Παγκόσμια Ημέρα του Καταναλωτή η σημερινή και στο κίνημα της πατάτας αφιερώθηκε το τέταρτο μέρος της έρευνας του Α 9.84 για την ακρίβεια στην εκπομπή «Η επόμενη Δόση» με την Δ. Σαρρή και τον Γ. Παπαγεωργίου.
Το κίνημα της πατάτας ξεκίνησε από την Μακεδονία και πήρε μορφή χιονοστιβάδας σε όλη την επικράτεια. Η πρωτοβουλία αυτή επεκτάθηκε και σε άλλα προϊόντα με αυτοσχέδιες λαϊκές αγορές , μέσω των δήμων, σε μειωμένες τιμές έως και 70% από ότι πωλούνταν με την παρέμβαση χονδρεμπόρων οδηγώντας τους Έλληνες καταναλωτές να αφήσουν τις παλιές συνήθειες τους και να αποκτήσουν ως ένα βαθμό καταναλωτική συνείδηση.
Δυο άνθρωποι κρύβονται πίσω από αυτό το κίνημα, ο πρώτος καθηγητής μάρκετινγκ αγροτικών προϊόντων ο Χρήστος Καμενίδης και ο δεύτερος ο Ηλίας Τσολακίδης, το πρόσωπο που ηγείται της Ομάδας Εθελοντών Πιερίας . Τεχνικός διευθυντής στο Τμήμα Αθλητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Κολωνίας, με έντονη όμως ακτιβιστική δράση, ο επικεφαλής του αποκαλούμενου και «Κινήματος της Πατάτας» έχει πρωτοστατήσει και κατά το παρελθόν σε άλλες παρόμοιες ενέργειες.
Ο Ηλίας Τσολακίδης μίλησε στον Αθήνα 984 και στον Κώστα Κορέλλη.
«Μέσα σε 20 ώρες κατατέθηκαν παραγγελίες για 75 τόνους. 1110 οικογένειες παρήγγειλαν πατάτες. Όμως ο κόσμος ζητάει κι άλλα προϊόντα . Έτσι λοιπόν ανεβάσαμε ένα ερωτηματολόγιο στην ιστοσελίδα μας www.toposmou.gr και εκεί ρωτάμε τους συμπολίτες μας , ποιο είναι το επόμενο προϊόν που θα ήθελαν να αγοράσουν, να παραγγείλουν ομαδικά. Το 53.4% λέει λάδι, το 12% αλέυρι , σε τρίτη θέση είναι τα μακαρόνια και σε τέταρτη το ρύζι. Και άλλο είναι να αγοράζεις την πατάτα 7 ευρώ το 10κιλο και άλλο να την αγοράζεις 2,5 ευρώ. Άρα είναι τεράστιο όφελος για τους καταναλωτές».
Τι οδήγησε όμως τον κύριο Τσολακίδη στην απόφαση αυτή; Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών παρατηρείται όργιο κερδοσκοπίας καθώς ορισμένα αγροτικά προιόντα πωλούνται ακριβότερα στη διαδρομή από το χωράφι στα ράφια, σε ποσοστό που ξεπερνά κατά περιπτώσεις και το 800%.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως η ψαλίδα ανάμεσα στις τιμές παραγωγού – καταναλωτή, σύμφωνα και με τις τιμοληψίες του υπουργείου Ανάπτυξης, φτάνει μέχρι και 169%. Τα καρότα τερματίζουν πρώτα στην κούρσα της αισχροκέρδειας, καθώς ξεκινούν από το χωράφι με τιμές 0,36 ευρώ το κιλό και πωλούνται κοντά στο 1 ευρώ στις λαϊκές αγορές και τα ράφια των οπωροπωλείων. Ακολουθούν οι ντομάτες με άνοιγμα της ψαλίδας 164%. Φεύγουν από τον παραγωγό με τιμή 0,44 ευρώ το κιλό και φτάνουν να πωλούνται προς 1,16 ευρώ.
Ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ Τζανέτος Καραμίχας, μιλώντας στην Χριστιάννα Κούσιου επικροτεί το κίνημα της πατάτας και εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν τους παραγωγούς σε απευθείας συναλλαγή με τους καταναλωτές, ωστόσο διατυπώνει επιφυλάξεις για το αν το κίνημα θα έχει διάρκεια και επέκταση και σε άλλα προϊόντα.
«Αυτές οι πρωτοβουλίες αυτό που κάνουν πάνω από όλα είναι να βάλουν την ανάγκη να εξισορροπήσει η αγορά, που εδώ και χρόνια έχει ξεσαλώσει. Έχει μια ψαλίδα τα τελευταία 10 χρόνια που με εξαίρεση το λάδι, που η ψαλίδα είναι 100% , στα υπόλοιπα προϊόντα κινείται από το 300-800%.Αυτό έρχεται να καταγράψει αυτή η πρωτοβουλία ή οι πρωτοβουλίες αν θέλετε που ξεκίνησαν από την πατάτα και ενδεχομένως πάει και σε άλλα προϊόντα. Την ανάγκη να εξυγιανθεί αυτό το κύκλωμα της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων όπου μεσολαβούν 2-3-4 χέρια όπου οι τιμολογήσεις στα δίκτυα λιανεμπορίου, γίνονταν πριν από τα εκπτωτικά τιμολόγια που δίνουν οι παραγωγοί και φθάνει η ψαλίδα σε αυτό το βαθμό που φθάνει. Δεν είναι όμως εύκολο ο καταναλωτής να τροφοδοτηθεί καθολικά από αυτές τις πρωτοβουλίες. Είναι 3-4 προϊόντα , η πατάτα, τα πορτοκάλια , τα κρεμμύδια, που μπορεί να πάρει αυτή την μορφή. Υπάρχουν όμως προϊόντα όπως είναι τα κρέατα , τα γάλατα, τα γιαούρτια, τα τυριά, τα αλλαντικά -μια σειρά προϊόντων τα οποία πρέπει να διατεθούν με τον κλασσικό τρόπο,μέσα από τα δίκτυα, γιατί βάζουμε σε κίνδυνο και την ασφάλεια του καταναλωτή. Με αυτόν το τρόπο θα μπορούσε να γίνουν αν οι δήμοι οργανώσουν μικρές αγορές ανά δήμο. Πως είναι για παράδειγμα η δημοτική αγορά της Κυψέλης, εκεί να βρουν θέση οι συνεταιρισμοί ή οι πραγματικοί παραγωγοί.
ΕΡ: Πόσο είναι το κέρδος για τους μεσάζοντες π.χ στην περίπτωση της πατάτας;
ΑΠ: Οι άνθρωποι ξεσηκώθηκαν από το Νευροκόπι από την απελπισία τους , δεν είχαν καμία διάθεση να γίνουν έμποροι. Οι μεσάζοντες τους την έπαιρναν την πατάτα 13 λεπτά.13-15 λεπτά έως 25 λεπτά που πούλησαν απευθείας στους καταναλωτές είναι τεράστια διαφορά.
ΕΡ: Πιστεύεται ότι αυτή η πρωτοβουλία θα συνεχιστεί;
ΑΠ: Δύσκολα, αν οι δήμαρχοι τουλάχιστον στους μεγάλους δήμους, δεν δημιουργήσουν τους κατάλληλους χώρους για να υπάρξει μια μόνιμη παρουσία τουλάχιστον στα προϊόντα που μπορεί να υπάρξει».
Για την ψαλίδα πάντως που παρατηρείται μεταξύ της τιμής παραγωγού και της τιμής που αγοράζει ο καταναλωτής, οφείλεται όπως τονίζει ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού Δημήτρης Κυριτσάκης, μιλώντας στην Δέσποινα Μπαρδάκου, και σε πρακτικές συμφωνιών μεταξύ παραγωγού και εμπόρων.
«Καθώς οι παραγωγοί δεν είναι υποχρεωμένοι να εκδίδουν τιμολόγια, επομένως δεν γίνεται έλεγχος, με στόχο να εισπράττουν μεγαλύτερο ΦΠΑ, πωλούσαν λιγότερες ποσότητες από ότι δήλωναν με αποτέλεσμα οι έμποροι προκειμένου να δικαιολογήσουν στα παραστατικά το κόστος τους, ανέβαζαν τις τιμές. ‘Θεωρώ ότι σε αυτή τη φάση αυτό το κίνημα της πατάτας ήταν μία υγιής αντίληψη με την έννοια όχι το να υποκαταστήσει την αγορά η οποία έχει τους κανόνες, τις συνθήκες και γενικότερα δεσμεύσεις και υποχρεώσεις αλλά για να δώσει ένα δείγμα ότι και ο παραγωγός ο οποίος θα κινηθεί οργανωμένα, συντονισμένα και νηφάλια μπορεί να αποτελέσει έναν ανασταλτικό παράγοντα πολύ σημαντικό για τη μείωση των τιμών. Οι παραγωγοί επειδή δεν έχουν υποχρέωση να εκδίδουν τιμολόγια ανταποκρινόμενοι στην ανάγκη να διαθέσουν το προϊόν αφήνουν εν λευκώ τον ενδιάμεσο τον χονδρέμπορο ή τον όποιον είναι αυτός τον μεσάζοντα ας τον πούμε έτσι να βγάλει την τιμή που θέλει και την ποσότητα που θέλει. Έχει μία επιστροφή ΦΠΑ που το δικαιούται ο παραγωγός και του δίνει τη δυνατότητα να βάλει ένα ποσό άλφα ο χονδρέμπορος ο μεσάζων με βάση το οποίο πλασματικό πάντα, με βάση τις αποφάσεις του οποίου και πάνω αρχίζει και κάνει την κοστολόγησή του. Αυτό το πράγμα εκ των πραγμάτων είναι αντιληπτό ότι θα αυξήσει την τιμή σε τέτοιο σημείο και με τέτοια υπόβαση που να μην υπάρχει δυνατότητα ελέγχου στην κοστολόγηση του προϊόντος και να επιβληθούν τα αντίστοιχα πρόστιμα. Εν πάση περιπτώσει ο έλεγχος που θα αποκαλύψει το να φτάσει η τιμή από τα δέκα λεπτά στο ένα ευρώ για παράδειγμα έχει μία αύξηση της τάξης του οκτακόσια εννιακόσια τοις εκατό και αυτή η αύξηση δεν δικαιολογείται διότι δεν είναι σαράντα λεπτά η αγορά του προϊόντος αλλά είναι δέκα που αγοράστηκε που πήρε ο παραγωγός. Αυτό λοιπόν το πράγμα άθελά τους και οι παραγωγοί γίνονται συνεργοί, συμμέτοχοι σε μία αύξηση των τιμών η οποία εν τέλει αποβαίνει σε βάρος τους».
Για τις αιχμές που αφήνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η Βάσω Ρεκατσίνα επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Εμπόρων Κεντρικής Αγοράς Θεσσαλονίκης, τον κύριο Γιάννη Χαραλαμπίδη, ο οποίος ισχυρίζεται πως δεν έχει πέσει στην αντίληψη του κάτι τέτοιο για τους εμπόρους, παρόλα αυτά παραδέχεται πως οι παραγωγοί καθώς δεν εκδίδουν τιμολόγια εισπράττουν μεγαλύτερο ΦΠΑ από ότι τους αναλογεί.
«Ο τρόπος με τον οποίον πωλούνται τα πράγματα νομίζω δεν εκφράζει κανέναν. Είναι κρίμα να βλέπεις τον κόσμο να στοιβάζεται και να παίρνει αμφιβόλου ποιότητος και αξίας εμπορεύματα και η πολιτεία να κλείνει το μάτι. Στη Κεντρική Λαχαναγορά Θεσσαλονίκης τα τελευταία 1,5-2 χρόνια έχουν κλείσει 20 καταστήματα, είναι κενά δηλαδή και δεν τα ζητάει και κανείς. Και κάνω πρόβλεψη προσωπική άσχημη μεν ότι θα έχουμε και πολύ περισσότερα του χρόνου. Οπότε εάν τελικά εμείς είμαστε αυτοί οι οποίοι είμαστε μεσάζοντες και καρπωνόμαστε το μεγαλύτερο κέρδος, εδώ είναι οι δημοσιογράφοι και οι Υπουργοί να έρθουν να πάρουν από ένα μαγαζί. Είναι …δωρεάν τα καταστήματα τα δίνουν. Το ένα κομμάτι. Πάμε τώρα στη πραγματικότητα. Όσον αφορά τις πατάτες υπάρχουν δύο ποικιλίες, οι οποίες είναι αυτές οι επίμαχες. Δηλαδή υπάρχουν οι λευκόσαρκες κι οι κιτρινόσαρκες. Εμάς μας ζητούν οι πελάτες μας τις κιτρινόσαρκες. Αυτές πριν 2-3 ημέρες ήταν στον παραγωγό ακατέργαστες 23 λεπτά, 22-24 λεπτά παίζει και αυτό. Δεν μπορεί μια τιμή να είναι στάνταρ, διαπραγματεύσιμη είναι, ελεύθερη αγορά είναι. Αυτές οι πατάτες ήταν ακατέργαστες. Δηλαδή σε σάκους και είναι μέσα ότι έχει βγάλει το χωράφι. Τώρα εμάς μας επιβάλλει ο νόμος, η πολιτεία σε αυτές τις πατάτες να γίνει μια διαλογή και να βγουν αυτές οι οποίες δεν είναι εμπορεύσιμες, να βουρτσιστούν και να φύγει το χώμα. Υπάρχει εδώ πέρα μια απώλεια όταν κάνεις αυτό το πράγμα, γύρω στο 30- 40%. Οπότε συν τη συσκευασία που σαν παροχή στοιχίζει 3 με 4 λεπτά, πηγαίνουν γύρω στα 30 με 32 λεπτά στο Νευροκόπι οι πατάτες έτοιμες να πάνε στο καταναλωτή. Είναι 2 με 3 λεπτά, 2 θα σας πω εγώ η μεταφορά από το Νευροκόπι εδώ, οπότε πηγαίνουμε 32-33 λεπτά περίπου κοστολόγιο, εδώ πέρα στις πατάτες τις κιτρινόσαρκες που δεν είναι αυτές οι πατάτες που πουλάν στους καταναλωτές τώρα αυτοί από το κίνημα. Οι τιμές που υπάρχουν εδώ πέρα επίσημα από την πολιτεία είναι 37-40 για τις πατάτες αυτές. Δηλαδή μιλάμε ο χονδρέμπορος εδώ πέρα, ο μεσάζοντας, ο εγκληματίας όπως τον λένε μερικοί, παίρνει από 2 έως 5 λεπτά το κιλό. Σε αυτά τα 2 έως 5 λεπτά το κιλό οι συνάδελφοι και εγώ επίσης που τυχαίνει να ασχολούμαι με τις πατάτες, εννοείται ότι πληρώνουμε περαίωση, εφορία, ασφαλιστικές εισφορές, γιατί έχουμε προσωπικό εδώ πέρα που τις πηγαίνει στα αυτοκίνητα των πελατών μας.
ΕΡ:Και με 2-3 λεπτά κέρδος που έχετε ανά κιλό, πως επιβιώνετε;
ΑΠ: Αυτοί που πουλάν με 5 λεπτά ίσως κρατιούνται ακόμη. Οι περισσότεροι όμως χρωστάνε κιόλας.
ΕΡ: Σας κατηγορούν ότι δεν κόβετε τιμολόγια για τις ποσότητες που αγοράζετε;
ΑΠ:Κάτι τέτοιο δεν έχει πέσει στην αντίληψή μου. Να το καταγγείλει επώνυμα όποιος νομίζει.. Το να λέμε ότι να ναι όπου να ναι…. Αλλά δε νομίζω να υπάρχει τέτοιο πράγμα. Εδώ στη Λαχαναγορά υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί, καθημερινά έχει ΣΔΟΕ, έχει τη Διεύθυνση Εμπορίου και ελεγχόμαστε, είμαστε οι μόνοι που ελεγχόμαστε. Αυτοί που δεν κόβουν τιμολόγια και δεν εισπράττουν και αποδίδουν ΦΠΑ, είναι αυτή τη στιγμή οι παραγωγοί που κάνουν αυτή τη κίνηση και είναι γνωστό αυτό».
Παρόμοια και η αντίδραση από την Κεντρική Αγορά της Αθήνας στου Ρέντη, μάλιστα ο κος Στέφανος Κυρλής μέλος του ΔΣ μίλησε στην Χριστιάννα Κούσιου τόνισε πως το Κίνημα της Πατάτας ξεκίνησε καθώς οι ίδιοι οι έμποροι δεν αγόραζαν τις συγκεκριμένες πατάτες καθώς δεν υπήρχε ζήτηση αφού ήταν παλαιότερης σοδειάς.
Επίσης ο κος Κυρλής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων της Λαχαναγοράς του Ρέντη,αφού και εκεί αρκετές έχουν βάλει λουκέτο.
«Αυτές οι πατάτες είναι μη εμπορεύσιμες με την έννοια ότι δεν έχουν την δυνατότητα να βγουν στην κατανάλωση και τις πάρει ο καταναλωτής στην τιμή έστω των 25-30 λεπτών. Δηλαδή αν αυτές οι πατάτες βγουν στους πάγκους των λαϊκών αγορών ή στα σούπερ μάρκετ, δεν τις πλησιάζει κανείς και ο λόγος είναι ότι είναι πατάτες αποθήκης, εδώ και 6 μήνες ουσιαστικά είναι η παραγωγή. Δεν είναι επιβλαβής για την υγεία του καταναλωτή αλλά είναι πατάτες πάρα πολύ μεγάλης διάρκειας αποθηκευμένες με αποτέλεσμα να έχουν μια συμπεριφορά στο φαγητό και στην εμφάνιση που δεν είναι καλή γι αυτό το λόγο οι έμποροι δεν τις προτιμούν αυτή την στιγμή. Να ξεκαθαρίσουμε ότι όταν λέει ο παραγωγός ότι φεύγουν από αυτόν 18 λεπτά , εννοεί ότι φεύγουν από αυτόν 18 λεπτά από το χωράφι του. Που σημαίνει ότι όταν θα περάσουν από κάποια συσκευαστήρια για να βγουν οι σκάρτες, οι σπασμένες, οι κομμένες , οι μικρές, αυτές που δεν μπορούν να πουληθούν. Θα υπάρξει απώλεια σε προϊόν στην καλύτερη περίπτωση της τάξης του 20%. Αυτό είναι ένα κοστολόγιο που επιβαρύνει το συσκευαστήριο και τον έμπορο και όχι τον παραγωγό. Προσθέτει δηλαδή στην τελική τιμή του προϊόντος ένα σημαντικό ποσόν αυτή η φύρα όπως λέμε. Επίσης υπάρχει η επεξεργασία που γίνεται, να καθαριστεί από τα χώματα να μπει σε τσουβάλια, να ζυγιστεί , η μεταφορά της. Όλα αυτά επιβαρύνουν με ένα κοστολόγιο.
ΕΡ: Από σας πόσο φεύγουν;
ΑΠ: Εδώ οι πατάτες ξεκινάνε από 20 λεπτά υπάρχουν σαν και αυτές του Νευροκοπίου που πωλούνται 11 λεπτά. Υπάρχουν πατάτες που φεύγουν με 28 λεπτά όπως είναι οι γαλλικές και υπάρχουν και αυτές της Αχαϊας που φεύγουν 42-43 λεπτά . Το κόστος μεταφοράς τους είναι πολύ υψηλό. Η Θήβα δεν πουλάει πατάτες κάτω από 40 λεπτά. Εδώ (σημ: ΟΚΑΑ) υπάρχουν πατάτες από 11 λεπτά μέχρι 57 λεπτά -Κυπριακές που θεωρούνται πάρα πολύ καλές.
ΕΡ: Πόσοι περίπου είναι οι επαγγελματίες χονδρέμποροι;
ΑΠ: Αυτή την στιγμή έχουμε μείνει γύρω στις 370 επιχειρήσεις από 880. Απασχολούν περίπου 5000 εργαζόμενους και συνολικά συναλλάσσονται περίπου 15.000- 20.000 ημερησίως».
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Παραγωγών Λαϊκών Αγορών πάντως αν και χαιρετίζει την πρωτοβουλία των παραγωγών του Νευροκοπίου, τονίζει πως και οι ίδιοι, αν τα προϊόντα τους μείνουν αδιάθετα, προχωρούν σε κινήσεις προκειμένου να πωλήσουν αφενός τα προϊόντα τους και αφετέρου να επωφεληθούν οι καταναλωτές.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Παντελής Μόσχος μίλησε στην Χριστιάννα Κούσιου.
«Καλώς έγινε. Πωλούνται κάποια προϊόντα, θα πουληθούν και κάποια άλλα, αλλά δεν είναι ένα κίνημα. Είναι κάποιοι παραγωγοί, έχουν κάποια αδιάθετα προϊόντα, τα δίνουν σε μια προσφορά, προσφορά έχω και εγώ στη λαϊκή, προσφορά έχει και το σούπερ μάρκετ, προσφορά έχει και ο άλλος, προσφορά έχουν και στα ρούχα. Πάει ο άλλος να ψωνίσει, είναι μια προσφορά αυτή τη στιγμή, είναι ένα αδιάθετο προϊόν. Η ίδια προσφορά αν θα πηγαίναμε στη Βοιωτία θα ήταν 0,45 λεπτά, δηλαδή παραγωγοί από τη Βοιωτία δίνουν τις πατάτες σε προσφορά 0,45 λεπτά, έχουν άλλο κόστος, είναι άλλη ποιότητα, άλλο είδος. Η προσφερόμενη πατάτα αυτή τη στιγμή στη Δράμα είναι στα 0,25 λεπτά. Αν το καλοκαίρι δηλαδή, που θα βγάλουν καινούρια πατάτα στη Δράμα, τον Αύγουστο μήνα δεν θα την δίνουν 0,25 λεπτά, ή θα την δίνουν 0,35 ή 0,15 (μάλλον ήθελε να πει 0,45…). Δηλαδή το κάθε προϊόν έχει μία τιμή σε έναν ορισμένο χρόνο. Αυτή τη στιγμή είναι αυτή η τιμή, μετά από δύο μήνες δεν ξέρουμε τι τιμή θα έχει».
Ο στόχος πάντως με το κίνημα της πατάτας έχει επιτευχθεί. Και οι παραγωγοί του Νευροκοπίου πούλησαν τις αδιάθετες ποσότητες- 50.000 τόνους- σε τιμή μάλιστα που έβγαλαν και κέρδος περίπου 10 λεπτά το κιλό ακριβότερα από ότι αν τις πουλούσαν στους χονδρέμπορους, και οι καταναλωτές επωφελήθηκαν αφού τις αγόρασαν πολύ φθηνότερα από ότι αν τις προμηθεύονταν από σούπερ μάρκετ και λαϊκές αγορές.
Ωστόσο η πρωτοβουλία άνοιξε το δρόμο και στον ανταγωνισμό. Τις προηγούμενες ημέρες παρατηρήσαμε πως λαϊκές αγορές, μανάβικα και σούπερ μάρκετ μείωσαν τις τιμές στην πατάτα.
Ακόμη και ο Οργανισμός Κεντρικής Αγοράς της Αθήνας προχώρησε σε μια σημαντική κίνηση. Αποφάσισε να ανοίξει τις πύλες της πύλες της για εμπορική λειτουργία καθώς υπάρχουν αδιάθετοι χώροι, αρκετοί εκ των οποίων έχουν ανακαινιστεί και θα μπορούσαν να τους αξιοποιήσουν οι συνεταιρισμοί για να πωλούν στην τιμή της επιλογής τους τα προϊόντα. Όπως επισήμανε ο πρόεδρος του Οργανισμού Παναγιώτης Σταμπουλίδης μιλώντας στην Δέσποινα Μπαρδάκου, οι καταναλωτές θα μπορούν να αγοράζουν σε ποσοστό έως και 20% χαμηλότερα από τη λιανική αγορά.
«Οι τιμές από πέρσι σε σχέση με φέτος είναι έτσι κι αλλιώς πεσμένες 30-35% Το κίνημα της πατάτας δίνει την δυνατότητα τώρα να αρχίσουμε να μιλάμε για το συνεταιρίζεστε στην Ελλάδα. Δίνουμε χώρους στους συνεταιρισμούς προκειμένου να εκθέτουν τα προϊόντα τους και να μην μπαίνουν στην διαδικασία να παρακαλούν τους δήμους ή τις ενορίες. Έχουμε διασφαλίσει γύρω στα 16 καταστήματα , τα οποία θέλουμε να τα δώσουμε σε συνεταιρισμούς. Είναι χώροι ανακαινισμένοι , έχουμε και υπαίθριο χώρο για να γίνουν λαϊκές αγορές από τους παραγωγούς όχι από τους εμπόρους για να πωλούν το προϊόν τους λιανικώς ή χονδρικώς».
Και από το κίνημα της πατάτας στο κίνημα του οβελία. Αρκετοί κτηνοτρόφοι έχουν εκφράσει ήδη την διάθεση πουλήσουν τα αρνιά τους προς 5-6 ευρώ το κιλό, όσο δηλαδή τα πωλούν στους εμπόρους, απευθείας στους καταναλωτές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έντονη αντίδραση από τους κρεοπώλες, οι οποίοι εκφράζουν επιφυλάξεις ως προς την ασφαλή ψύξη,μετακίνηση και διάθεση των κρεάτων. Μπορεί οι δήμοι να είχαν τους μηχανισμούς θα φέρουν πατάτες από το Νευροκόπι, ωστόσο στην περίπτωση του οβελία, προϋποθέτει καλή οργάνωση, ψυγεία και αποθήκες ψύξης.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Κτηνοτρόφων Δημήτρης Καμπούρης μίλησε στην Βάσω Ρεκατσίνα. «Είναι μέσα στις προθέσεις μας και εξετάζουμε πως μπορεί να γίνει με νόμιμο τρόπο. Δεδομένου ότι τα αρνιά και τα κατσίκια είναι ευπαθή προϊόντα, δεν είναι πατάτες που μπορούν μνα μείνουν σε ένα αποθηκευτικό χώρο ή σε ένα φορτηγό επί μέρες. Χρειάζεται πολύ καλή οργάνωση και διάθεση με ασφαλή τρόπο. Εάν τα καταφέρουμε έστω και σε μικρό επίπεδο να γίνει απευθείας συναλλαγή με τους καταναλωτές, νομίζω θα είναι πολύ καλό βήμα και ένα πολύ καλό μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση. Διάφοροι εθελοντές έχουν εκφράσει την επιθυμία να βοηθήσουν, να στηρίξουν το εγχείρημα. Νομίζω ότι δημιουργείται ένας μηχανισμός για να το οργανώσουμε σε καλύτερη βάση και αυτό να επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα
ΕΡ: Το οικονομικό όφελος ποιο θα είναι;
ΑΠ: Θα είναι σημαντικό το όφελος και για τον παραγωγό και για τον καταναλωτή, γιατί δεν θα έχουμε το κέρδος των μεσαζόντων. Μια τιμή νομίζω στα 7 με 8 ευρώ θα είναι πολύ καλή και για τον παραγωγό και για τον καταναλωτή και όχι 12 και 13 ευρώ που τα βλέπαμε τα προηγούμενα χρόνια».
Αυτή βεβαίως η πρόθεση έχει προκαλέσει την αντίδραση των κρεοπωλών, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θωμάς Χαρίσης μίλησε στην Ανδρονίκη Τσατσαρώνη.
«Είμαστε πρόθυμοι όχι μόνο να βοηθήσουμε την κατάσταση αλλά και προς όφελος των καταναλωτών να έχουμε μια θετική προσέγγιση. Η Ομοσπονδία δεν είναι υπέρ της πώλησης απευθείας στον καταναλωτή. Γιατί δεν διασφαλίζονται οι κανόνες δημόσιας υγείας. Είναι πολύ επικίνδυνο και πολύ τολμηρό θα έλεγα να αφήσουμε την κατάσταση να εξελιχθεί έτσι. Δεν είναι δυνατόν να πουληθεί αυτό το εμπόρευμα χωρίς ψυγείο. Δεν θα κερδίσει τίποτα απολύτως ο καταναλωτής από το να πάει και να αγοράσει το αρνί του από τον παραγωγό. Θέλουμε να ξανασκεφτούν το θέμα , να έρθουν να μιλήσουμε και θέλω να πιστεύω ότι δεν μπορεί να περπατήσει αυτό το κίνημα».
Πάντως η πολιτεία αγκαλιάζει και ενθαρρύνει όλες αυτές τις πρωτοβουλίες. Ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή, Δημήτρης Σπυράκος, μιλώντας στην Χριστιάννα Κούσιου, τονίζει πως ανοίγει ο δρόμος για ένα καταναλωτικό κίνημα που ανοίγει το δρόμο για τον υγιή ανταγωνισμό, αλλά και την δημιουργία δημοπρατηρίων που θα καταστήσουν όπως λέει πιο διαφανή τη λειτουργία της αγοράς.
«Είναι μια πολύ σημαντική κίνηση γιατί φέρνει αυτές τις δύο ομάδες (παραγωγούς- καταναλωτές) σε επικοινωνία. Αναδεικνύει τις στρεβλώσεις που υπάρχουν στην αγορά. Την ανισότητα , στην αλυσίδα διακίνησης των αγαθών. Δηλαδή κάποιες ομάδες κερδοσκοπούν, κερδίζουν δυσανάλογα με την εργασία που συνεισφέρουν. Και το πιο σημαντικό από αυτό το κίνημα είναι η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας πάνω στο θέμα των τιμών. Πολίτες, παραγωγοί, οι δήμοι επίσης αντιλαμβάνονται πια το θέμα της προστασίας του καταναλωτή ως μια τοπική υπόθεση και ενεργοποιούνται και αυτοί προκειμένου να πετύχουν και αυτοί καλύτερες τιμές. Αυτή είναι η μεγάλη δύναμη της κοινωνίας και είναι πολύ σημαντικό, το ότι αναπτύσσεται σε αυτή την πολύ δύσκολη συγκυρία. Όμως είναι σημαντικό αυτό το κίνημα να μετεξελιχθεί, να αναπτύξει δομές που θα επιτρέπουν την καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών και την διακίνηση του οφέλους από την καλύτερη συνεργασία μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών. Δεν είναι ίσως το ζητούμενο και ίσως να μην συμβεί αυτό να υποκαταστήσει το σύστημα με το οποίο λειτουργεί σήμερα η αγορά, όμως θα το κάνει πιο ανταγωνιστικό. Η επικοινωνία μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών πρέπει να προσλάβει μια μόνιμη υπόσταση. Και νομίζω πως αυτή η ευαισθητοποίηση θα υποχρεώσει όλους να κάνουν ταχύτερα βήματα προς την κατεύθυνση του εξορθολογισμού της αγοράς, της μείωσης της ψαλίδας της τιμής παραγωγών -καταναλωτών, να αναπτυχθούν δομές, να επιταχυνθούν οι εξελίξεις σχετικά με τα δημοπρατήρια που θα καταστήσουν πιο διαφανή τη λειτουργία της αγοράς και πιο ανταγωνιστική».
Έρευνα: Κώστας Κορέλλης,Χριστιάννα Κούσιου,Δέσποινα Μπαρδάκου,Βάσω Ρεκατσίνα
