Στα νεότερα δεδομένα για τη μείωση του καπνίσματος στην Ελλάδα, στην εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, καθώς και στη σχέση του καπνίσματος με τον νέο κορονοϊο Covid-19 και το stress, αναφέρθηκαν καταξιωμένοι ακαδημαϊκοί επιστήμονες του χώρου της υγείας, σε διαδικτυακή συνδιάλεξη με θέμα «Η νέα γενιά έρχεται, το κάπνισμα φεύγει».
Στην εισαγωγή του ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος, Διευθυντής του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, Παναγιώτης Μπρέχρακης, αναφέρθηκε στα παγκόσμια επιδημιολογικά δεδομένα που σχετίζονται τόσο με την τρέχουσα πανδημία του νέου κορονοϊού, όσο και με την επιδημία της νόσου κάπνισμα. Συγκεκριμένα, ενώ η νόσος Covid-19 έχει προκαλέσει 5,7 εκατομμύρια κρούσματα και 350.000 θανάτους τους τελευταίους 6 μήνες, το κάπνισμα ως νόσος απαριθμεί σήμερα 1 δις κρούσματα, δηλαδή καπνιστές, σε όλο τον κόσμο, ενώ ευθύνεται για 8 εκατ. θανάτους ετησίως. Το παράδοξο είναι ότι ενώ για τον COVID-19, προς το παρόν, δεν είναι διαθέσιμη ειδική θεραπεία ούτε εμβόλιο, για το κάπνισμα εντούτοις, τα μέτρα για την αντιμετώπιση του είναι γνωστά και διαθέσιμα μέσω της πρόληψης και της διακοπής.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας που πραγματοποιήθηκε μέσω της KAΠA Research (Φεβρουάριος 2020), στην Ελλάδα, οι καθημερινοί καπνιστές (ένα ή περισσότερα τσιγάρα την ημέρα) έχουν μειωθεί στο 17%, οι περιστασιακοί καπνιστές (λιγότερα από 7 τσιγάρα την εβδομάδα) στο 11%, ενώ 33% είναι πρώην καπνιστές (διακοπή προ-εξαμήνου) και 37% δεν έχουν καπνίσει ποτέ. «Παράλληλα την τελευταία δεκαετία επιτύχαμε να μειώσουμε στο 50% και την κατανάλωση καπνικών προϊόντων στη χώρα. Τόσο η διακοπή στις μεγάλες ηλικίες, όσο και η πρόληψη στους νέους λειτουργούν σωστά και αποδοτικά στη χώρα μας και είναι θέμα χρόνου η μείωση να επιτευχθεί και στις μεσαίες ηλικίες».
Στη διαχρονική πορεία του καπνίσματος από το 1984 έως και σήμερα στον εφηβικό πληθυσμό της χώρας και στα νεότερα δεδομένα για μια πιο αποτελεσματική πρόληψη, αναφέρθηκε η ομότιμη καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, κ. Άννα Κοκκέβη.
Σύμφωνα με τις πανελλήνιες έρευνες που παρουσίασε, τις τρεις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται προοδευτική μείωση του πληθυσμού των εφήβων που καπνίζουν στη χώρα μας. «Οι στατιστικές δείχνουν ότι υπάρχει μία σημαντική καμπή στο κάπνισμα, ειδικά στη χώρα μας που ενώ ήταν μία από τις πρώτες δυτικοευρωπαϊκές χώρες στο κάπνισμα, σήμερα έχει επιτύχει σημαντική μείωση της επίπτωσης του καπνίσματος. Με την επιτυχή εφαρμογή του νόμου προστασίας από το παθητικό κάπνισμα αναμένουμε περαιτέρω μείωση η οποία θα αναδειχθεί στις επερχόμενες έρευνες. Προσοχή χρειάζεται όμως και στη χρήση των νέων μη καιόμενων καπνικών προϊόντων όπως το ηλεκτρονικό τσιγάρο», τόνισε η κ. Κοκκέβη.
Η κοινωνία όταν βλέπει να γίνονται προσπάθειες, πειθαρχεί, ακολουθεί, γι’ αυτό μπορέσαμε να εφαρμόσουμε τον αντικαπνιστικό νόμο» τόνισε από την πλευρά του ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας προσθέτοντας ότι «Οι πιο πολλοί στην αρχή στοιχημάτιζαν ότι δεν θα εφαρμοστεί ο νόμος, είμαστε όμως ως Έλληνες μαχητές και βρήκαμε τρόπο να εφαρμόσουμε το νόμο. Υπήρξαν, και έλεγχος, και πρόστιμα, όμως εφαρμόσαμε το νόμο χωρίς να κουνήσουμε το δάχτυλο» τόνισε και κατέληξε «Οι πολίτες πίστεψαν στον αντικαπνιστικό νόμο και γι’ αυτό τον εφάρμοσαν».
Τέλος ο ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας ΕΚΠΑ, κ. Γεώργιος Χρούσος αναφέρθηκε στο στρες, στη σχέση του στρες των εφήβων με το κάπνισμα, με έμφαση στη αποδόμηση της άποψης ότι το κάπνισμα βοηθάει στη διαχείριση του άγχους. Ανέδειξε στη συνέχεια τη σημασία της διαχείρισης του στρες των ενηλίκων, ιδιαίτερα εν μέσω της πανδημίας, ως προϋπόθεση για τη σωστή λειτουργία της οικογένειας ώστε να στηρίξει τα παιδιά και τους εφήβους στην αποφυγή του στρες. «Όπως όλες οι εξαρτήσεις, το χρόνιο κάπνισμα προκαλεί “νόσο” στο λεγόμενο Σύστημα της Αμοιβής στον εγκέφαλό μας, που εκφράζεται με χρόνια δυσφορία λόγω πτώσης στην παραγωγή ντοπαμίνης και άλλων ουσιών. Δεν θα υπήρχαμε εάν δεν είχαμε αυτό το τόσο σημαντικό σύστημα, να μας αμείβει όταν κάνουμε κάτι θετικό ή να μας τιμωρεί όταν κάνουμε κάτι αρνητικό», τόνισε καταλήγοντας ο κ. Χρούσσος.
Έλενα Μπρέγιαννη
