back to top
23.1 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

23.1 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Την πτώση του Τείχους του Βερολίνου τιμά η Google με το σημερινό της doodle

Διαβάστε επίσης

Την πτώση του Τείχους του Βερολίνου τιμά η Google με το σημερινό της doodle. Το Berliner Mauer στα Γερμανικά. Πρόκειται για ένα τοίχο ύψους 2 μέτρων, που χώριζε το Βερολίνο σε Ανατολικό και Δυτικό. Οι Δυτικοί το ονόμασαν «Τείχος του Αίσχους».

Χτίστηκε το 1961 από τις αρχές της Ανατολικής Γερμανίας για να συγκρατήσει τη φυγή των κατοίκων της προς τη Δύση και γκρεμίστηκε από τους Βερολινέζους και των δύο πλευρών στις 9 Νοεμβρίου 1989, όταν άρχισαν να αποσαθρώνονται τα καθεστώτα του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού». Υπήρξε το κατ’ εξοχήν σύμβολο του «Ψυχρού Πολέμου» μεταξύ «δημοκρατικής» Δύσης και της «κομμουνιστικής» Ανατολής.

Μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου το 1945, η ηττημένη Γερμανία χωρίστηκε σε τέσσερις ζώνες κατοχής, τη διοίκηση των οποίων ανέλαβαν οι νικήτριες δυνάμεις, Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία και Σοβιετική Ένωση. Με ανάλογο τρόπο χωρίστηκε και το Βερολίνο, η πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της Πρωσίας, της Αυτοκρατορικής Γερμανίας και της Ναζιστικής Γερμανίας, σύμφωνα με τα όσα είχαν συμφωνηθεί το 1944 στο Λονδίνο.

Το Βερολίνο βρισκόταν μέσα στη ζώνη επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης, γεγονός που δημιούργησε πολλά από τα κατοπινά προβλήματα. Το Μάρτιο του 1948 οι Δυτικές δυνάμεις αποφάσισαν να ενώσουν τους τομείς που έλεγχαν και να δημιουργήσουν τη Δυτική Γερμανία. Το ίδιο έπραξαν και με το Βερολίνο. Οι Σοβιετικοί αντέδρασαν με τον χερσαίο αποκλεισμό των Δυτικών τομέων της πόλης στις 24 Ιουνίου 1948. Οι Δυτικοί Σύμμαχοι άρχισαν να εφοδιάζουν το Δυτικό Βερολίνο μόνο από αέρος με τις περίφημες αερογέφυρες.

Στις 30 Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου στο Ανατολικό Βερολίνο εγκαταστάθηκε ξεχωριστή δημοτική αρχή, με αποτέλεσμα τον ολοκληρωτικό χωρισμό του Βερολίνου σε Ανατολικό και Δυτικό. Το 1949 τα γερμανικά εδάφη που κατείχε η Σοβιετική Ένωση αποτέλεσαν ίδια κρατική οντότητα, με την ονομασία Λαϊκή Δημοκρατική της Γερμανίας ή Ανατολική Γερμανία. Μετά τον χωρισμό της Γερμανίας σε Ανατολική και Δυτική η επικοινωνία ανάμεσα στα δύο τμήματα του Βερολίνου έγινε εξαιρετικά δύσκολη.

Σταδιακά άρχισε να παρατηρείται ένα κύμα φυγής των Ανατολικογερμανών προς τη Δύση, ιδίως μετά την εργατική εξέγερση του Ιουνίου του 1953, που συντρίφτηκε από τους Σοβιετικούς. Για να σταματήσουν τη μαζική έξοδο των πολιτικών προσφύγων, οι αρχές της Ανατολικής Γερμανίας με τη σύμφωνη γνώμη των Σοβιετικών αποφάσισαν την ανέγερση ενός φράχτη. Τυπικά, η απόφαση εγκρίθηκε από τη Λαϊκή Εθνοσυνέλευση (Volkskammer) και τη νύχτα της 12ης προς τη 13η Αυγούστου 1961 άρχισε να υψώνεται ανάμεσα στα δύο τμήματα του Βερολίνου ένα διαχωριστικό συρματόπλεγμα, που εμπόδιζε την ελεύθερη επικοινωνία του Δυτικού με το Ανατολικό Βερολίνο και την υπόλοιπη Ανατολική Γερμανία.

Αργότερα, όπως αναφέρεται στο σχετικό αφιέρωμα της ιστοσελίδας sansimera.gr καθώς οι σχέσεις μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας οξύνονταν, το συρματόπλεγμα αντικαταστάθηκε με τοίχο από μπετόν, ως 2 μέτρα ύψος, ενισχυμένο με συρματόπλεγμα στην κορυφή. Φρουρείτο σε καθορισμένες από τις ανατολικογερμανικές αρχές διόδους και από σκοπιές κατά διαστήματα, σε όλο το μήκος του, που έφθανε τα 45 χιλιόμετρα. Η απομόνωση του Δυτικού Βερολίνου από την ενδοχώρα της Ανατολικής Γερμανίας εξασφαλίστηκε με ηλεκτροφόρα καλώδια και προβολείς που σάρωναν κάθε σπιθαμή του γυμνού εδάφους.

Η Δύση εκμεταλλεύτηκε ιδεολογικά το γεγονός για να καταδείξει την ανελευθερία και την καταπίεση που επικρατούσε στις κομμουνιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Στις 26 Ιουνίου 1963 ο Αμερικανός πρόεδρος Κένεντι επισκέφθηκε το διαιρεμένο Βερολίνο και αρχίζει το λόγο του με την περίφημη φράση: «Ich bin ein Berliner» (Είμαι κι εγώ Βερολινέζος). Πάντως, σε μία προσπάθεια να χαλαρώσει η ένταση, οι τέσσερις νικήτριες δυνάμεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπέγραψαν τον Σεπτέμβριο του 1970 τη Συμφωνία του Βερολίνου, η εφαρμογή της οποίας ανατέθηκε στους αξιωματούχους των δύο γερμανικών κρατών.

Με την άνοδο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στην ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης το 1986 ένας άνεμος αλλαγής άρχισε να φυσά στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Οι πολιτικές της «περεστρόικα» και της «γκλάσνοστ» βρήκαν πεδίο εφαρμογής και στις χώρες του ανατολικού μπλοκ. Με το άνοιγμα των συνόρων των άλλων σοσιαλιστικών χωρών προς τη Δύση, ένα νέο κύμα ανατολικογερμανών πολιτών διέφευγε στη Δυτική Γερμανία μέσω της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Τσεχοσλοβακίας.

Η κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας αιφνιδιασμένη από τις εξελίξεις αποφάσισε να ανοίξει κι αυτή τα σύνορα της χώρας με τη Δύση στις 9 Νοεμβρίου 1989. Μετά την εξέλιξη αυτή, το Τείχος που χώριζε το Βερολίνο για 28 χρόνια δεν είχε λόγο ύπαρξης και άρχισε να κατεδαφίζεται πάραυτα, με πρωτοβουλία των Βερολινέζων. Ένα χρόνο αργότερα, στις 3 Οκτωβρίου 1990, η Γερμανία επανενώθηκε.

Στη διάρκεια των 28 χρόνων της ύπαρξης του Τείχους, τουλάχιστον 136 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαφύγουν στη Δύση. Το πρώτο θύμα υπήρξε η 58χρονη νοσοκόμα Ίντα Ζίκμαν, η οποία σκοτώθηκε στις 22 Αυγούστου 1961 στην προσπάθειά της να διαφύγει στο Δυτικό Βερολίνο, όπου ζούσε η αδελφή της. Τελευταίος χρονολογικά στη μακάβρια λίστα ήταν ο 33χρονος άνεργος ηλεκτρολόγος Βίνφριντ Φρόιντενμπεργκ, ο οποίος κατάφερε μ’ ένα αυτοσχέδιο αερόστατο να περάσει στο Δυτικό Βερολίνο, αλλά για κακή του τύχη αυτό κατέπεσε και συνετρίβη, με αποτέλεσμα να βρει ακαριαίο θάνατο (29 Αυγούστου 1989).

30 Χρόνια από την Πτώση του Τείχους: Η Άγγελα Μέρκελ μιλάει για τη ζωή στην ΛΔΓ και την επίδρασή της στο ηγετικό της στιλ

Για την ζωή στην Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας και τον τρόπο που επηρέασε το ηγετικό της στιλ μιλά η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ σε συνέντευξη που παραχώρησε στη Süddeutsche Zeitung με αφορμή τον εορτασμό, σήμερα, της 30ής επετείου από την Πτώση του Τείχους.

«Επί 35 χρόνια βίωνα την επίσημη άποψη ως διαφορετική από τη δική μου. Ήμουν μόνη με την άποψή μου ή την μοιραζόμουν με πολύ λίγους ανθρώπους. Για αυτό και δεν με ενοχλεί όταν οι άλλοι βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά», εξηγεί η κυρία Μέρκελ και περιγράφει τα χρόνια της στην Ανατολική Γερμανία ως «σχεδόν άνετα».

Η καγκελάριος, η οποία έζησε στο Ανατολικό Βερολίνο μέχρι την ηλικία των 35 ετών, επιχειρεί για μια ακόμη φορά να εξηγήσει ότι το γεγονός ότι ζούσε σε ένα απολυταρχικό καθεστώς δεν καθόριζε απολύτως την ποιότητα της καθημερινότητάς της. «Η ζωή στην ΛΔΓ ήταν κάποιες φορές με κάποιο τρόπο σχεδόν άνετη, επειδή υπήρχαν πράγματα που πολύ απλά δεν μπορούσαμε να επηρεάσουμε. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δυσκολεύονται να καταλάβουν ότι υπήρχε μια διαφορά μεταξύ του κράτους της ΛΔΓ και της ζωής των πολιτών της ΛΔΓ», προσθέτει η κυρία Μέρκελ και συνεχίζει: «Με ρωτούν αν μπορούσε κανείς να είναι ευτυχισμένος στην ΛΔΓ και αν μπορούσε να γελάσει. Ναι, αλλά κάναμε συμβιβασμούς».

Σε ό,τι αφορά την δυσκολία προσαρμογής πολλών Ανατολικογερμανών στην ελευθερία της Ομοσπονδιακής Γερμανίας, η Καγκελάριος επισημαίνει ότι «η ελευθερία, το να πρέπει κανείς να αποφασίσει για τα πάντα, είναι κάτι που πρέπει να το μάθει».

Σήμερα η κυρία Μέρκελ, από κοινού με τον Ομοσπονδιακό Πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, θα υποδεχθεί μεταξύ άλλων τους ηγέτες των κρατών του Βίζεγκραντ (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία) και θα παρευρεθεί στις εορταστικές εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν το απόγευμα στην Πύλη του Βρανδεμβούργου.

Τη νύχτα που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, στις 9 Νοεμβρίου του 1989, η Άγγελα Μέρκελ, η νυν καγκελάριος της Γερμανίας, έκανε “όπως κάθε Πέμπτη βράδυ” σάουνα στο Ανατολικό Βερολίνο και ονειρευόταν να φάει στρείδια στη Δύση.

Η Μέρκελ, που ηγείται εδώ και 14 χρόνια της Γερμανίας, έκανε σάουνα ακολουθώντας μια από τις αγαπημένες συνήθειες των Γερμανών τον χειμώνα. “Τις Πέμπτες πήγαινα πάντα στην σάουνα με μια φίλη”, διηγείτο πριν από μερικά χρόνια σε μαθητές στο Βερολίνο.

Εκείνη την εποχή, η Μέρκελ, η οποία γεννήθηκε στο Αμβούργο, αλλά μεγάλωσε στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία, ήταν φυσικός στην Ακαδημία Επιστημών του Ανατολικού Βερολίνου. Σε ηλικία τότε 35 ετών και έχοντας χωρίσει από τον πρώτο της σύζυγο, ζούσε σε ένα δυάρι με κουζίνα σε συνοικία του Πρεντσλάουερ Μπεργκ.

Πριν να πάει για σάουνα εκείνο το βράδυ, τηλεφώνησε στη μητέρα της, η οποία ζούσε περίπου 80 χιλιόμετρα βόρεια του Βερολίνου. Αυτή είχε μόλις ακούσει ότι οι Γερμανοί της Ανατολικής Γερμανίας ήταν πλέον ελεύθεροι να ταξιδέψουν. Το Τείχος έπεφτε, αλλά εκείνες τις λίγες ώρες της σύγχυσης, κανένας δεν το πίστευε ακόμη πραγματικά. “Πραγματικά δεν κατάλαβα τι μου έλεγε”, παραδέχθηκε αργότερα η ίδια.

Τότε μάλιστα κυκλοφορούσε “ένα ανέκδοτο” στην οικογένειά της. Αν μια μέρα πέσει το Τείχος, η Μέρκελ θα πάει την μητέρα της “να φάνε στρείδια στο Κεμπίνσκι”, ένα πολυτελές ξενοδοχείο στο Δυτικό Βερολίνο. Εκείνο το βράδυ προειδοποίησε εξάλλου τη μητέρα της: “Πρόσεχε μαμά, κάτι συμβαίνει σήμερα”. Μετά όμως το έκλεισε και πήγε στη σάουνα.

Την ώρα όμως που εκείνη απολάμβανε την σάουνά της, η Ιστορία έτρεχε. Εκείνη την ώρα άνοιγε το πρώτο σημείο διέλευσης ανάμεσα στο Ανατολικό και το Δυτικό Βερολίνο, όχι μακριά από το διαμέρισμα της μελλοντικής καγκελαρίου, και μαζί του και οι σαμπάνιες του κόσμου που πανηγύριζε για το τέλος ενός κόσμου που ήταν χωρισμένος στα δύο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στην επιστροφή, “είδα κόσμο που πήγαινε” στο σημείο διέλευσης. “Αυτό δεν θα το ξεχάσω ποτέ, η ώρα μπορεί να ήταν 22:30 ή 23:00, μπορεί και λίγο πιο αργά”, διηγήθηκε αργότερα.

“Ήμουν μόνη μου, αλλά ακολούθησα το πλήθος (…) και ξαφνικά βρεθήκαμε στη δυτική πλευρά του Βερολίνου”. Η άγνωστη τότε Άγγελα Μέρκελ ήπιε εκείνο το βράδυ την πρώτη της δυτικογερμανική μπίρα σε κουτάκι σε ένα διαμέρισμα κάποιων που δεν γνώριζε.

Την ιστορική εκείνη νύχτα, η Μέρκελ είχε ωστόσο να σκεφτεί το πρωινό ξύπνημα που την περίμενε την επομένη και τελικά επέστρεψε στο σπίτι της.

Πολύ γρήγορα η Μέρκελ εγκατέλειψε την φυσική για να ξεκινήσει πολιτική σταδιοδρομία. Ήδη το 1990 εξελέγη βουλευτής της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), της οποίας εκείνη την εποχή ηγείτο ο καγκελάριος της Επανένωσης της Γερμανίας Χέλμουτ Κολ, και τον Ιανουάριο του 1991 πήρε το πρώτο της υπουργικό αξίωμα.

Ωστόσο το όνειρό της δεν το πραγματοποίησε ποτέ. “Δεν πήγα ποτέ να φάω στρείδια στο Κεμπίνσκι με την μητέρα μου”, ομολογεί.

Γερμανία: 30 χρόνια από την πτώση του Τείχους, το Βερολίνο γιορτάζει με ένα τεράστιο υπαίθριο φεστιβάλ

Το Βερολίνο, επιστρατεύει την τέχνη και την τεχνολογία, την επιστήμη και την ιστορία, την νοσταλγία και την αισιοδοξία, αλλά πάνω από όλα την μόνιμη διάθεσή του για ξέφρενο γλέντι. Στόχος είναι να προσφέρει στους Γερμανούς και στους επισκέπτες του μια εμπειρία αντάξια των 30 χρόνων που συμπληρώνονται από την σημαντικότερη στιγμή της νεότερης ιστορίας του, την Πτώση του Τείχους που χώριζε στα δύο την πόλη, την Γερμανία — και τον κόσμο ολόκληρο.

Η πόλη, η οποία τον Νοέμβριο του 1989 έγινε μέσα σε μια νύχτα η σκηνή του τέλους του Ψυχρού Πολέμου, έχει μετατραπεί σε ένα μεγάλο υπαίθριο φεστιβάλ. Εκατοντάδες εκθέσεις, καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ξεναγήσεις στα σημεία των γεγονότων και προβολές φιλοδοξούν να θυμίσουν στους παλιότερους και να τονίσουν στους νεότερους ότι η σημερινή «κανονικότητα» στην Γερμανία φάνταζε κάποτε αδιανόητη και ότι η ειρήνη και η ελευθερία κερδήθηκαν με μια σπουδαία –και ειρηνική– επανάσταση.

Το Βερολίνο είναι ούτως ή άλλως μια πόλη — ανοιχτή έκθεση. Η ιστορία του είναι ζωντανή και βρίσκεται παντού γύρω από τον επισκέπτη, που συχνά αισθάνεται ότι είναι κι αυτός κομμάτι της, πρωταγωνιστώντας σε ένα καλογυρισμένο φιλμ νουάρ, μέσα από γέφυρες κατασκόπων, απαγορευμένες γραμμές μετρό, εικόνες αντίστασης και ανθρώπινες ιστορίες. Αυτές τις μέρες η πόλη αφηγείται με όλους τους τρόπους την ιστορία της Πτώσης του Τείχους της. Επτά εκθέσεις έχουν στηθεί σε ισάριθμα σημεία-ορόσημα για τα γεγονότα της περιόδου 1989-1990:

Στην ιστορική Πύλη του Βρανδεμβούργου, το σύμβολο της διχοτόμησης της Γερμανίας και της Ευρώπης, έχει ήδη τοποθετηθεί η εντυπωσιακή εγκατάσταση «Οράματα εν κινήσει» του αμερικανού Πάτρικ Σερν — ένα «ιπτάμενο» δίχτυ μήκους άνω των 100μ που πλέχθηκε από 30.000 μηνύματα με ευχές, αναμνήσεις και ελπίδες ανθρώπων που είτε έζησαν τα γεγονότα είτε επηρεάστηκαν από αυτά. Η εγκατάσταση αποτελεί φόρο τιμής στους διαδηλωτές της ειρηνικής επανάστασης. Το ίδιο σημείο το Σάββατο το βράδυ θα γίνει για μια ακόμη φορά το επίκεντρο της γιορτής, με συναυλία της διάσημης Staatskapelle υπό την διεύθυνση του Ντάνιελ Μπάρενμπόιμ, ροκ μουσική και ζωντανές αφηγήσεις από τα γεγονότα του 1989. Αργότερα, ο DJ WestBam θα αναλάβει να μετατρέψει την Πύλη σε «European Club Night», σε ένα ξέφρενο πάρτι που θα επεκταθεί σε 27 κλαμπ του Βερολίνου.

Στην Αλεξάντερ Πλατς, το αλλοτινό κέντρο του ανατολικού Βερολίνου, σε ειδικές τρισδιάστατες προβολές, παρουσιάζονται ήδη οι μαζικές διαδηλώσεις στην Ανατολική Γερμανία, οι οποίες οδήγησαν στην Πτώση του Τείχους.

Λίγο πιο κάτω, στην έδρα του αρχηγείου της τρομερής Stasi, η πρόσοψη του κτιρίου θα γεμίσει εικόνες από τις διαμαρτυρίες κατά της μυστικής αστυνομίας του καθεστώτος.

Λίγο ανατολικότερα, η Εκκλησία της Γεσθημανής, όπου βρήκαν καταφύγιο οι αντικαθεστωτικοί το 1989, υπενθυμίζει με προβολές, διαλέξεις και συζητήσεις με τους πρωταγωνιστές, τον ρόλο της στην ειρηνική επανάσταση. Χθες μάλιστα φιλοξένησε συναυλία της Πάτι Σμιθ, με τίτλο «Tα τείχη θα πέσουν».

Το δυτικό Βερολίνο, το οποίο όσο η πόλη ήταν μοιρασμένη ζούσε σε ένα ιδιότυπο καθεστώς ελευθερίας και φόβου, θα φιλοξενήσει στην κοσμοπολίτικη λεωφόρο Kurfuerstendamm αφηγήσεις οικογενειών που έζησαν για χρόνια στις δυο πλευρές του Τείχους και επανενώθηκαν στις 9 Νοεμβρίου του 1989.

Το Παλάτι της Δημοκρατίας, στην Σλοσπλατς, η έδρα του κοινοβουλίου της ΛΔΓ, έγινε το «θέατρο» των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας των Ανατολικογερμανών από τον Οκτώβριο του 1989, μέχρι και τις 4 Νοεμβρίου, οπότε και πραγματοποιήθηκε εκεί η μαζικότερη διαδήλωση στην ιστορία της χώρας. Φέτος, οι εκδηλώσεις στο σημείο είναι αφιερωμένες στις πρώτες ελεύθερες εκλογές στην ΛΔΓ, τον Μάρτιο του 1990.

Η East Side Gallery, το μεγαλύτερο κομμάτι του Τείχους που στέκει ακόμη στην ανατολική όχθη του ποταμού Σπρεε, μετατράπηκε το 1990 σε έναν μεγάλο καμβά για καλλιτέχνες από 21 χώρες, οι οποίοι ζωγράφισαν 106 θέματα ειρήνης, φιλίας, αγώνα και αισιοδοξίας. Σήμερα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του Βερολίνου και στον φετινό εορτασμό θα συμμετάσχει με ειδικές τρισδιάστατες προβολές προσωπικών μαρτυριών των χιλιάδων πρωταγωνιστών των γεγονότων.

Στόχος των διοργανωτών είναι να τιμήσει τα θύματα του καθεστώτος της Ανατολικής Γερμανίας, αλλά και να δώσει στους επισκέπτες μια όσο το δυνατόν ακριβέστερη εμπειρία από τα γεγονότα της ειρηνικής επανάστασης. Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδεται ταυτόχρονα στην ανάγκη η γενιά που μεγάλωσε στο ελεύθερο Βερολίνο να κατανοήσει πώς ήταν η ζωή στην πόλη πριν από το 1989. Για αυτόν τον σκοπό έχει δημιουργηθεί η εφαρμογή «MauAR», η οποία βάζει τον χρήστη στις «πραγματικές» συνθήκες του μοιρασμένου Βερολίνου.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΑΘΗΝΑ +
spot_img

Συμβαίνει στην Αθήνα