back to top
20.5 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

20.5 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Τουρκικές εκλογές 2018: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Διαβάστε επίσης

Αφιέρωμα στις τουρκικές εκλογές της Κυριακής στον Αθήνα 9.84. Στην εκπομπή «Αθήνα Σήμερα», με τη Νόνη Καραγιάννη, 10:00 – 12:00, μιλούν μεταξύ άλλων, Τούρκοι δημοσιογράφοι, αλλά και ο Γκιγιόμ Περιέ, ανταποκριτής της “Le Monde” στην Κωνσταντινούπολη επί 10 χρόνια, ο Μαξιμίλιαν Ποπ, ανταποκριτής του Spiegel στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και Θεοχάρης Γρηγοριάδης αναπληρωτής καθηγητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βερολίνου, υποδιευθυντής Ευρωπαϊκών Σπουδών.

Τι συμβαίνει στην Τουρκία;

Η χώρα θα πραγματοποιήσει προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στις 24 Ιουνίου. Αν κανένας υποψήφιος δεν κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, ένας δεύτερος γύρος θα διεξαχθεί στις 8 Ιουλίου, μεταξύ των δύο υποψηφίων με τα μεγαλύτερα ποσοστά του α’

Πόσοι είναι οι ψηφοφόροι;

59.39 εκατομμύρια είναι οι ψηφοφόροι εκ των οποίων 56.34 εκ στην Τουρκία και 3.05 εκ στο εξωτερικό. Θα στηθούν 181.896 κάλπες σε 81 επαρχίες, 123 προξενεία, 34 συνοριακά περάσματα.

Γιατί γίνονται εκλογές τώρα;

Οι εκλογές θα έπρεπε κανονικά να διεξαχθούν τον Νοέμβριο του 2019. Ο Πρόεδρος της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο, προκήρυξε πρόωρες εκλογές τον Απρίλιο. Είπε ότι η Τουρκία χρειάζεται να ξεπεράσει την αβεβαιότητα μιας δύσκολης συγκυρίας για την περιοχή λόγω και των συνεχιζόμενων επιχειρήσεων, που διεξάγει σε Συρία και Ιράκ. Οι επικριτές του, πάντως, λένε ότι ο προεκλογικός αγώνας επισπεύσθηκε λόγω της κατάστασης της οικονομίας και με την απόφαση αυτή ο Ερντογάν ήθελε να περιορίσει τις απώλειες τουλάχιστον για την τουρκική λίρα. Ίσως ήλπιζε να κεφαλαιοποιήσει την εθνικιστική έξαρση, που εκδηλώθηκε μετά τη νίκη της χώρας του στη Συρία όπου αντάρτες με τη στήριξη της Τουρκίας κέρδισαν Κούρδους μαχητές στο Αφρίν.

Γιατί αυτές οι εκλογές είναι τόσο σημαντικές;

Αυτές είναι πράγματι οι πιο σημαντικές εκλογές στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας, Ο νέος Πρόεδρος θα λάβει ενισχυμένες εξουσίες, οι οποίες εγκρίθηκαν με δημοψήφισμα τον Απρίλιο του 2017. Οι εξουσίες αφορούν την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων, τον διορισμό υπουργικού συμβουλίου καθώς και των ανώτατων δικαστών. Αν κερδίσει ο Ερντογάν θα συνεχίσει να διαμορφώνει την Τουρκία και την κοινωνία για πολλά ακόμα χρόνια (τουλάχιστον έως το 2023).

Ποιοι είναι υποψήφιοι για την προεδρία;

Ο Ερντογάν, φυσικά. Παραμένει ο πιο δημοφιλής πολιτικός στην Τουρκία, αλλά είναι αντιμέτωπος με αρκετούς και σημαντικούς αντιπάλους, που έχουν πάει αναπάντεχα πολύ καλά σε αυτή την προεκλογική περίοδο με αποτέλεσμα να θεωρείται βέβαιος ένας δεύτερος γύρος. Ο Ερντογάν είναι 64 ετών και κυβερνά την Τουρκία εδώ και 16 χρόνια είτε από τη θέση του πρωθυπουργού, είτε τώρα ως πρόεδρος.
Ο Μουχαρέμ Ιντζέ, 54 ετών ένας χαρισματικός δάσκαλος φυσικής είναι ο υποψήφιος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτεσευσης, CHP, η Μεράλ Ακσενέρ, 61 ετών η γνωστή και ως “λύκαινα”. Είναι η επικεφαλής του νέου εθνικιστικού “Καλού Κόμματος) και είναι πολύ δημοφιλής στη μεσαία τάξη αλλά και στη νεολαία.
Ο Τεμέλ Καραμολάογλου, ο επικεφαλής του ισλαμιστικού “Κόμματος της Ευτυχίας”, το κόμμα του προέρχεται από το παλαιό ισλαμιστικό κόμμα της Ευημερίας από όπου προήλθε και το AKP του Ερντογάν.
Ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, 45 ετών ένα χαρισματικός πολιτικός … ο “Κούρδος Ομπάμα” όπως τον αποκαλούν και οποίος “τρέχει” την προεκλογική του εκστρατεία παραμένοντας φυλακισμένος στην Αδριανούπολη. Είναι επικεφαλής του HDP. Κατηγορείται για τρομοκρατία, ενώ δεν έχει ακόμα εκδικαστεί η υπόθεσή του.

Τι γίνεται στο κοινοβούλιο;

Υπάρχουν δύο βασικές “συμμαχίες” για τις κοινοβουλευτικές εκλογές.
Η πρώτη περιλαμβάνει το κυβερνών κόμμα, AKP του Ερντογάν και το εθνικιστικό MHP.
Από την άλλη πλευρά είναι το CHP, το “Καλό Κόμμα” και οι Ισλαμιστές του “Κόμματος της Ευτυχίας”. Μια ιδιότυπη πολιτική συμμαχία που έφερε κοντά κεμαλιστές και ισλαμιστές για πρώτη φορά, ενώ παραδοσιακά θεωρούνται αντίπαλοι. Αλλα είναι τόσο σημαντική αυτή η εκλογική αναμέτρηση που παραμέρισαν τις διαφορές τους και συνασπίστηκαν με στόχο να περιορίσουν τη δύναμη του AKP. Το HDP κατεβαίνει μόνο του.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα κάθε κόμμα θα πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 10% για να μπει στη Βουλή. Πρόκειται για έναν νόμο που εξυπηρετεί τα μεγάλα κόμματα. Όμως ένας νέος νόμος που επιτρέπει τον σχηματισμό “συμμαχιών” μπορεί να επιτρέψει την είσοδο σε μικρά κόμματα όπως αυτό της “Ευτυχίας” καθώς ανήκει σε μια συμμαχία, που σίγουρα θα ξεπεράσει το 10%>
Αν η αντιπολίτευση πάει καλά, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις αλλά και το HDP λάβει 10% τότε το AKP θα χάσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.

Οι κοινοβουλευτικές εκλογές θα εκλέξουν τα 600 μέλη του κοινοβουλίου, που έχουν αυξηθεί κατά 50 βουλευτές (από 550). Κοινοβουλευτικές εκλογές μπορούν να διεξαχθούν κάθε πέντε χρόνια, από τέσσερα που ήταν προηγουμένως, την ίδια μέρα με τις προεδρικές. Πολίτες άνω των 18 μπορούν να μετάσχουν στις εκλογές.

Σήμερα στο κοινοβούλιο το AKP έχει 316 έδρες από τις 550, 131 το CHP, 47 έδρες το HDP, 35 έδρες το MHP, 6 έδρες το “Καλό Κόμμα”, δύο έδρες ανεξάρτητοι.

Επομένως, ποιος θα κερδίσει;

Ο Ερντογάν ήλπιζε να πιάσει… στον ύπνο τους αντιπάλους του όταν προκήρυξε πρόωρες εκλογές, αλλά τελικά η αντιπολίτευση συνασπίστηκε εναντίον του. Δεν φαίνεται να είναι πλέον ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού. Η οικονομία επίσης του προκαλεί “πονοκέφαλο” με την τουρκική λίρα να χάνει συνεχώς την αξία της έναντι του δολαρίου και να αυξάνονται οι ανησυχίες και για την κατάσταση γενικότερα, όπως και για την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας.
Παρ΄όλα αυτά ο Ερντογάν εξακολουθεί να είναι ο πιο δημοφιλής πολιτικός της Τουρκίας και μάλλον θα κερδίσει τις προεδρικές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν θα είναι εύκολο για εκείνον καθώς θα αναγκαστεί να πάει και σε δεύτερο γύρο έχοντας απέναντι του πολύ πιθανόν τον Ιντζέ.
Όλα θα εξαρτηθούν από το εάν η αντιπολίτευση μπορεί να προσελκύσει συντηρητικούς, εθνικιστές και Κούρδους ψηφοφόρους, οργισμένους εναντίον του Ερντογάν και της συμμαχίας του με το MHP.
Πολύ πιθανόν ο Ερντογάν να κερδίσει τις προεδρικές αλλά να χάσει το κοινοβούλιο από την αντιπολίτευση, που έχει δεσμευθεί να πάρει πίσω όλες τις συνταγματικές αλλαγές που έγιναν πέρυσι.
Αλλά υπό αυτές τις ίδιες συνταγματικές αλλαγές, ο νέος πρόεδρος έχει το δικαίωμα να διαλύσει τη βουλή και να προκηρύξει νέες προεδρικές εκλογές. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές αυτό θα κάνει ο Ερντογάν, προκειμένου να κερδίσει εκ νέου το κόμμα του αλλά σίγουρα αυτό θα οδηγήσει την Τουρκία στην αβεβαιότητα.

«Στην Τουρκία κυριαρχεί ο φόβος»

Η Τουρκία θα κληθεί να ψηφίσει για Πρόεδρο την Κυριακή. Το αποτέλεσμα δεν είναι βέβαιο, καθώς φαίνεται ότι οι δημοσκοπήσεις έχουν ένα αρκετά υψηλό ποσοστό απόκλισης. «Στην Τουρκία κυριαρχεί ένα κλίμα φόβου. Αναλυτές λένε ότι ο κόσμος δίνει ψέυτικες απαντήσεις σε έρευνες και δημοσκοπήσεις και αυτό σημαίνει ότι είναι εξαιρετικά πιθανό τα αποτελέσματα των εκλογών να έχουν μεγάλη απόκλιση από τις δημοσκοπήσεις». Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το 80-90% της προεκλογικής κάλυψης στην Τουρκία είναι φιλοκυβερνητική, αφήνει πολλά ερωτηματικά για το πως θα διαμορφωθεί το αποτέλεσμα, τονίζει στην συνέντευξη που παραχώρησε στο σταθμό μας και στην δημοσιογράφο Αθηνά Κορλίρα, η Ισίν Ελιτσίν, δημοσιογράφος και παρουσιάστρια του δικτύου Μedyascope.tv.

Πως προβάλεται η προεκλογική εκστρατεία των κομμάτων και κυρίως ποια είναι η κάλυψη των αντιπολιτευτικών κομμάτων;

Δεν θα ήταν υπερβολή να πουμε ότι περίπου το 80 με 90% των τουρκικών μέσων είναι τώρα υπό τον έλεγχο του κράτους. Αυτό σημαίνει επίσης ότι το 80 με 90% της προεκλογικής κάλυψης είναι φιλοκυβερνητική. Για να σας δώσω μία εικόναια παράδειγμα, η δημόσια τηλεόραση αφιέρωσε 67 ώρες προγράμματος (στον “αέρα”) στον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και στο κυβερνών κόμμα ΑΚΡ τον τελευταίο μήνα—ενώ στην αντιπολίτευση CHP και στον υποψήφιο του κόμματος για την προεδρία, μόνο 6 ώρες, ενώ στο νεοσύστατο “Καλό Κόμμα” ΙΥΙ μόνο 12 λεπτά . Δεν υπήρξε κάλυψη για το φιλοκουρδικό κόμμα ΗDP του οποίου ο υποψηφίος είναι στη φυλακή τώρα.
Αυτό σημαίνει πολύ περιορισμένη κάλυψη. Επίσης η κατάσταση είναι παρόμοια και με τα κύρια ιδιωτικά κανάλια, που όπως εύστοχα είπε ένας συνάδελφός μου, “Τα τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης είναι μία φωνή με πολλά κανάλια”. Είναι ελάχιστα τα ανεξάρτητα ΜΜΕ, έχουν μείνει πραγματικά πολύ λίγα και οι οικονομικές τους δυνατότητες ισχνές. Δεν έχουν τη δυνατότητα να καλύπτουν όλες τις προεκλογικές εκδηλώσεις, διότι αυτό θα απαιτούσε πάρα πολλά χρήματα. Αυτό έχει ως συνέπεια τον περιορισμό των αντιπολιτευτικών κομμάτων και των υποψηφίων τους στην προβολή των θέσεών τους στους τούρκους ψηφοφόρους.

Δεδομένης αυτής της κατάστασης στα ΜΜΕ, ποια είναι η πραγματικότητα στην Τουρκία 2 μέρες πριν τις εκλογές;

Οι άνθρωποι δεν είναι -λόγω της κατάστασης- πολυ καλά ενημερωμένοι. Αυτό σημαίνει βέβαια ότι οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να επιλέξουν. Δεν είναι πολύ ενημερωμένες οι επιλογές τους. Όμως το γεγονός ότι η οικονομία της Τουρκίας είναι σε κακή κατάσταση επηρεάζει τις επιλογές των ψηφοφόρων. Επίσης, όπως γνωρίζετε, ο αριθμός των δημοσιογράφων που βρίσκονται στη φυλακή είναι περίπου 170, ενώ χιλιάδες συνάδελφοί μου έχουν χάσει τη δουλειά τους, και πάνω από 180 Μέσα Ενημέρωσης έχουν κλείσει.
Ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι, συγγραφείς και γενικά όποιος ασκεί κριτική στην κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπος με ποινικές διώξεις. Άνθρωποι συλλαμβάνονται ακόμη και για αναρτήσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όποτε μπορώ να πω ότι κυριαρχεί έναι κλίμα φόβου. Οι άνθρωποι φοβούνται να εκφραστούν. Αναλυτές λένε ότι ο κόσμος δίνει ψέυτικες απαντήσεις σε έρευνες και δημοσκοπήσεις και αυτό σημαίνει ότι είναι εξαιρετικά πιθανό τα αποτελέσματα των εκλογών να έχουν μεγάλη απόκλιση από τις δημοσκοπήσεις.

Στην Ελλάδα έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην απελευθέρωση των 8 τούρκων αξιωματικών αλλά και των ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται στις φυλακές της Αδριανούπολης. Πόσο έχει αυτο το θέμα προβληθεί στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης;

Οι απλοί άνθρωποι δεν ξέρουν τίποτα για τα γεγονότα αυτά . Τα κύρια ΜΜΕ είναι φιλοκυβερνητικά και παρουσιάζουν μόνο τη θέση της κυβέρνησης. Εγώ πιστεύω ότι η θέση της κυβέρνησης είναι διαφορετική από το πραγματικό γεγονός, αλλά ότι παρουσιάζεται μόνο αυτή, δίοτι αυτό εξυπηρετεί τις ανάγκες της κυβερνητικής προπαγάνδας. Μπορεί σήμερα το θέμα να μην απασχολεί τους Τούρκους, όμως μακροπρόθεσμα τέτοια γεγονότα θα κάνουν τους πολίτες να αναρρωτηθούν και να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους. Πάντως σήμερα δεν αποτελεί θέμα συζήτησης στη χώρα.

Ποια αναμένεται να είναι η αντίδραση του Ερντογάν στο αποτέλεσμα των εκλογών; Πόσο πιστεύετε ότι θα αλλάξουν οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση, και ειδικότερα με την ΕΕ μετά τις εκλογές;

Πολύ δύσκολη ερώτηση για να απαντηθεί. Για παράδειγμα , όλοι οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης έχουν υποσχεθεί να αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ακόμη και ο Πρόεδρος Ερντογάν είπε ότι θα την αναθεωρήσεις μετά τις εκλογές. Αν αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κάτι που εξαρτάται από το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές, αλλά και από το αν το αποτέλεσμα είναι πολύ οριακό και το ΑΚΡ χάσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και πάμε σε 2ο γύρο,τότε πιστεύω ότι θα αλλάξουν πολλά. Δεν πιστεύω ότι ο Ερντογάν θα αποδεχθεί το αποτέλεσμα και θα το “κατευθύνει” ή θα ορίσει νεες εκλογές με ένα προεδρικό διάταγμα, αγνοώντας το αποτέλεσμα της κάλπης. Αν κερδίσει τις εκλογές, τότε θα καταστήσει την Τουρκία ένα “Κράτος ενός Ανδρός”. Δύσκολο λοιπόν να πούμε τι θα γίνει μετά τις εκλογές.
Αν ο Ερντογάν μείνει στην ηγεσία της χώρας, θα χρειαστεί να αλλάξει την πολιτική του. Η οικονομία είναι σε κακή κατάσταση και η Τουρκία δεν γίνεται να συνεχίσει την πορεία της έτσι. Ο Ερντογάν είναι ένας πολύ πραγματιστής ως ηγέτης και θα κοιτάξει να αλλάξει πολιτική.
Αν κερδίσει η αντιπολίτευση, τότε θα πιέσει την αναθεώρηση των σχέσεων της Τουρκίας με τη Δύση, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα καίρια προβλήματά της. Υπάρχει ελπίδα οι σχέσεις με τη Δύση μετά τις εκλογές να γίνουν καλύτερες, αλλά αυτό εξαρτάται από την αβέβαιη αντίδραση του Ερντογάν.

«Ήταν ένας “μαύρος χειμώνας” για τα τουρκικά ΜΜΕ και η “άνοιξη” δεν ήρθε ακόμα»

Τουλάχιστον 180 δημοσιογράφοι παραμένουν φυλακισμένοι αυτή τη στιγμή στην Τουρκία επισημαίνει η Σεζίν Ονεϊ (Sezin Oney) σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Αθήνα 9.84 κια την Αλεξάνδρα Βουδούρη, εξηγώντας τους λόγους, που την οδήγησαν να εγκαταλείψει τη χώρα της, πριν από δύο χρόνια. Η Τουρκάλα ακαδημαϊκός και δημοσιογράφος, που ζει πλέον στη Θεσσαλονίκη, αναφέρει ότι η ατμόσφαιρα στη χώρα της είναι “αποπνικτική” μετά και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Η δημοσκοπική επιτυχία των κομμάτων της αντιπολίτευσης σε αυτές τις διπλές εκλογές, βουλευτικές και προεδρικές οφείλεται κατά την Ονεϊ σε ένα νόμο, που διευκολύνει τη συγκρότηση “συμμαχιών”, αλλά και στις προσωπικότητες των υποψηφίων για την προεδρία της χώρας.

Πότε φύγατε από την Τουρκία και για ποιους λόγους;

Έφυγα από την Τουρκία εδώ και δύο χρόνια κυρίως λόγω του γιου μου, αλλά θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι αυτή τη στιγμή στη χώρα μου είναι φυλακισμένοι 180 δημοσιογράφοι. 180 δημοσιογράφοι -δίνω έμφαση σε αυτό -που βρίσκονται στις φυλακές, είτε υπό κράτηση, είτε εν αναμονή της δίκης τους. Την τελευταία φορά που έλεγξα τον αριθμό (των φυλακισμένων δημοσιογράφων) είχε αυξηθεί. Κάποια στιγμή, οδηγούνταν στη φυλακή 4 – 5 δημοσιογράφοι την εβδομάδα. Είναι μια πολύ δραματική κατάσταση, που συνεχίζεται. Δεν ένιωθα άνετα, κανείς δημοσιογράφος, δεν πιστεύω ότι νιώθει άνετα και γι’ αυτό έφυγα, αλλά και κυρίως λόγω του γιου μου, που είναι πολύ μικρός, αλλά και λόγω και της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, που κάνει πολύ δύσκολη τη ζωή ακόμα και για παιδιά.

Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι που ζουν αναγκαστικά πλέον στο εξωτερικό;

Είναι φυσικά πολύ δύσκολο. Η επαγγελματική μου ζωή άλλαξε εντελώς, «ταρακουνήθηκε» σαν ένας μεγάλος σεισμός. Έχουμε μια φράση στην Τουρκία: «η πέτρα είναι πιο βαριά στο έδαφός της». Είναι πολλές οι δυσκολίες για έναν ακαδημαϊκό, αλλά και έναν δημοσιογράφο να εργάζονται στο εξωτερικό, φυσικά θα μπορούσε ο δεύτερος να γίνει ξένος ανταποκριτής, όμως πλέον τα μέσα ενημέρωσης ή οι εφημερίδες δεν ενδιαφέρονται για ξένους ανταποκριτές εκτός από πρωτεύουσες όπως η Ουάσινγκτον, για παράδειγμα, ενώ δεν έχουν ανταποκριτή εδώ στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι τόσο σημαντική για την Τουρκία. Οι ακαδημαϊκοί δεν βρίσκουν εύκολα πια δουλειά στο εξωτερικό. Εγώ πάντως θέλω να επιστρέψω στην Τουρκία.

Υπάρχουν έντυπα που δεν είναι φιλοκυβερνητικά πια στην Τουρκία; Ποια είναι η κατάσταση των Μέσων Ενημέρωσης;

Φυσικά υπάρχουν ακόμα κάποιες εφημερίδες, όπως η Cumhurriyet που δεν είναι φιλοκυβερνητικές. Οι περισσότερες όμως δεν είναι ευρείας κυκλοφορίας και όπως αντιλαμβάνεστε, δεν μπορούν εύκολα να επιβιώσουν οικονομικά. Δεν έχουν άλλωστε πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης. Η τελευταία εξαγορά ομίλου Μέσων Ενημέρωσης Doğan άλλαξε εντελώς το σκηνικό για τα ΜΜΕ. Μπορεί οι εφημερίδες του ομίλου να ήταν φιλοκυβερνητικές, αλλά ήταν κάπως ουδέτερες. Αμέσως μετά την εξαγορά άλλαξε και η «γραμμή». Το CNN Turk είναι ήδη φιλοκυβερνητικό. Μετά υπάρχει και το Fox News, που είναι η τουρκική εκδοχή του αμερικάνικου δικτύου… Είναι κάπως παράδοξο ότι δηλαδή στις ΗΠΑ είναι ένα συντηρητικό κανάλι, αλλά στην Τουρκία είναι «προοδευτικό» γιατί με κάποιο τρόπο ασκεί αντιπολίτευση… Γενικά πάντως και τα αντιπολιτευτικά μέσα ενημέρωσης απλά μεταφέρουν τις ειδήσεις, δεν ασκούν πια κριτική. Στο πλαίσιο αυτό να προσθέσω και τα social media και οι ιστοσελίδες ενημέρωσης, όπου αρκετοί δημοσιογράφοι πλέον εργάζονται εκεί όπως και εγώ.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν είχαν στο δημοψήφισμα δίκαιη εκπροσώπηση στα μέσα ενημέρωσης, έχει αλλάξει κάτι σε αυτές τις εκλογές;

Πρόκειται για τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση που θα πραγματοποιηθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, συνέβη και στις 16 Απριλίου του 2017 με το δημοψήφισμα, όπου επί της ουσίας το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, CHP ήταν «επικεφαλής» της εκστρατείας του «όχι». Φυσικά συμμετείχαν και άλλα αντιπολιτευτικά κόμματα, αλλά η προεκλογική εκστρατεία δεν ήταν τόσο «θερμή» τότε. Η ατμόσφαιρα μετά την προκήρυξη πρόωρων εκλογών τον Απρίλιο είναι αρκετά «αποπνικτική», καθώς διεξάγονται υπό το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης και τόσους δημοσιογράφους αλλά και απλούς πολίτες να βρίσκονται στη φυλακή. Ήταν ένας «μαύρος χειμώνας» για τα ΜΜΕ και η «άνοιξη» δεν ήρθε τελικά φέτος.

Η Τουρκία κανονικά θα πήγαινε σε εκλογές το 2019 ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που οδηγήθηκε ο Ερντογάν στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών;

Οι εκλογές ήταν μια έκπληξη, γιατί κανονικά θα διεξάγονταν το 2019 και ο λόγος είναι κυρίως η κατάσταση της οικονομίας, η οποία επιδεινώνεται. Η γενική ιδέα είναι ότι έως το 2019 δεν θα μπορούσε η χώρα να αντέξει μια νέα οικονομική κρίση. Όμως επί της ουσίας όλα ξεκίνησαν από τον κυβερνητικό εταίρο του Ερντογάν, το εθνικιστικό ΜΗP, που ζήτησε εκλογές κάτι που φάνηκε να «βολεύει» τον πρόεδρο και το κόμμα του. Η προκήρυξη ήταν ένα σοκ για όλους και τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν φάνηκαν να είναι προετοιμασμένα. Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε ένα νέο νομοσχέδιο που επιτρέπει πιο εύκολα τον σχηματισμό κομματιών «συμμαχιών» και αυτό το έκανε για να διευκολύνει τους εθνικιστές να μπορέσουν να μπουν στη Βουλή, καθώς συγκεντρώνουν 4-6% , μετά και τη διάσπασή τους και την ίδρυση του «Καλού κόμματος» της Μεράλ Ακσενέρ. Το AKP ελπίζει το MHP να λάβει 6% ώστε να διατηρήσει την πλειοψηφία.

Η αντιπολίτευση παρά το γεγονός ότι αιφνιδιάστηκε με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών πηγαίνει πολύ καλά σε αυτή την προεκλογική περίοδο και σε σχέση με ό,τι συνέβαινε τα τελευταία δέκα χρόνια. Σε τι οφείλεται αυτή η καλή πορεία των κομμάτων της αντιπολίτευσης;

Αυτό το νομοσχέδιο, που επιτρέπει κομματικές συμμαχίες είναι ο βασικός λόγος, καθώς πλέον τα κόμματα της αντιπολίτευσης συνασπίστηκαν, κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ στο παρελθόν. Η κυβέρνηση πίστεψε ότι θα διευκολύνει τη δική της συμμαχία με το MHP, όμως δεν προέβλεψε ότι θα το χρησιμοποιούσε και η αντιπολίτευση. Τρία κόμματα της αντιπολίτευσης το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, CHP, το «Καλό Κόμμα» και το «Κόμμα της Ευτυχίας», που προέρχεται επί της ουσίας από το ισλαμιστικό «Κόμμα της Ευημερίας». Το «Κόμμα της Ευτυχίας» έχει υποψήφιο τον Τεμέλ Καραμολάογλου, που είναι μεν ηλικιωμένος αλλά αρκετά δραστήριος, ειδικά στα social media, και που αυτοαποκαλείται «Τσε Γκεβάρα» της Τουρκίας (!). Η συμμαχία άφησε εκτός το φιλοκουρδικό κόμμα, HDP οι επικεφαλής του οποίου βρίσκονται και οι δύο στη φυλακή.

Το AKP στις τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνει να χάνει την πλειοψηφία στη Βουλή. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις; Υπάρχει το ενδεχόμενο νέων εκλογών στην Τουρκία;

Είναι ανοιχτά πολλά ενδεχόμενα. Στις προεδρικές εκλογές ο Ερντογάν βάσει των δημοσκοπήσεων παίρνει με τα βίας ποσοστό άνω του 50% ακόμα και οι φιλοκυβερνητικές εταιρείες δημοσκοπήσεων δεν του δίνουν πάνω από 50%. Επομένως, είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο Ερντογάν θα πάει και σε δεύτερο γύρο μαζί με τον υποψήφιο του CHP, τον Μουχαρέμ Ιντζέ, που είναι σχετικά καινούργιος στην πολιτική σκηνή, που είναι πολύ επικοινωνιακός και πολύ δραστήριος και θυμίζει τον Ερντογάν, λόγω του αυθορμητισμού του. Είναι το αντίπαλον δέος του Έρντογάν. Υποψήφιοι είναι ακόμα η Μεράλ Ακσενέρ, η υποψήφια του νέου «Καλού Κόμματος» και ο φυλακισμένος ηγέτης του HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, που κάνει προεκλογική εκστρατεία από το κελί του, ο Τεμάλ Καραμάογλου, ο «ισλαμιστής Τσε Γκεβάρα». Ξαφνικά έχεις τόσο διαφορετικούς υποψηφίους, αλλά όλοι είναι «σκληροί» άνθρωποι, δεν είναι μετριοπαθείς.

«Ο Ερντογάν τα παίζει όλα για όλα»

Ο κ. Θεοχάρης Γρηγοριάδης καθηγητής Οικονομικών και Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, μιλώντας στον Αθήνα 9.84, ανέλυσε τις γεοπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή γύρω από την Τουρκία και τις επιδιώξεις του Ταγίπ Ερντογάν. 

«Ένα ψαλίδισμα της επιρροής του Ερντογάν στην εσωτερική σκηνή, θα αυξήσει την εξάρτησή του από τη Ρωσία. Από το βαθμό σύγκρουσης ΗΠΑ – Ρωσίας, θα εξαρτηθεί εάν έχει μέλλον η σχέση Τουρκίας – Ρωσίας.
Εξατάται από το εάν οι ΗΠΑ συμφωνήσουν στην παραμονή του Άσαντ στην εξουσία. Η τουρκία προσπαθεί ανεπιτυχώς να παίξει έναν διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ ΗΠΑ – Ρωσίας, ωστόσο αυτό είναι ένα πολύ επικύνδυνο παιχνίδι, δεδομένου του κουρδικού παράγοντα. Ο Ερντογάν τα παίζει όλα για όλα» κατέληξε ο κ. Γρηγοριάδης.

«Ο Ερντογάν ενισχύει την πόλωση και βοηθάει τον Ιντζέ»

O Γκιγιόμ Περιέ, ανταποκριτής της εφημερίδας Le Monde στην Τουρκία επί δέκα χρόνια και συγγραφέας του βιβλίου “Dans la tête de Recep Tayyip Erdogan” (Στο κεφάλι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν) – μία απόπειρα πολιτικής βιογραφίας που κυκλοφόρησε μόλις τον Ιανουάριο μίλησε στη Μυρσίνη Λιοναράκη για τις διπλές πρόωρες εκλογές της Κυριακής. Μεταξύ άλλων σημείωσε ότι η προσπάθεια του Μουχαρέμ Ιντζέ να ενώσει την αντιπολίτευση είναι αρκετά δύσκολη αλλά ο Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν που πολώνει την κοινωνία και μετατρέπει τις εκλογές σε προσωπικό στοίχημα, τελικά ενδέχεται να τον βοηθήσει να συσπειρώσει όλους τους αντιπάλους του.

Πόσο κρίσιμος είναι ο ρόλος που μπορεί να παίξει η ψήφος των Κούρδων και πόσο μπορεί να την επηρεάσει η μεταφορά των εκλογικών κέντρων που επιχειρεί ο Ερντογάν με βάση τον νέο εκλογικό νόμο;

Ο έλεγχος της ψηφοφορίας από την πλευρά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι μία πραγματικότητα εδώ και πολύ καιρό και επικεντρώνεται αυτή τη φορά στους οπαδούς του φιλοκουρδικού κόμματος. Το είδαμε και στις προηγούμενες εκλογές, θα το δούμε και τώρα φοβάμαι. Ήδη οι προεκλογικές καμπάνιες είναι εντελώς άνισες ανάμεσα στο κυβερνών κόμμα και στην αντιπολίτευση. Το ΑΚΡ είναι μία πραγματική μηχανή πολέμου, έχει μάθει πια μετά από 10 χρόνια στο τιμόνι της Τουρκίας. Δεν είναι κάτι καινούργιο αυτό. Σήμερα όμως υπάρχει μία διαφορά, μία επιπλέον πραγματικότητα: ότι οι Τούρκοι προσέρχονται στις κάλπες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μετά από την απόπειρα πραξικοπήματος έχει επιβληθεί από την κυβέρνηση αυτό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που της δίνει πολλά δικαιώματα και μέσα σε αυτά να νομοθετεί με διατάγματα. Αυτό σημαίνει ότι ελέγχει περισσότερο από ποτέ την κατάσταση σε όλη τη χώρα και μαζί και στο νοτιοανατολικό τμήμα όπου ζουν πολλοί Κούρδοι. Είναι ανησυχητική η κατάσταση πράγματι. Γιατί μιλάμε για 150.000 Κούρδους που μετακινήθηκαν πρόσφατα στα νοτιανατολικά εξαιτίας της κλιμάκωσης της διαμάχης μεταξύ του PKK και της επίσημης τουρκικής κυβέρνησης. Έτσι, σήμερα οι αρχές έχουν τη δυνατότητα, με βάση τον τελευταίο εκλογικό νόμο, να μετακινήσουν αρκετά εκλογικά κέντρα και άρα να αναγκάσει τους Κούρδους – που ψηφίζουν κυρίως το HDP – να κάνουν πολλά χιλιόμετρα για να ψηφίσουν. Δηλαδή να τους δυσκολέψει τη ζωή και να τους κάνει τελικά να μην ψηφίσουν. Αυτό θα παίξει ένα ρόλο, είναι πιθανόν δηλαδή να μειώσει τη δύναμη της αντιπολίτευσης. Αλλά αφορά μόνο 150.000 ψηφοφόρους, δεν είναι και ένας τεράστιος αριθμός αν σκεφτεί κανείς ότι μόνο στην Κωνσταντινούπολη ψηφίζουν περίπου 3 εκατομμύρια Κούρδοι. Και αυτοί και όλοι οι υπόλοιποι θα επηρεάσουν σίγουρα το αποτέλεσμα.

Έχει δίκιο η αντιπολίτευση που επαναλαμβάνει συχνά ότι φοβάται για νοθείες στις εκλογές κυρίως μετά το δημοψήφισμα που δεν άφησε και τις καλύτερες εντυπώσεις;

Καταρχήν είπαμε ήδη ότι επιβεβαιώνεται ότι ο Ερντογάν επιχειρεί να ελέγξει την ψήφο σε μία ολόκληρη περιοχή. Αλλά το κλίμα που υπάρχει και συνολικά η στάση της κυβέρνησης μέχρι σήμερα δείχνει ότι θα έχουμε και άλλου τύπου νοθείες από την πλευρά του κυβερνώντος κόμματος. Ήδη από το δημοψήφισμα, ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, ο ΟΑΣΕ διαπίστωσε σοβαρές παρατυπίες και απεφάνθη ξεκάθαρα ότι υπήρχε ανεπαρκής τήρηση των κριτηρίων που έχει ορίσει το Συμβούλιο της Ευρώπης. Το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ θυμίζω είχε επισημάνει τον περιορισμό των ελευθεριών εξαιτίας του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης ενώ παραδέχτηκε ότι οι δύο πλευρές δεν είχαν ίσες ευκαιρίες για να παρουσιάσουν τα επιχειρήματά τους στους ψηφοφόρους. Άλλωστε η πρόταση που κατέβηκε στο δημοψήφισμα εγκρίθηκε με ποσοστό 51% ενώ υπήρχαν καταγγελίες για περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια άκυρα ψηφοδέλτια (σσ: ήταν ψηφοδέλτια που βρέθηκαν σε φακέλους χωρίς επίσημη σφραγίδα που τελικά το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο αποφάσισε, αντίθετα με ότι προβλέπει ο νόμος, να γίνουν δεκτά).  Υπήρξαν λοιπόν και τότε μαζικές νοθείες που επηρέασαν προφανώς το αποτέλεσμα. Όπως και στις εκλογές του 2015, στις βουλευτικές εκλογές που επίσης υπήρχαν πολλές υποψίες και καταγγελίες και νοθεία. Έτσι ξεκίνησε και η καχυποψία από την πλευρά των πολιτών. Τώρα δυστυχώς όλα αυτά είναι ακόμα πιο εύκολα να γίνουν εξαιτίας του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης.

Πως εξηγείτε την μαζική υποστήριξη του Ερντογάν από τους Τούρκους που ζουν στην Ευρώπη και απολαμβάνουν όλα τα προνόμια ενός δυτικού τρόπου ζωής; Πως γίνεται τέτοιοι άνθρωποι να πείθονται από την απομονωτική και εθνικιστική ρητορική του προέδρου;

Κι όμως είναι πολύ λογικό αυτό. Υπάρχουν πάνω από 3 εκατομμύρια Τούρκοι που ζουν στο εξωτερικό και ψήφισαν στο εξωτερικό. Στην Ευρώπη ψηφίζουν μαζικά υπέρ του Ερντογάν αλλά σε άλλες χώρες όπως στις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία δεν συμβαίνει αυτό, συμβαίνει το αντίθετο. Θέλω να πω δεν είναι κανόνας αυτό που λέτε πάντα. Θα έλεγα ότι όσο ψηλότερο το μορφωτικό και το πολιτισμικό επίπεδο, τόσο λιγότερη η στήριξη στον Ερντογάν. Αυτό όλο έχει μία λογική. Στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και αλλού στην Ευρώπη, οι Τούρκοι υποστηρίζουν τον Ερντογάν ακριβώς γιατί δεν ζουν στην Τουρκία. Δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα εκεί. Έχουν μία εικόνα πολύ εξιδανικευμένη. Εξιδανικεύουν έτσι τον εθνικισμό, τις πολεμικές θέσεις του Ερντογάν ενάντια στην Ευρώπη, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Θα τολμούσα να πω ότι έχουμε να κάνουμε μία μορφή κρίσης ταυτότητας.  Είναι γεγονός όμως ότι υπάρχει μεγάλη κινητοποίηση. Πάντα η συμμετοχή στις κάλπες του εξωτερικού ήταν ψηλή και με τα χρόνια ανέβαινε κι άλλο. Αυτή τη φορά αναμένουμε μία κινητοποίηση ακόμα μεγαλύτερη από τα προηγούμενα χρόνια κυρίως από την πλευρά των υποστηρικτών του Ερντογάν. Ξέρουν άλλωστε όλοι ότι το αποτέλεσμα θα έχει μικρές διαφορές και ο νικητής θα βγει με ένα εκατομμύριο ψήφους περίπου επιπλέον.

Ο Μουχαρέμ Ιντζέ δείχνει να έχει μία δυναμική, λέγεται άλλωστε ότι είναι χαρισματικός ρήτορας. Εκτιμάτε ότι σε έναν ενδεχόμενο δεύτερο γύρο θα μπορέσει να ενώσει την αντιπολίτευση και να κερδίσει ψήφους και εκτός των παραδοσιακών συνόρων του κόμματός του;

Ο Μουχαρέμ Ιντζέ έχει ήδη χτίσει γέφυρες με άλλους πολιτικούς χώρους, έχουν έτσι συμμαχήσει οι αντίπαλοι του Ερντογάν, τα κόμματα δηλαδή της αντιπολίτευσης. Ο υποψήφιος πρόεδρος έδειξε μέχρι τώρα ότι είναι ικανός να ενώσει ως ένα βαθμό λοιπόν την αντιπολίτευση. Και αυτό δεν ήταν εύκολο. Έπρεπε από την μία πλευρά να πείσει τους εθνικιστές του δικού του κόμματος και από την άλλη πλευρά τους Κούρδους. Αυτό εμπεριέχει μία έντονη αντίθεση, μία αντίφαση. Δεν μπορεί, δεν είναι δυνατόν να ενώσει κάποιος όλους αυτούς. Πρέπει να διαλέξει κάποια στιγμή.  Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλοί δυσαρεστημένοι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του κόμματός του εξαιτίας των απόψεων του Ιντζέ υπέρ των Κούρδων. Αλλά και οι ίδιοι οι Κούρδοι είναι ιδιαίτερα καχύποπτοι και επιφυλακτικοί στο να στηρίξουν ένα ιστορικό εθνικιστικό κόμμα, το κόμμα του Ατατούρκ. Είναι δύσκολο αυτό που επιχειρεί ο Ιντζέ αλλά είναι και τυχερός γιατί ο Ερντογάν ο ίδιος σπρώχνει τους πολίτες προς αυτήν την κατεύθυνση. Αυτός είναι που πολώνει την κοινωνία. Αυτός μετατρέπει τις εκλογές σε ενός τύπου ψήφου εμπιστοσύνης, σε μία ψήφο υπέρ ή εναντίον του δηλαδή. Άρα έτσι είναι πιο εύκολο να ενωθούν όλοι κάτω από την ομπρέλα του Ιντζέ. Στον δεύτερο γύρο ίσως όλοι συμμαχήσουν εναντίον του Ερντογάν και έτσι τελικά να βγει νικητής ο αντίπαλός του.

 «Οι μήνες που θα ακολουθήσουν θα είναι αβέβαιοι»

Αβέβαιη η έκβαση των εκλογών την Κυριακή στην Τουρκία, με τον νυν πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να κινδυνεύει να μην εκλεγεί από τον Α’ γύρο ή ακόμη και να χάσει το κόμμα του την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. «Σε περίπτωση που ο Ερντογάν κερδίσει την προεδρία αλλά το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, το πραγματικό ερώτημα είναι τι θα κάνει Ερντογάν. Πολλοί πιστεύουν ότι ένα σενάριο είναι να προκηρύξει εκ νέου πρόωρες εκλογές. Με άλλα λόγια, σε αυτή την περίπτωση οι εβδομάδες ή ακόμη και οι μήνες που θα ακολουθήσουν για την Τουρκία θα είναι εξαιρετικά αβέβαιοι», τόνισε ο Μαξιμίλιαν Ποπ, ανταποκριτής του γερμανικού περιοδικού Spiegel στην Κωνσταντινούπολη μιλώντας στη Δομίνα Διαμαντοπούλου.

Σας προκαλεί έκπληξη η εξέλιξη της προεκλογικής καμπάνιας στην Τουρκία;

Mου προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Ερντογάν προηγείται οριακά, μου προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο ίδιος ο Ερντογάν αυτή τη φορά δεν επιδεικνύει τη συνήθη αποφασιστικότητά του.
Έκπληξη μου προκαλεί επίσης και ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ο Μουχαρέμ Ιντζέ, ο οποίος κάνει καταπληκτικό προεκλογικό αγώνα και έχει καταφέρει να κερδίσει πολλούς ψηφοφόρους, κάτι που τον Απρίλιο, στην αρχή του προεκλογικής περιόδου, δεν περίμενε κανείς.

Στο δημοψήφισμα του 2017 υπερψήφισε τον Ερντογάν το 60% των γερμανών πολιτών τουρκικής καταγωγής με διακαίωμα ψήφου. Πως το εξηγείτε αυτό; Πιστεύετε ότι θα συμβεί κάτι αντίστοιχο και στις εκλογές της Κυριακής;

Ψήφισαν αρκετοί Γερμανοί διότι είναι πολλοί αυτοί που έχουν δικαίωμα ψήφου, ειλικρινά όμως θεωρώ ότι αυτό το θέμα δραματοποιείται. Από τα τρία εκατομμύρια πολιτών τουρκικής καταγωγής στη Γερμανία, οι μισοί – 1,5 περίπου εκατομμύριο άνθρωποι- έχουν παραδώσει τα τουρκικά τους διαβατήρια, επομένως απομένει 1,5 εκατομμύριο Γερμανοί τουρκικής καταγωγής με δικαίωμα ψήφου και από αυτούς περίπου οι μισοί δεν προσήλθαν στο δημοψήφισμα στην κάλπη, κυρίως διότι δεν νιώθουν εγγύτητα με την Τουρκία και δεν τους ενδιαφέρουν οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Το 60% των 750.000 περίπου που τελικά ψήφισαν δεν είναι πολύ υψηλό ποσοστό και γι αυτό θεωρώ ότι δεν πρέπει να το δραματοποιούμε.

Ποια είναι τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Μουχαρέμ Ιντζέ;

Ο Ερντογάν βρίσκεται επί 15 χρόνια στην εξουσία, έχει υπάρξει πρωθυπουργός, τώρα είναι πρόεδρος, πρόκειται για έναν πολιτικό πιο έμπειρο από πολλούς άλλους εδώ στην Τουρκία. Είναι προικισμένος ρήτορας και ένας πολιτικός διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να παραμείνει στην εξουσία. Είναι απολύτως σαφές ότι παραμένει ο πιο ταλαντούχος πολιτικός με την μεγαλύτερη επίδραση που διαθέτει αυτή η χώρα και που ενδεχομένως να διέθετε ποτέ. Ένα αδύναμο σημείο του είναι φυσικά η ροπή του προς την απολυταρχία, ο τρόπος με τον οποίο κυβερνά αυτή τη χώρα. Η μετατροπή του τρόπου διακυβέρνησης της χώρας σε ενός ανδρός αρχή προκαλεί ανησυχία σε πολλούς και ενδεχομένως αυτή η ανησυχία να αντικατοπτριστεί σε αυτές τις εκλογές. Πολλοί είναι αυτοί που δεν μπορούν να ανεχθούν άλλο μία κυβέρνηση σαν αυτή του Ερντογάν, δεν μπορούν να ανεχθούν την πόλωση, τις διαρκείς διαμάχες. Ο Ιντζέ είναι μία εντελώς διαφορετική περίπτωση. Πρόκειται για ένα νέο και φρέσκο πρόσωπo. Μπορεί να είναι πολλά χρόνια βουλευτής, δεν βρισκόταν ωστόσο στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όπως τώρα. Φέρει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είναι σημαντικά για τον υποψήφιο πρόεδρο: όπως και ο Ερντογάν είναι καλός ομιλητής, ενώ θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι και αυτός λαϊκιστής. Αυτό που τον διακρίνει από παλαιότερους υποψηφίους της αντιπολίτευσης, από προηγούμενους υποψηφίους του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, είναι ότι είναι λιγότερο ελιτιστής, βρίσκεται σχετικά κοντά στον λαό, με αποτέλεσμα να καταφέρνει να έχει απήχηση και σε ψηφοφόρους που σε προηγούμενες αναμετρήσεις δεν είχαν ψηφίσει πότε το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα.

Οι αντίπαλοι του Ερντογάν θα ήταν καλύτεροι πρόεδροι για τον τουρκικό λαό αλλά και για εμάς, τους Ευρωπαίους;

Αυτό στην πραγματικότητα δεν μπορεί να το απαντήσει κανείς εάν δεν αναλάβουν την εξουσία. Αυτό που θα μπορούσα να πω ωστόσο είναι ότι η Δημοκρατία της Τουρκίας έπειτα από 15 χρόνια διακυβέρνησης από τον Ερντογάν χρειάζεται αλλαγή ηγεσίας προκειμένου να ανανεωθεί, για να υπάρξει αποκατάσταση των αρχών του κράτους δικαίου. Θα ήταν ιδανική μία ανανέωση για την Τουρκία.

O Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πρέπει να αισθανόταν παντοδύναμος όταν προκήρυξε τις πρόωρες εκλογές. Βλέπουμε ωστόσο πλέον ότι είναι πολύ πιθανό ακόμα και εάν καταφέρει τελικά να εκλεγεί πρόεδρος, να χάσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Μία τέτοια εξέλιξη θα ήταν επικίνδυνη για την Τουρκία ή η χώρα θα μπορούσε να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες;

Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολύ τους Τούρκους. Σε περίπτωση που ο Ερντογάν κερδίσει την προεδρία αλλά το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, το πραγματικό ερώτημα είναι τι θα κάνει Ερντογάν. Πολλοί πιστεύουν ότι ένα σενάριο είναι να προκηρύξει εκ νέου πρόωρες εκλογές. Με άλλα λόγια, σε αυτή την περίπτωση οι εβδομάδες ή ακόμη και οι μήνες που θα ακολουθήσουν για την Τουρκία θα είναι εξαιρετικά αβέβαιοι.

Θα μετανιώσει ο Ερντογάν αυτές τις εκλογές; Θα βγει πιο αδύναμος από αυτή την αναμέτρηση, ακόμη και στην περίπτωση που καταφέρει να εκλεγεί πρόεδρος;

Όχι, εάν εκλεγεί, θα διασφαλιστεί η εξουσία του και θα ενισχυθεί η κυριαρχία του, δεν θα είναι πιο αδύναμος. Βεβαίως, εν συνεχεία θα έρθει αντιμέτωπος με προβλήματα που η εκλογή του από μόνη της δεν μπορεί να εξαφανίσει, όπως για παράδειγμα τα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Εάν θα το μετανιώσει πάντως θα το μάθουμε στις 24 Ιουνίου.

Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη, Αθηνά Κορλίρα, Μυρσίνη Λιοναράκη, Δομίνα Διαμαντοπούλου

 

 

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΑΘΗΝΑ +
spot_img

Συμβαίνει στην Αθήνα