back to top
23.1 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

23.1 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

ΜΑΙΟΣ (28/05) Στρατηγός Μακρυγιάννης: Οι πίνακες, τα Απομνημονεύματα και η θεολογική προσέγγιση

Διαβάστε επίσης

Την τελευταία Παρασκευή κάθε μήνα, από το Μάρτιο μέχρι τον Δεκέμβριο, 1- 2 μετά το μεσημέρι, η εκπομπή «ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ» σε δημοσιογραφική επιμέλεια του Γιώργου Αποστολίδη, παρουσιάζει πτυχές των γεγονότων στην πορεία του Αγώνα για την ανεξαρτησία των Ελλήνων, με τη συνεργασία της δόκτορος Ιστορίας του ΕΚΠΑ και φιλολόγου Σοφίας Καρύμπαλη- Κυριαζή.

Την Παρασκευή 28 Μαϊου, στο επίκεντρο ήταν ο Στρατηγός Μακρυγιάννης. Μια πολύπλευρη προσωπικότητα, ένας διαχρονικός εκφραστής της ελληνικής ψυχής και των ιδανικών της δικαιοσύνης και της γενναιότητας.

Όμως, αυτός ο κατά Γ. Σεφέρη «αγράμματος στρατοκόπος ενός μεγάλου βίου» υπήρξε τελικά η συνείδηση ενός ολόκληρου λαού ή ένας καιροσκόπος που κατέγραφε τη δική του αλήθεια επιζητώντας προσωπικά οφέλη; Και τα απομνημονεύματά του, όντως συνιστούν κληροδότημα στη παράδοση και το έθνος;

«Η λογοτεχνική σημασία των απομνημονευμάτων του, σε μια ρέουσα γραφή στο ρουμελιώτικο ιδίωμα, αξιολογήθηκε από σημαίνοντες εκπροσώπους της γενιάς του 30, όπως οι Γ. Σεφέρης, Γ. Θεοτοκάς, Ζ.Λορεντζάτος, Α.Καραντώνης, αλλά και παλαιότερα ο Παλαμάς. Ωστόσο, ως προς την αντικειμενικότητά τους και ως γραμματειακό είδος, δεν θεωρούνται αξιόπιστη ιστορική πηγή. Άλλωστε, κάθε απομνηματογράφος φωτίζει τα γεγονότα από τη δική του οπτική γωνία, προβάλλοντας τη προσωπικότητά του μέσα από τα γεγονότα, στα οποία πήρε μέρος. Ακόμα κι όταν ο Μακρυγιάννης λέει «θα πω γυμνή την αλήθεια», εννοεί τη δική του αλήθεια, μέσα από τη προσωπική του γωνία θέασης των δρώμενων.» είπε η δρ. Ιστορίας του ΕΚΠΑ, φιλόλογος, Σοφία Καρύμπαλη- Κυριαζή.

Όπως επισήμανε «ο Μακρυγιάννης θεωρούσε την ομοψυχία ως μοναδικό μέσο επίτευξης του στόχου της Απελευθέρωσης από το ζυγό….Όλοι μαζί πρέπει να τη φυλάμε τη πατρίδα, δεν πρέπει να λέει εγώ, ούτε ο δυνατός, ούτε ο αδύνατος…λέει και επανέρχεται ως επωδός στα απομνημονεύματά του, χωρίς να λείπουν στοιχεία αυτοκριτικής. Την ίδια ώρα πάντως , με εντολή της προσωρινής Κυβέρνησης Κουντουριώτη- Μαυροκορδάτου, πήρε μέρος στους εμφυλίους σπαραγμούς (1823-1825) με θέατρο τη Πελοπόννησο. Επίσης, διαμαρτυρήθηκε για τον παραγκωνισμό των αγωνιστών και την προώθηση των Βαυαρών σε υψηλές στρατιωτικές θέσεις και με μια συνωμοτική ομάδα, στις 3 Σεπτεμβρίου του 1843, επαναστάτησαν αξιώνοντας από τον Όθωνα την υπογραφή Συντάγματος.»

Από πλευράς της, η δρ.Κλασικής Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ, Φένια Αδαμίδη ανέλυσε τη θεολογική προσέγγιση του Μακρυγιάννη, στα «Οράματα και Θάματα

Το χαρακτήρισε υβριδικό κείμενο μιας οραματικής, αποκαλυπτικής λογοτεχνίας, τμήμα των Απομνημονευμάτων, έργο ενός κλονισμένου ψυχισμού από τις διώξεις σε βάρος του, αλλά και ταυτόχρονα ενός βασανισμένου οργανισμού από πονοκεφάλους και πληγές, κατάλοιπα των μαχών στις οποίες μετέσχε.

«Μολονότι αγράμματος, ο Μακρυγιάννης έχει συνδεθεί άρρηκτα με μια μακρά οραματική λογοτεχνία, αρχής γενομένης από την Αποκάλυψη του Ιωάννη, πατερικά και Ομηρικά κείμενα, όπου οι ήρωες βλέπουν όνειρα, στα οποία οι θεοί τους αποκαλύπτουν τη βούλησή τους και τους υποδεικνύουν τι να κάνουν.
Τα «Οράματα και Θάματα» ήταν περισσότερο εξομολογητικού χαρακτήρα, με στοιχεία ιστορίας και γράφτηκαν από το Δεκέμβριο του 1850 μέχρι το Μάρτιο του 1852, χρονική αφετηρία του κυνηγητού, των διώξεων, της δίκης, αλλά και της μετέπειτα καταδίκης του σε θάνατο.»

Η διευθύντρια της Γενναδίου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, Μαρία Γεωργοπούλου αναφέρθηκε στους 24 πίνακες μαχών, αξιοθαύμαστης ζωντάνιας και δύναμης, που είχε παραγγείλει ο Μακρυγιάννης σε λαϊκούς ζωγράφους της εποχής (Παναγιώτη και Δημήτριο Ζωγράφο από τη Σπάρτη) και συνιστούν ένα ακόμα πολύτιμο κληροδότημά του.
Μάλιστα, από τα 4 αντίγραφα ακουαρέλας της αρχικής σειράς, ο Ιωάννης Γεννάδιος αγόρασε το 1909 εκείνο που ανήκε στο βασιλιά Όθωνα και τώρα εκτίθεται στη Γεννάδιο Βιβλιοθήκη.

Μιλώντας για την ιστορία πίσω από την απόφασή του το 1826 να εικονογραφηθεί η εξιστόρηση των Απομνημονευμάτων του, είπε πως «η απεικόνιση των μαχών, κατά τον Μακρυγιάννη, θα αποτύπωνε καλύτερα την αλήθεια της ελληνικής επανάστασης. Επειδή δεν τον ικανοποίησε η πρώτη απόπειρα κάποιου Βαυαρού ζωγράφου, άρχισε να αναζητά ο ίδιος λαϊκούς καλλιτέχνες, μέχρις ότου συνάντησε τους αδελφούς Ζωγράφου από τη Λακωνία.

Οι πρώτοι πίνακες είχαν ζωγραφιστεί σε ξύλο, τους φυλούσε στο σπίτι του και σε επτά από αυτούς απεικονιζόταν και ο ίδιος. Αργότερα, παρήγγειλε αντίγραφα σε χαρτί για να τα χαρίσει στον Όθωνα, σε βασιλείς και πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων.
Μια ακουαρέλα βρίσκεται στη Βρετανία στα ανάκτορα των Γουίνσδορ, η γαλλική και η ρωσική χάθηκαν, ενώ ο Ιωάννης Γεννάδιος αγόρασε το 1909 σε δημοπρασία στη Ρώμη, το αντίγραφο που ανήκε στο βασιλιά Όθωνα και τώρα εκτίθεται στη Γεννάδιο Βιβλιοθήκη.»

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΑΘΗΝΑ +
spot_img

Συμβαίνει στην Αθήνα