Σε χαμηλά ποσοστά παραμένει η κατανάλωση γενοσήμων φαρμάκων στην Ελλάδα, παρά την αυξανόμενη χρήση τους. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, τα μερίδια των γενοσήμων είναι περίπου στο 11,5% σε δαπάνη ΕΟΠΥΥ και σε όγκο περίπου στο 25,5%, ποσοστά που κατατάσσουν την Ελλάδα στην τελευταία ευρωπαική θέση σε ότι αφορά τη διάθεση των γενόσημων φαρμάκων.
Οι παρεμβάσεις της τελευταίας δεκαετίας στην φαρμακευτική πολιτική δεν είχαν το ανεμενόμενο αποτέλεσμα και αυτό στην πράξη σημαίνει τεράστια ζημία πρωτίστως για τους ασθενείς που επιβαρύνονται με μεγαλύτερο κόστος αλλά και για το σύστημα φαρμακευτικής φροντίδας που αφήνει αναξιοποίητη τη δυνατότητα σοβαρών εξοικονομήσεων που εκτιμάται ότι μπορούν να φθάνουν τα 200 εκατ. ευρώ!
Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, «η αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της μονοδιάστατης πολιτικής συμπίεσης των τιμών τους ή της επιβολής της υποχρεωτικής συνταγογράφησης βάσει της δραστικής ουσίας. Αυτά τα -μνημονιακής έμπνευσης- μέτρα δοκιμάστηκαν και απέτυχαν αφού τελικά λειτουργούν ως μέτρα που ευνοούν τη χρήση των νέων εισαγόμενων φαρμάκων με προστασία πατέντου».
Η ΠΕΦ καλεί την Πολιτεία:
- Να διορθώσει την τεράστια στρέβλωση της επιβολής clawback στα γενόσημα και τα οικονομικά φάρμακα. Είναι δεδομένο ότι τα γενόσημα όχι μόνο δεν αυξάνουν σε καμία περίπτωση τη δαπάνη, αλλά αντίθετα τη μειώνουν όσο περισσότερο χρησιμοποιούνται
- Να επισπεύσει την εφαρμογή των διαρθρωτικών μέτρων (πρωτόκολλα και φίλτρα συνταγογράφησης, έλεγχος της αποζημίωσης και της κατανάλωσης, κίνητρα για την επιλογή γενοσήμων και οικονομικότερων φαρμάκων από ιατρούς, φαρμακοποιούς και ασθενείς)
- Να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση στην ένταξη σε καθεστώς αποζημίωσης των νέων γενοσήμων φαρμάκων
Η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα
Οι τελευταίες μεταβολές και προοπτικές εξέλιξης του συγκεκριμένου κλάδου παρουσιάζονται στην κλαδική μελέτη που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP.
Η συνολική φαρμακευτική δαπάνη (δημόσια και ιδιωτική) παρουσίασε ανοδική πορεία την περίοδο 2006 – 2009 και το 2009 διαμορφώθηκε σε 8.461 εκατομμύρια ευρώ (3,7% του ΑΕΠ).
Τα τελευταία χρόνια (2010 – 2017), η συνολική φαρμακευτική δαπάνη καταγράφει διαχρονική πτώση και το 2017 εκτιμάται σε 5.78 εκατομμύρια ευρώ, καλύπτωντας 3,3% του ΑΕΠ.
Ανάλογη εικόνα και πορεία εμφανίζει και η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Την περίοδο 2006 – 2009, κινήθηκε ανοδικά με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 14,6%, ενώ διαμορφώθηκε σε 1.945 εκατ. ευρώ περίπου το 2017 (την περίοδο 2010 – 2017 μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 11,2%). Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη δεν θα υπερβεί το ίδιο ποσό το 2018.
Αντίστοιχα, η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη εμφάνιζε μειοψηφική συμμετοχή επί της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, την περίοδο 2007 – 2011. Την περίοδο 2012 – 2015, διευρύνθηκε με έντονο ρυθμό, με συνέπεια το 2016 να ανέλθει σε 3.875 εκατ. ευρώ, ενώ το 2017 διαμορφώθηκε σε 3.835 εκατομμύρια.
Γενόσημα
Σύμφωνα με τη μελέτη, η κατηγορία των γενοσήμων φαρμάκων κερδίζει διαρκώς έδαφος τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την απόφαση για δημοσιονομική προσαρμογή και εξορθολογισμό των δαπανών στον κλάδο του φαρμάκου.
Οι τιμές των εν λόγω φαρμάκων έχουν υποστεί σημαντικές μεσοσταθμικές μειώσεις μέσω ανατιμολογήσεων τα τελευταία χρόνια, ενώ η περίπτωση νέων μειώσεων στο εξής εξαρτάται από τον όγκο κατανάλωσης.
Παράλληλα με την επιβολή μειώσεων των τιμών, αποφασίστηκε η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα, πλήθος φαρμακευτικών επιχειρήσεων να δώσουν μεγαλύτερο βάρος στην ανάπτυξη/διάθεση των γενοσήμων φαρμάκων.
O δείκτης βιομηχανικής παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων της ΕΛΣΤΑΤ, αυξήθηκε την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου του 2018 κατά 18,1%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017. Τα εγχωρίως παραγόμενα γενόσημα φάρμακα καλύπτουν ποσοστό μεταξύ 45%-50% περίπου των συνολικά εγχωρίως παραγόμενων φαρμάκων.
Το μέγεθος της εγχώριας αγοράς γενοσήμων φαρμάκων (σε όγκο) σημείωσε διαχρονική αύξηση τα τελευταία χρόνια (2011 – 2017), ως αποτέλεσμα της εφαρμογής συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία και το 2017 – 16 εκτιμάται ότι ενισχύθηκε κατά 4,9%. Αντίθετα, η εν λόγω αγορά σε όρους αξίας ακολουθεί φθίνουσα τάση την ίδια περίοδο, ως αποτέλεσμα των αλεπάλληλων μειώσεων των τιμών.
Πηγές της αγοράς εκτιμούν, πως το μέγεθος αγοράς των γενοσήμων φαρμάκων (ως ποσοστό επί της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης φαρμάκων) θα ενισχυθεί τα προσεχή έτη, ενώ οι επιχειρήσεις του κλάδου θα συνεχίσουν να εντάσουν στο χαρτοφυλάκιό τους γενόσημα σκευάσματα.
Νίνα Κομνηνού
