδότης, παθιασμένος και αδιάφορος, περήφανος και απλός, υπερόπτης και ταπεινός, βίαιος και ανήμπορος, πιστός και δύσπιστος».
«Αυτός, όμως, ο αυτοκράτορας, ήταν μόνος. Και πιο μόνος. Ολοένα πιο μόνος, μπροστά στους χάρτες, τους μεγάλους, τους πολύχρωμους, τους περίπλοκους, τους αγαπημένους του χάρτες. Που έκλειναν μέσα τους ολόκληρο τον μεγάλο κόσμο. Όλος ο κόσμος ο μεγάλος, αμέτρητα πεδία μάχης στη σειρά, το ένα δίπλα στο άλλο, το ένα μετά το άλλο. Α, τι εύκολο που ήταν κανείς να τον κατακτήσει τον κόσμο, όταν τον έβλεπε ζωγραφισμένο στους χάρτες!»
Οι «Εκατό μέρες» του Γιόζεφ Ροτ κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση Μαρίας Αγγελίδου. Η έκδοση συνοδεύεται από το φυλλάδιο με το κείμενο του Κλαούντιο Μάγκρις «Je ne commence pas. Δεν αρχίζω». Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο κυκλοφορούν και τα παρακάτω έργα του συγγραφέα: «Ο θρύλος του Αγίου Πότη», «Hotel Savoy», «Το εμβατήριο του Ραντέτσκυ», «Η ομολογία ενός δολοφόνου μέσα στη νύχτα», «Ιώβ», «Η κρύπτη των Καπουτσίνων», «Βερολινέζικα χρονικά», «Το κάλπικο ζύγι», «Τα χρόνια των ξενοδοχείων», «Φράουλες» και «Ο σταθμάρχης Φαλλμεράυερ».
Κώστας Μοστράτος
