back to top
23.1 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

23.1 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Καπνικαρέα: Ιστορία χιλίων ετών στην καρδιά της Αθήνας

Διαβάστε επίσης

Στέκει στην καρδιά της Αθήνας επί χίλια ολόκληρα χρόνια και αποτελεί σύμβολο για την πρωτεύουσα.Η αδιάλειπτη παρουσία της συνδέει την εποχή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας με την σύγχρονη εποχή της διαδικτυακής επικοινωνίας.

Η εκκλησία της Καπνικαρέας επί της οδού Ερμού έχει μια μεγάλη ιστορία παράλληλα με την εξέλιξη της πόλης μέσα στους αιώνες και υπό την σκέπη του τρούλου της εκτυλίχθηκαν όλες οι αλλαγές στην μικρή, κάποτε, πολιτεία, στην σκιά της Ακρόπολης.

Σήμερα σε ένα μοντέρνο ευρύτερο περιβάλλον η Καπνικαρέα παραμένει σημείο αναφοράς για την ζωή στην Αθήνα. Στους γύρω δρόμους δεκάδες κέντρα διασκέδασης δίπλα από τα εμπορικά καταστήματα. Καφέ, εστιατόρια γεμάτα κόσμο της περισσότερες ώρες της ημέρες και χιλιάδες διαβάτες περνούν καθημερινά μπροστά από τον ναό. Αρκετοί ,ίσως , χωρίς να γνωρίζουν την ιστορία του. Κανείς όμως δεν μπορεί να τον προσπεράσει.

“Η Καπνικαρέα έχει μια μακρά διαδρομή η οποία ξεκινά από τα μέσα του 11ου αιώνα, γύρω στο 1050 όταν στο σημείο, αυτό ανεγέρθη ο ναός” λέει ο κ. Σταύρος Μουτάφης επίτροπος της εκκλησίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου υπάγεται η Καπνικαρέα.

“Το όνομά της η εκκλησία του έλαβε από ένα φοροεισπράκτορα του Βυζαντίου , τον λεγόμενο καπνικάρη, ο οποίος εισέπραττε τον καπνικό φόρο. Ήταν ένας από τους φόρους του Βυζαντινού κράτους, από τα σπίτια που είχαν εστία και καμινάδα και έβγαζαν καπνό” λέει ο κ.Μουτάφης στην εκπομπή “Μία ημέρα στην Αθήνα”   (13/12/2-19) . Ο καπνικάρης θεώρησε ότι μπορούσε να κτίσει τον ναό με τα έσοδα από τον φόρο ευχαριστώντας τον Θεό για την υγεία και την μακροζωία του.

Έτσι δημιουργήθηκε ο υστεροβυζαντινός ναός ο οποίος βρίσκεται ακόμα και σήμερα εκεί, στο ίδιο σημείο.
“Άντεξε στον χρόνο αν και πέρασε πάρα πολλά. Από τα τελευταία γνωστά γεγονότα είναι ότι κινδύνευσε να ρυμοτομηθεί την εποχή της αντιβασιλείας του Όθωνα. Οι αντιβασιλείς ήθελαν αφού τελείωσε το Ανάκτορο του Όθωνα να φτιάξουν την οδό Ερμού. Η Καπνικαρέα βρέθηκε στον μέσον της οδού Ερμού και θα έπρεπε να γίνει δρόμος , αλλά σώθηκε χάρη στην επέμβαση του φιλέλληνα Λουδοβίκου της Βαυαρίας πατέρα του Όθωνα.  Δεν έγινε  όμως το ίδιο και σε άλλα βυζαντινά εκκλησάκια στο κέντρο της Αθήνα, υλικά από τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην πορεία του χρόνου για να κτιστεί η Μητρόπολη των Αθηνών” αφηγείται ο κ. Σ.Μουτάφης στον “Αθήνα 9.84

 

=

Συνεχής λειτουργία

Το πανεπιστήμιο Αθηνών έχει την εποπτεία του ναού από το 1931 με νόμο του κράτους, ο οποίος φέρει την υπογραφή του Ελευθερίου Βενιζέλου. Σε συνεργασία με τον υπουργείο Πολιτισμού, από το 2009 έχουν γίνει πολλές διαδικασίες συντήρησης κυρίως στο εσωτερικό του ναού αλλά και στις αγιογραφίες  αναφέρει ο κ. Μουτάφης και σημειώνει ότι ο Φώτης Κόντογλου αγιογράφησε τον ναό έως το 1952.

“Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ο ναός λειτουργεί συνεχώς όλα αυτά τα 1.000 χρόνια. Κάθε Κυριακή τελείται το μυστήριο της της Θείας Ευχαριστίας χωρίς καμία διακοπή. Δεν έχουμε καμία μαρτυρία περί διακοπής λειτουργίας του ναού και τα τελευταία 80-90 χρόνια από το αρχείο πληροφορούμε  ότι ουδέποτε διακόπηκε η Κυριακάτικη λειτουργία”.

Μαθήματα τέχνης  και ο Ηριδανός

Ο ναός είναι επισκέψιμος για τους τουρίστες αλλά παράλληλα υπό την αιγίδα των υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού γίνονται συνεχώς μαθήματα σε μαθητές γυμνασίου. Πρόσφατα κάνει μαθήματα εκεί και το Τμήμα συντήρησης έργων αρχαιοτήτων του πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

“Παρουσιάζονται Θεολογικά στοιχεία για την αγιογράφηση του ναού, το πως κοσμείται ο τρούλος αλλά περισσότερο αρχαιολογικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία. Ο ναός είναι Βυζαντινός πλινθοπερίκλειστος σταυροειδής μετά τρούλου.
Επίσης ο ναός έχει και άλλο ενδιαφέρον. Βρίσκεται επάνω από ενα ποτάμι τον Ηριδανό, ο οποίος περνάει ακριβώς κάτω απο την Καπνικαρέα και δημιουργεί μάλιστα ένα πηγάδι το οποίο υπάρχει μέσα στο ναό αλλά δεν είναι προσβάσιμο στον κόσμο” λέει ο κ.Μουτάφης ” Κάτω από τον Ηριδανό βρίσκεται οροφή του τούνελ του μετρό. Ξεκινά 17,5 μέτρα κάτω από τα θεμέλια του ναού”

Όπως σημειώνει η Καπνικαρέα δεν είναι κτισμένη επάνω σε κάποιο αρχαιοελληνικό ναό καθώς το υπέδαφος έχει σκαναριστεί με ειδικά μηχανήματα. “Αυτό που έχει βρεθεί μόνο είναι προς την δυτική πλευρά μια ρωμαϊκή δεξαμενή η οποία είναι γεμάτη με χώμα και στηρίζει και αυτή τον ναό, Οι τέσσερις κίονες που έχουν βρεθεί και βρίσκονται στο ναό έχουν μεταφερθεί από άλλα σημεία της Αθήνας εκείνης της εποχής”.

 

Γιώργος Αποστολίδης

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΑΘΗΝΑ +
spot_img

Συμβαίνει στην Αθήνα