Του Βασίλη Πάικου
Το είδαμε λοιπόν κι αυτό. Επικεφαλής εταιρείας δημοσκοπήσεων (ο Σταύρος Φαναράς της Metron Analysis συγκεκριμένα) να αποδοκιμάζει την εφημερίδα (τα ΝΕΑ συγκεκριμένα), η οποία παρήγγειλε και πλήρωσε την έρευνά του. Για τον τρόπο που την παρουσίασε και την σχολίασε. Εκφράζοντας μάλιστα την ευχή να πρόκειται, απλώς, περί αβλεψίας. Με τρόπο που, πάντως, σαφέστατα υπονοούσε ότι …σιγά μην ήταν αβλεψία.
Ήταν το μόνο που δεν είχε γίνει ως τώρα. Κι ήταν αυτό που έλειπε ώστε να συμπληρωθεί ο κύκλος της σχεδόν καθολικής αναξιοπιστίας που περιβάλει τα τελευταία χρόνια τις μετρήσεις των διαθέσεων της κοινής γνώμης. Αναξιοπιστία που έχει να κάνει με τις –σε διεθνή κλίμακα πάντως- αλλεπάλληλες διαψεύσεις των «προβλέψεών» τους. Εντάξει, οι δημοσκοπήσεις δεν προβλέπουν εκλογικά αποτελέσματα. Απλώς καταγράφουν τις πολιτικές (τις εκλογικές εν προκειμένω) διαθέσεις των πολιτών την ώρα που διενεργούνται. Σύμφωνοι, δεν είναι δυνατόν όμως τα ευρήματά τους να βρίσκονται σε τέτοια απόσταση (συχνά σε χαώδη απόσταση) από κείνα της κάλπης. Ιδίως όταν πρόκειται για προεκλογικές δημοσκοπήσεις. Και είναι αυτό που οδήγησε κάποιους διακεκριμένους εκπροσώπους εταιρειών να ζητήσουν δημόσια συγνώμη, μετά από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Υποσχόμενοι ότι θα εκσυγχρονίσουν τα εργαλεία τους. Πράγμα που όμως , απ’ ό, τι όλα δείχνουν, ως την ώρα δεν έχει συμβεί…
Δεν ήταν πάντα έτσι τα πράγματα. Ως πριν από κάποια χρόνια οι εταιρείες, για την διασφάλιση του εμπορικού τους κύρους, ποντάριζαν προπάντων στην αξιοπιστία. Κι όσες έπαιζαν ύποπτα παιχνίδια, συχνά περνούσαν στα αζήτητα. Η κατάσταση ξέφυγε τα τελευταία χρόνια. Οπότε βλέπουμε κάποιες εταιρίες να «ταυτίζονται» σταθερά με τις επιδιώξεις των πελατών-εντολέων τους. Και ναι, υπάρχουν σήμερα (όπως πάντα άλλωστε) «μυστικές» δημοσκοπήσεις, κλειδωμένες στα συρτάρια των κομμάτων. Δημοσκοπήσεις οι οποίες δίνουν εντελώς διαφορετική εικόνα από την δημοσίως εμφανιζόμενη. Μπορεί να μην αλλάζει και σ’ εκείνες η σειρά κατάταξης των κομμάτων στην πρόθεση ψήφου, όμως οι διαφορές είναι περιορισμένες και, σε κάθε περίπτωση, εύκολα αναστρέψιμες. Ενώ η «διόρθωση» των δημοσκοπικών ευρημάτων στις δημοσιοποιούμενες έρευνες, αφορά και μικρότερα κόμματα, για την ευρωστία των οποίων ενδιαφέρονται ζωηρά ποικίλα συμφέροντα με ισχυρές προσβάσεις σε μέσα μαζικής ενημέρωσης…
Ναι λοιπόν, υπάρχει σήμερα σοβαρό πρόβλημα στον τρόπο ανίχνευσης των διαθέσεων της κοινής γνώμης. Ναι, δεν έχουν εκσυγχρονιστεί, δεν έχουν προσαρμοστεί στα δεδομένα της εποχής τα μέσα και οι μέθοδοι διενέργειας των μετρήσεων. Ναι, παίζονται ύποπτα παιχνίδια ανάμεσα στις εταιρίες (σε κάποιες εταιρίες) και στους πελάτες τους. Ναι, ο τρόπος παρουσίασης εκ μέρους των μέσων ενημέρωσης των ερευνών στην κοινή γνώμη, μπάζει από παντού. Η δημοσιοποιούμενη εικόνα είναι συχνά τόσο παραπλανητική, ώστε αλλοιώνει στην εντέλεια την πραγματικότητα.
Και ναι, τα πραγματικά δεδομένα των σοβαρών δημοσκοπικών εγχειρημάτων σ’ αυτή τη φάση, εμφανίζουν εικόνα διαρκούς ρευστότητας καθ’ όλη την έκταση. Με το πολιτικό τοπίο σε δυναμική εξέλιξη. Έτσι ώστε τα πάντα (τα πάντα όμως…) θα κριθούν στους επόμενους μήνες. Με ευρέως πολυπαραγοντικά τα κριτήρια διαμόρφωσης του σκηνικού. Αλλά με κεντρική συνιστώσα την αντιστοίχηση των σταθερά βελτιούμενων οικονομικών δεικτών προς την πραγματική οικονομία. Που πάει να πει με την απάντηση στο ερώτημα αν, και σε ποιο βαθμό, ο πολίτης θα αισθανθεί αυτή την βελτίωση και στην τσέπη του. Μ’ άλλα λόγια, αυτή τη ώρα όλα παίζονται…
