Μια ημέρα αφότου το Παρίσι και το Βερολίνο γεφύρωσαν τις διαφορές τους για να προτείνουν ένα ταμείο αποκατάστασης κορονoϊού ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα λεγόμενα «μικρά τέσσερα» μέλη της ΕΕ (Δανία, Σουηδία, Ολλανδία, Αυστρία) εξέφρασαν την αντίθεσή τους στο γαλλογερμανικό σχέδιο – ιδιαίτερα την αντίθεσή τους στην ιδέα ενός κοινού ταμείου δανεισμού της ΕΕ για τη χρηματοδότηση χωρών, περιοχών αλλά και τομέων που πλήττονται περισσότερο από την κρίση του ιού κορονοϊού.
H Αυστρία, η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία- που υποστηρίζουν τη μείωση των δαπανών της ΕΕ και την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία – αναμένεται σήμερα να παρουσιάσουν τη δική τους πρόταση (αντίθετη στην γαλλογερμανική πρόταση), δήλωσε ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπαστιάν Κούρτς την Τρίτη.
Ορισμένες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που παραδοσιακά υπήρξαν αποδέκτες μεγάλων κονδυλίων της ΕΕ, εξέφρασαν επίσης επιφυλάξεις.
Ωστόσο, το γαλλογερμανικό σχέδιο χαιρέτησαν θερμά οι ηγέτες της Νότιας Ευρώπης, των χωρών δηλαδή των οποίων οι οικονομίες έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα δημοσιεύσει το επίσημο σχέδιο της την επόμενη εβδομάδα.
Ένα τέτοιο ταμείο ανάκαμψης θα χρειαστεί την έγκριση όλων των χωρών της ΕΕ, εάν πρόκειται να συνδεθεί με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό των χωρών-μελών, όπως προτείνουν το Παρίσι, το Βερολίνο και άλλοι. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν η λιτή «φατρία» των τεσσάρων θα καταφέρει τελικά να «τινάξει στον αέρα» ένα σχέδιο που έχει ευρεία υποστήριξη – με όλες τις οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις μίας τέτοιας κίνησης ή αν θα μπορούσε να «μαλακώσει» και να κάνει κάποιες παραχωρήσεις.
Η Βιέννη ηγήθηκε της δημόσιας αντιπρότασης στο γαλλο-γερμανικό σχέδιο, δηλώνοντας ότι η ΕΕ πρέπει να προσφέρει δάνεια και όχι επιχορηγήσεις για την αντιμετώπιση της οικονομικής επιρροής από τον ιό.
«Είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε στην ΕΕ περαιτέρω εγγυήσεις, ώστε να μπορεί παρέχει περισσότερα επιστρεπτέα δάνεια σε κράτη μέλη και επιχειρήσεις», έγραψε ο υπουργός Οικονομικών της Αυστρίας, Gernot Blümel, σε email που έστειλε στο POLITICO την Τρίτη.
«Αυτό που δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε – αλλά αυτό που προτείνουν η Γερμανία και Γαλλία – είναι ότι η ΕΕ δανείζεται στις αγορές για τη χρηματοδότηση μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων». Οι υπουργοί οικονομικών της Αυστρίας, Δανίας και Ολλανδίας έκαναν μία δική τους τηλεδιάσκεψη και συζήτησαν την «αντιπρότασή τους».
Η Σουηδή υπουργός Οικονομικών Magdalena Andersson, δήλωσε ότι θα περιμένει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 27 Μαΐου πριν σχολιάσει περαιτέρω.
Οι τέσσερις χώρες υποστηρίζουν ότι τα χρήματα που δανείζονται από τις αγορές πρέπει να επιστρέφονται από τις ίδιες χώρες που λαμβάνουν τη βοήθεια. Τονίζουν μάλιστα ότι εάν η ΕΕ συνολικά έχει να επιστρέψει τα δάνεια, τότε οι πιο πλούσιες χώρες θα επιβαρυνθούν με μεγαλύτερο μέρος της επιστροφής των δανείων αυτών.
Υποστηρίζουν επίσης ότι οι αποδέκτες δανείων θα πρέπει να πραγματοποιήσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να κάνουν τις οικονομίες τους πιο ανθεκτικές.
Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης υποστηρίζουν ότι δεν θα έπρεπε να τιμωρηθούν για μια κρίση που δεν ήταν δικό τους λάθος και ότι το να τους επιβαρύνουμε με περισσότερο χρέος θα δυσκολεύει την ανάκαμψη ολόκληρης της οικονομίας της ΕΕ.
Σε ένδειξη ότι ένας συμβιβασμός θα μπορούσε τελικά να επιτευχθεί, είναι ότι η κριτική για το γαλλο-γερμανικό σχέδιο ήταν αισθητά «λιγότερο μαχητική από ό,τι σε προηγούμενες συζητήσεις σχετικά με τη δημοσιονομική αλληλεγγύη Βορρά-Νότου».
Ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Mark Rutte, ένας ένας ειλικρινής αντίπαλος των προηγούμενων προτάσεων για κοινή χρέη και μεταφορά μετρητών της ΕΕ στο Νότο, ήταν αισθητά ήσυχος στις 24 ώρες αφότου η Γαλλία και η Γερμανία ανακοίνωσαν το σχέδιό τους.
Σε μια πιθανή ένδειξη παραχωρήσεων που θα μπορούσαν να καταπραΰνουν τους Ολλανδούς, ένας αξιωματούχος που μετείχε στις συζητήσεις είπε ότι δύο βασικά σημεία για την Ολλανδία είναι ότι πρεσβεύει το «κράτος δικαίου και τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της οικονομίας» – με άλλα λόγια, η σύνδεση της εκταμίευσης κονδυλίων της ΕΕ με αυτά τα δύο ζητήματα θα αποτελούσαν καλό σημείο συμβιβασμού.
Ορισμένες χώρες της ανατολικής Ευρώπης φοβούνται να αποκοπούν νέα χρήματα ή να χάσουν μελλοντικούς πόρους χρηματοδότησης καθώς το μπλοκ της ΕΕ θα αρχίσει να αποπληρώνει τα χρήματα του δανεισμού όπως προτείνεται από το γαλλογερμανικό σχέδιο. “Πιστεύουμε ότι δάνεια, όχι επιχορηγήσεις πρέπει να διατεθούν στις χώρες”, έγραψε η ουγγρική κυβέρνηση σε έγγραφο που αποκαλύπτει το POLITICO. Άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εξέφρασαν την υποστήριξή τους για επιχορηγήσεις, αλλά κατέστησαν σαφές ότι θα ήθελαν να δουν τη διατύπωση και τις λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο διανομής των χρημάτων πριν υπογράψουν οποιαδήποτε συμφωνία.
Αθηνά Κορλίρα
