Έξι στις δέκα νοσηλεύτριες έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία τους με το φαινόμενο της σεξιστικής συμπεριφοράς να είναι σχεδόν καθημερινό ενώ μόλις το 10% του δείγματος ανέφερε το περιστατικό στα αρμόδια όργανα του νοσοκομείου.
Τα ευρήματα προκύπτουν από τη διδακτορική έρευνα του Παναγιώτη Σ. Παπαντωνίου, ο οποίος είναιοικονομολόγος υγείας και υποψήφιος διδάκτωρ Warwick Business School, UK. Στην έρευνα συμμετείχαν 1.219 νοσηλεύτριες στην πλειονότητα τους εργαζόμενες σε δημόσια νοσοκομεία.
Ειδικότερα σύμφωνα με την έρευνα οι σεξιστικές συμπεριφορές είναι η πιο συχνή μορφή παρενόχλησης (συχνότητα 90%), οι συμπεριφορές ανεπιθύμητης σεξουαλικής προσοχής (συχνότητα 80%) και οι πράξεις σεξουαλικού εξαναγκασμού (συχνότητα 14%).
«Μικρότερο το ποσοστό των κακουργηματικών πράξεων αλλά όχι αμελητέο» επισημαίνει, στον Αθήνα 9.84, ο κ. Παπαντωνίου. «Δυστυχώς η σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα φαινόμενο, που απασχολεί χιλιάδες νοσηλεύτριες στο χώρο τους».
Οι δράστες
Όσον αφορά τους δράστες της σεξουαλικής παρενόχλησης, την πλειονότητα αποτελούν άνδρες ιατροί (30,3%) καθώς και ασθενείς (10,8%). Μάλιστα, το 8% των συμμετεχουσών στην έρευνα υποστήριξε ότι έχει δεχθεί παρενόχληση ταυτόχρονα από διάφορους επαγγελματίες υγείας, στους χώρους λειτουργίας του νοσοκομείου. Το 60% των παραβατών είχαν ανώτερη υπηρεσιακή θέση σε σχέση με το θύμα, ενώ το 23% των θυτών ήταν σε κατώτερη υπηρεσιακά θέση.
Σιωπή και ατιμωρησία
Το 31,6% των συμμετεχουσών «σιώπησαν», το 29% αγνόησε και απέφυγε τον παραβάτη, ενώ μόλις το 10% του δείγματος ανέφερε το περιστατικό στα αρμόδια όργανα του νοσοκομείου. Στις περιπτώσεις των νοσηλευτριών που κατήγγειλαν το περιστατικό, στη συντριπτική πλειονότητα (95%) δεν διεξήχθη εσωτερική έρευνα, ενώ στις περιπτώσεις που διεξήχθη εσωτερική έρευνα, σε ποσοστό 93%, δεν ελήφθη καμία απόφαση κατά του δράστη.
«Πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας των δραστών στο δημόσιο σύστημα υγείας τονίζει ο κ. Παπαντωνίου. «Αυτός είναι και ένας από τους λόγους, που οι νοσηλεύτριες δεν καταγγέλλουν τα περιστατικά».
Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης δεν καταγγέλλουν το περιστατικό
Όπως εξηγεί ο κ. Παπαντωνίου, «το 40% δεν μίλησε λόγω της πεποίθησης ότι καμία δράση δεν θα αναληφθεί κατά του θύτη, το 25% δεν ανέφερε το περιστατικό εξαιτίας του φόβου ότι θα κατηγορηθεί αρνητικά από συναδέλφους, το 13% λόγω της έλλειψης εμπιστευτικότητας και διαφάνειας στις διαδικασίες του νοσοκομείου, το 12% εξαιτίας της έλλειψης υποστήριξης από τη διοίκηση αυτού, το 8% λόγω του φόβου αντεκδίκησης από τον θύτη και τον οργανισμό, ενώ το 2% δεν μίλησε για να μη χαλάσει τις σχέσεις του με ιεραρχικά ανώτερους».
Οι αρνητικές συνέπειες
«Ένα σημαντικό κομμάτι της έρευνας» προσθέτει ο κ. Παπαντωνίου, «είναι αυτό που αφορά στις αρνητικές συνέπειες της σεξουαλικής παρενόχλησης στη σωματική, ψυχική και εργασιακή υγεία των θυμάτων. Από τις νοσηλεύτριες με τις οποίες μίλησα, το 40% αντιμετώπισε σωματικά προβλήματα (πονοκέφαλος, δυσκολία στη συγκέντρωση, αϋπνία),το 46% ψυχολογικά προβλήματα. Γυναίκες που πριν πάνε στην εργασία τους και όταν αποχωρούν από αυτήν κλαίνε. Επίσης το 35% αντιμετώπισε προβλήματα στη διεκπεραίωση των καθηκόντων του (απουσία από την εργασία, χαμηλή παραγωγικότητα, χαμηλή ικανοποίηση, παραίτηση). Αν δεν προσέξουμε το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης στα νοσοκομεία αυτός που θα πληρώσει στο τέλος το τίμημα θα είναι οι ίδιοι ασθενείς».
Οι προτάσεις
«Πρέπει επιτέλους το δημόσιο σύστημα υγείας να συγχρονίσει τις διοικητικές πρακτικές του. Να υπάρξουν μηχανισμοί που θα επιτρέπουν στο θύματα να μιλήσουν χωρίς τον φόβο. Να δημιουργηθεί μια ανεξάρτητη επιτροπή, που θα αξιολογεί τις καταγγελίες των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης γιατί όταν καταγγέλλεις κάποιο περιστατικό σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, η καταγγελία αξιολογείται από τον διοικητή και μια ομάδα η οποία αν δεν θέλει να βοηθήσει δεν θα βοηθήσει. Τέλος πρέπει να αλλάξει η επικρατούσα κουλτούρα, ένας από τους λόγους που σιωπούν οι γυναίκες είναι ότι δεν έχουν την υποστήριξη των συναδέλφων τους και των φίλων τους», καταλήγει ο κ. Παπαντωνίου, ο οποίος αυτήν την περίοδο επεξεργάζεται και τα ποιοτικά στοιχεία της έρευνάς του.
Καλλιόπη Ασλανίδου
