«Politico: Η ερώτηση της ημέρας:Τι συμβαίνει όταν ένα μη δεσμευτικό δημοψήφισμα δεν κατορθώσει να εξασφαλίσει συμμετοχή 50% των ψηφοφόρων μιας χώρας;»
Πάνω από 91% εκείνων που τελικά μπήκαν στον κόπο να εμφανιστούν στις κάλπες στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας την Κυριακή ψήφισαν υπερ μιας συμφωνίας που δίνει τέλος στην πολύχρονη διένεξη με τη γειτονική Ελλάδα. Κάτι λιγότερο από 6% είπε τελικά όχι». Όμως μόνο το 37% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων τελικά άσκησε το εκλογικό του δικαίωμα, το οποίο εν μέρει οφείλεται και στο μποϊκοτάζ που κήρυξαν οι πολέμιοι της συμφωνίας.
Τι θα συμβεί από εδώ και πέρα: Η μικρή συμμετοχή αποτελεί «μεγάλο πονοκέφαλο για τον πρωθυπουργό, Ζόραν Ζάεφ ο οποίος ήλπιζε ότι στο δημοψήφισμα θα επικρατούσε άνετα το «ναι» κάτι που θα του επέτρεπε να ανοίξει τη συζήτηση για τις συνταγματικές αλλαγές στο Κοινοβούλιο, κάτι που θα δώσει τέλος στη διένεξη με την Αθήνα. Ο Ζάεφ ανακοίνωσε χθες ότι θα ζητήσει ούτως ή άλλως ψηφοφορία στη Βουλή προκειμένου να «επιβεβαιώσει την επιθυμία της πλειοψηφίας». Ο Ζάεφ όμως χρειάζεται τα 2/3 του κοινοβουλίου προκειμένου να περάσουν οι αλλαγές στο Σύνταγμα.
Οι Βρυξέλλες… επιχειρούν να σώσουν την κατάσταση: «Συγχαίρω τους πολίτες εκείνους που ψήφισαν στο σημερινό συμβουλευτικού χαρακτήρα δημοψήφισμα και έκαναν χρήση μιας από τις δημοκρατικές τους ελευθερίες. Με μια σημαντική επικράτηση του “ναι” υπάρχει ευρεία στήριξη στη Συμφωνία των Πρεσπών και στην ευρωατλαντική προοπτική της χώρας” σχολίασε ο Επίτροπος για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν. Προσέθεσε δε ότι “τώρα αναμένω όλοι οι πολιτικοί ηγέτες να σεβαστούν την απόφαση αυτή και να προχωρήσουν με απόλυτη ευθύνη και ενότητα πέραν τον κομματικών γραμμών προς το συμφέρον της χώρας τους». Είναι γνωστά πάντως τα συμφέροντα των Βρυξελλών στην ευρύτερη περιοχή…
Οι επιπτώσεις: Ποιος γνωρίζει τι ακριβώς σημαίνει η αποχή; Αν το κοινοβούλιο αποτύχει να κερδίσει μια συμμετοχή της τάξεως του 50% οι συνέπειες είναι ξεκάθαρες: Ο κόσμος θα συνεχίσει να προσφωνεί τη χώρα με το ακρωνύμιό της και δεν θα μπορέσει να ενταχθεί σύντομα στο ΝΑΤΟ πόσο μάλλον στην Ε.Ε. Αλλά οι ΠΓΔΜίτες θα μπορούν χαρούμενα να αυτοαποκαλούνται «Μακεδόνες».
Σε κίνδυνο η συμφωνία για το όνομα
«Το μη ξεκάθαρο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θέτει σε κίνδυνο τη συμφωνία για το όνομα» σχολιάζει η BORYANA DZHAMBAZOVA επίσης στο Politico. Η χαμηλή συμμετοχή, που ήταν μερικώς αποτέλεσμα του μποϊκοτάζ των πολέμιων της συμφωνίας προκάλεσε πλήγμα στην κυβέρνηση Ζάεφ και στους Δυτικούς ηγέτες, που στήριξαν ένθερμα τη συμφωνία ελπίζοντας να φέρει στη σωστή «τροχιά» τους 2,1 εκ πολίτες και να απομακρύνουν την επιρροή της Ρωσίας από αυτή την περιοχή των Βαλκανίων.
Η Ε.Ε στοχεύει να διατηρήσει το «μομέντουμ» γύρω από την αλλαγή του ονόματος και τη συμφωνία μεταξύ του Ζάεφ και του Έλληνα ομολόγου του, Αλέξη Τσίπρα ώστε να προχωρήσει με την επίλυση και άλλων διενέξεων στην περιοχή όπως για παράδειγμα το θέμα του Κοσόβου.
Οι πολιτικοί στη «Μακεδονία» επί της ουσίας ερμήνευσαν χθες κατά το δοκούν το αποτέλεσμα. Καθώς το δημοψήφισμα ήταν γνωμοδοτικού χαρακτήρα, η μάχη τώρα θα εισέλθει στη βουλή, που πρέπει να περάσει τις συνταγματικές αλλαγές με πλειοψηφία τουλάχιστον 2/3 ώστε να εφαρμοστεί η συμφωνία. Το «στρατόπεδο του ναι» υπολογίζει ότι έχει τη στήριξη 71 βουλευτών στη βουλή των 120 εδρών, επομένως θα χρειαστεί τη στήριξη τουλάχιστον 9 ακόμα για να εφαρμόσει τη συμφωνία. Ακόμα και πριν τα επίσημα αποτελέσματα ο Ζάεφ επιδίωξε να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία ζητώντας από την αξιωματική αντιπολίτευση του VMRO-DPMNE να στηρίξει τη συμφωνία στη Βουλή. Προειδοποίησε ότι το κόμμα θα αντιμετωπίσει πρόωρες εκλογές, αν τελικά «μπλοκάρει» τη συμφωνία. «Η ψήφος στο δημοψήφισμα είναι τελική και η θέληση των πολιτών θα πρέπει να γίνει σεβαστή από όλους« δήλωσε στους δημοσιογράφους. «Η Ευρωπαϊκή Μακεδονία κέρδισε αρκετές ψήφους από οποιονδήποτε άλλο νικητή σε βουλευτικές εκλογές στην ιστορία της» είπε για να προσθέσει ότι «καλύτερη συμφωνία με την Ελλάδα δεν θα υπάρξει. Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική από την ένταξη στην Ε.Ε και το ΝΑΤΟ και δεν θα υπάρξει» είπε ο Ζάεφ.
Η Ε.Ε επιχείρησε άμεσα να χαρακτηρίσει την ψηφοφορία μια επιτυχία και παρότρυνε μέσω του Επιτρόπου Γιοχάνες Χαν το κοινοβούλιο να εφαρμόσει τη συμφωνία με την Ελλάδα, που υπέγραψαν οι δύο πλευρές στις Πρέσπες. Αλλά το μήνυμα του Χαν μάλλον δεν εισακούστηκε στο VMRO παρά το γεγονός ότι το κόμμα αυτό ανήκει στην ευρω-ομάδα του ΕΛΚ, όπου ανήκουν οι Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ και άλλα κόμματα που στηρίζουν ένθερμα τη Συμφωνία. «Η Συμφωνία δεν πήρε το πράσινο φως από τον λαό αλλά μάλλον το αντίθετο» είπε ο Χρίστιαν Μιτσκόσκι, ο αρχηγός του VMRO. «Αυτοί που ψήφισαν όχι και εκείνοι που δεν πήγαν στις κάλπες έστειλαν ένα ισχυρό μήνυμα». Δυτικοί ηγέτες συμμετείχαν ενεργά στην προεκλογική εκστρατεία του δημοψηφίσματος παρότρυναν τους ψηφοφόρους να στηρίξουν την αλλαγή του ονόματος. Στη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων τα Σκόπια – κέρδισαν την προσοχή σημαντικών δυτικών αξιωματούχων – που βρέθηκαν εκεί στηρίζοντας το δημοψήφισμα όπως η Μέρκελ, ο Κουρτς, ο Μάτις, ο Στόλτενμπεργκ. Η κυβέρνηση Ζάεφ συνέδεσε μάλιστα τη συμφωνία για το όνομα με την ενσωμάτωση στους δυτικούς θεσμούς, κάτι που υπονοήθηκε στο ερώτημα του δημοψηφίσματος: «Συμφωνείτε με την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε αποδεχόμενοι τη συμφωνία για το όνομα μεταξύ της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Ελλάδας;»
Ενώ η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα επέλθει άμεσα όταν επικυρωθεί η συμφωνία, ο δρόμος της χώρας προς την Ε.Ε είναι πιο σκληροτράχηλος. Η χώρα είναι αντιμέτωπη με οικονομικά προβλήματα και υψηλά ποσοστά ανεργίας καθώς αρκετός κόσμος έχει μεταναστεύσει αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Επίσης, η χώρα είναι αντιμέτωπη με αρκετά προβλήματα όπως πολιτική διαφθορά, οργανωμένο έγκλημα.
Ένα διεθνές ινστιτούτο «η Διατλαντική Επιτροπή για την εκλογική ακεραιότητα» δημοσίευσε έκθεση σύμφωνα με την οποία υπήρξε έντονη κινητικότητα στο Twitter προκειμένου να μην υπάρξει μεγάλη συμμετοχή στο δημοψήφισμα. Το επίπεδο της δραστηριότητας ήταν πιο αυξημένο σε αυτές τις εκλογές σε σχέση με άλλες εκλογικές αναμετρήσεις στο Μεξικό και την Ιταλία, σύμφωνα με το Ινστιτούτο.
Στη διάρκεια της επίσκεψής του στα Σκόπια, ο επικεφαλής του αμερικανικού Πενταγώνου, Τζέιμς Μάτις κατηγόρησε τη Μόσχα ότι επιχειρεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Και ενώ η Ρωσία έχει απορρίψει αυτούς τους ισχυρισμούς, έχει εκφράσει ωστόσο τη δυσαρέσκειά της στην προοπτική ένταξης της «Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ.
Το ποσοστό συμμετοχής τελικά είναι αμφιλεγόμενο επειδή οι εκλογικοί κατάλογοι στη χώρα δεν είναι ανανεωμένοι. Περιλαμβάνουν 1,8 εκατ. ονόματα, που όμως δεν έχουν ελεγχθεί για χρόνια. Αρκετοί μάλιστα εξ αυτών έχουν ήδη μεταναστεύσει σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη
